Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Σε έναν πόλεμο, φοβάται εκείνος που κάνει επιθετικό πόλεμο, γιατί γνωρίζει, ότι αυτό που κάνει δεν είναι σωστό και παρανομεί. Ενώ αυτός που αμύνεται έχει το δίκιο με το μέρος του και γι’ αυτό δεν φοβάται.
Ο θάνατος στον πόλεμο πολύ εξιλεώνει, γιατί θυσιάζεται κανείς, για να προστατέψει τους άλλους. Εκείνοι που θυσιάζουν τη ζωή τους από καθαρή αγάπη, για να προστατεύσουν τους συνανθρώπους τους, μιμούνται τον Χριστό. Αυτοί είναι οι μεγαλύτεροι ήρωες, διότι τους τρέμει ακόμη και ο θάνατος, επειδή αψηφούν τον θάνατο από αγάπη και έτσι κερδίζουν την αθανασία, παίρνοντας το κλειδί της αιωνιότητας κάτω από την πλάκα του τάφου και προχωρούν ελαφρά στην αιώνια μακαριότητα.
Ο μεγαλύτερος εχθρός σε έναν πόλεμο είναι η φοβία, που παραλύει το στρατό. Γι’ αυτό και στις μάχες, οι καλοί στρατηγοί, αν βλέπουν ότι υπάρχουν μερικοί που φοβούνται, τους διώχνουν, για να μην επηρεάσουν και τους άλλους.
Σε έναν πόλεμο, φοβάται εκείνος που κάνει επιθετικό πόλεμο, γιατί γνωρίζει, ότι αυτό που κάνει δεν είναι σωστό και παρανομεί. Ενώ αυτός που αμύνεται έχει το δίκιο με το μέρος του και γι’ αυτό δεν φοβάται. Θα σας πω ένα παράδειγμα, για να το καταλάβετε: Αν σε ένα μαντρί με πρόβατα, υπάρχει ένα μικρό σκυλάκι, ένα κουτάβι και τη νύχτα πλησιάσει ένας άγριος λύκος, τότε, αν το κουταβάκι γαυγίσει, ο λύκος κοντοστέκεται και σιγά-σιγά γυρνά και παίρνει το δρόμο της επιστροφής, γιατί αισθάνεται ότι αυτό που πάει να κάνει, δεν είναι καλό και φοβάται, από τα αστεία γαυγίσματα του κουταβιού, μην του επιτεθούν.
Στην εποχή μας σπανίζουν τα παλληκάρια. Οι άνθρωποι είναι νερόβραστοι. Γι’ αυτό, Θεός φυλάξοι, αν γίνει ένας πόλεμος, άλλοι από φόβο θα πεθάνουν, άλλοι θα μείνουν στο δρόμο από μια μικρή ταλαιπωρία, γιατί συνήθισαν στην καλοπέραση.
Στον πόλεμο παλεύει η ζωή η δική σου, με την ζωή του άλλου. Λεβεντιά είναι να τρέχει ο ένας να γλυτώσει τον άλλον. Όταν δεν υπάρχει θυσία, ο καθένας πάει να γλυτώσει τον εαυτό του. Και είναι παρατηρημένο, ότι όποιος πάει στον πόλεμο να ξεφύγει, τον βρίσκει εκεί η οβίδα. Πάει δήθεν να γλυτώσει και σπάζει τα μούτρα του. Γι’ αυτό να μην κοιτάζει κανείς να ξεφύγει και ιδίως όταν αυτό είναι εις βάρος των άλλων.
Θυμάμαι ένα περιστατικό από τον Αλβανικό πόλεμο. Ένας στρατιώτης είχε μια πλάκα, για να προστατεύει το κεφάλι του. Εν τω μεταξύ χρειάστηκε να πάει λίγο πιο πέρα και την ακούμπησε κάτω. Πάει αμέσως ο διπλανός του και την παίρνει. Σου λέει: «Ευκαιρία είναι, θα την πάρω εγώ τώρα». Την ίδια στιγμή, τακ, πέφτει ο όλμος πάνω του, τον διέλυσε. Αυτός έβλεπε τα πυρά που έπεφταν και πήρε την πλάκα, για να γλυτώσει· δεν υπολόγισε τον άλλον, που θα γύριζε πάλι. Σκέφτηκε μόνον τον εαυτό του και δικαιολόγησε κάπως και την πράξη του: «Αφού πήγε λίγο πιο πέρα ο άλλος, μπορώ να την πάρω την πλάκα». Ναι έφυγε, αλλά η πλάκα ήταν δική του.
Στον πόλεμο η σφαίρα ξέρεις πώς κυνηγάει τους ανήθικους; Εκεί βλέπεις έντονα την Θεία δικαιοσύνη, την προστασία του Θεού. Ατιμία στον πόλεμο δεν σηκώνει. Ανήθικο άνθρωπο θα τον βρει σφαίρα. Μια φορά πηγαίναμε με την διλοχία μας να αντικαταστήσουμε ένα τάγμα. Εν τω μεταξύ όμως, μας χτύπησαν και ριχτήκαμε στην μάχη. Ένας θυμάμαι, από εκείνο το τάγμα, είχε κάνει την προηγούμενη μέρα μια ατιμία, είχε βιάσει μια έγκυο, την καημένη. Ε, σ’ εκείνη την επιχείρηση, μόνο αυτός σκοτώθηκε!! Φοβερό! Όλοι έλεγαν μετά: «Το κτήνος, καλά έπαθε και σκοτώθηκε!» Ιδίως αυτοί που κάνουν πονηριές, που κοιτάζουν να ξεφύγουν από εδώ, να ξεφύγουν από εκεί, τελικά δεν γλυτώνουν. Είναι παρατηρημένο, ότι όσοι πιστεύουν πολύ, φυσικά ζούνε και τίμια, Χριστιανικά και το σώμα τους το τίμιο προστατεύεται από τα πυρά περισσότερο, από ότι αν φορούσαν Τιμιόξυλο.