ΕΛΓΑ: Ελέγχους – τομές φέρνει το 2025 στις βιολογικές ενισχύσεις
Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης
News: Με μία σειρά από επιτόπιους και διοικητικούς ελέγχους πρόκειται να αντιμετωπίσουν οι παραγωγοί τις αιτήσεις τους για τα οικολογικά σχήματα και κυρίως τη δράση της διατήρησης στη βιολογική γεωργία ή κτηνοτροφία, καθώς φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, οι διαχειριστικές αρχές του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δείχνουν αποφασισμένες να προχωρήσουν σε αυστηρή «εκκαθάριση» του συστήματος.
Η αιχμή των ελέγχων στρέφεται στις χιλιάδες αιτήσεις που έχουν κατατεθεί, ιδιαίτερα από όσους έληξαν τη δέσμευσή τους στο Μέτρο 11 του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) και επιδιώκουν να ενταχθούν στα νέα οικολογικά σχήματα.
Ο λόγος δεν είναι άλλος από τη διαφαινόμενη κατάρρευση του συστήματος ενισχύσεων, λόγω του υπερβολικού όγκου αιτήσεων και της απουσίας κατάλληλων δικαιολογητικών. Το 2024, 46.307 ΑΦΜ αιτήθηκαν ενισχύσεις ύψους 257 εκατ. ευρώ, ενώ το 2025 το ποσό που διεκδικείται αναμένεται να ξεπεράσει και τα 200 εκατ. ευρώ μόνο για τη δράση «βιολογική διατήρηση».
Τι απαιτείται για ένταξη στα βιολογικά σχήματα
Σύμφωνα με την ΚΥΑ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, για να είναι έγκυρη η ένταξη στις δράσεις βιολογικών για το 2025, απαιτούνται τα εξής:
• Ενεργή σύμβαση με εγκεκριμένο Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης (ΟΕΠ) από 1/1 έως 31/12 του έτους ενίσχυσης.
• Πιστοποιητικό της παραγράφου 1 του άρθρου 35 του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/848, εκδοθέν μέσω του συστήματος TRACES, με ισχύ τουλάχιστον έως 31/12/2025.
Η παραμικρή απόκλιση, είτε στο πιστοποιητικό είτε στη χρονική διάρκεια της σύμβασης, οδηγεί σε απόρριψη της αίτησης.
Παράλληλα, η ΕΘΕΑΣ, σε επιστολή της προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ζητά άμεση αναπροσαρμογή των ενισχύσεων, στη βάση μόνο των αποδεκτών αιτήσεων, προκειμένου να ενισχυθούν πραγματικοί παραγωγοί που έχουν προβεί σε τεκμηριωμένες δαπάνες και όχι «εικονικές συμμετοχές».
Δηλώσεις ΟΣΔΕ 2025: Προσοχή σε κρίσιμα σημεία
Στο μεταξύ, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι δηλώσεις ΟΣΔΕ 2025, με τους ειδικούς να προειδοποιούν για τα λάθη που μπορούν να στοιχίσουν ακόμη και την απώλεια της ενίσχυσης.
Η πλατφόρμα ΕΑΕ δέχεται ήδη αιτήσεις και η εμπειρία των δύο τελευταίων ετών δείχνει ότι τα λάθη αφορούν κυρίως:
• Την εσφαλμένη τοποθέτηση αγροτεμαχίων (γεωχωρικά σφάλματα).
• Την λανθασμένη κωδικοποίηση των καλλιεργειών ή των ειδών ζώων.
• Την απουσία επικαιροποιημένων μισθωτηρίων ή ιδιοκτησιακών στοιχείων.
Σε περίπτωση λαθών, οι δηλώσεις επιστρέφονται προς διόρθωση, όμως εάν αυτά δεν εντοπιστούν εγκαίρως, οι συνέπειες είναι μη καταβολή ενισχύσεων ή περικοπές.
Οι αγρότες καλούνται να απευθυνθούν στους πιστοποιημένους φορείς υποδοχής, ελέγχοντας την εγκυρότητα των στοιχείων τους, πριν την οριστική υποβολή. Σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, η διορία υποβολής εκπνέει στις 30 Ιουλίου 2025, ενώ κάθε διόρθωση ή ένσταση μετά την ημερομηνία αυτή υπόκειται σε ποινές.
ΕΛΓΑ: Οι επόμενες πληρωμές και η «γραμμή» για τους νέους αγρότες
Σύμφωνα με πληροφορίες του tilegrafimanews.gr, μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου 2025, ο ΕΛΓΑ θα προχωρήσει σε δύο κύριες πληρωμές αποζημιώσεων:
• 26 Ιουλίου 2025: πληρωμή για τις ζημιές σε σιτηρά και αμπελώνες από τις καταιγίδες του Μαΐου.
• 10 Σεπτεμβρίου 2025: πληρωμή για τις απώλειες σε αιγοπρόβατα και μελισσοσμήνη λόγω παγετού και ανομβρίας.
Η συνολική δαπάνη εκτιμάται σε περίπου 44 εκατ. ευρώ, με την πλειονότητα να αφορά κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις στη Θεσσαλία, τη Δυτική Ελλάδα και τη Στερεά.
Παράλληλα, εξελίσσεται η διαδικασία αποζημιώσεων των ΝΕΩΝ αγροτών, που συμμετείχαν στο πρόγραμμα του ΠΑΑ για την εγκατάσταση στον αγροτικό τομέα. Οι πληρωμές αυτές θα συνεχιστούν σταδιακά μέχρι και τον Οκτώβριο του 2025, με έμφαση στην τακτοποίηση εκκρεμοτήτων από την πρόσκληση του 2022.
Πιέσεις για μεταρρύθμιση στις ενισχύσεις των eco-schemes
Η ευκολία συμμετοχής χωρίς έλεγχο οδηγεί σε πλασματική επιβάρυνση του συστήματος. Για τον λόγο αυτό, οι αρμόδιες αρχές προσανατολίζονται στην αναπροσαρμογή του τρόπου υπολογισμού των ενισχύσεων, έτσι ώστε να ευνοούνται όσοι πραγματικά τηρούν τις προδιαγραφές.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το νέο μοντέλο υπολογισμού πιθανόν να ενταχθεί στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ, που θα εξεταστεί εκ νέου τον Οκτώβριο.
Οι βασικές διεκδικήσεις της ΕΘΕΑΣ και άλλων φορέων είναι:
• Αναπροσαρμογή μοναδιαίων ενισχύσεων στα οικολογικά σχήματα.
• Κατάργηση γραμμικών περικοπών.
• Ενίσχυση με προτεραιότητα σε παραγωγούς που τεκμηριώνουν τις βιολογικές τους δαπάνες.
Το 2025 είναι χρονιά ορόσημο για τις δηλώσεις ΟΣΔΕ, τα οικολογικά σχήματα και τις πληρωμές του ΕΛΓΑ. Οι παραγωγοί πρέπει να δώσουν έμφαση στην ακρίβεια των στοιχείων τους, στη σωστή τεκμηρίωση και στην έγκαιρη υποβολή αιτήσεων.
Από την πορεία των δηλώσεων και των πληρωμών, αλλά και από τις επιλογές των διαχειριστικών αρχών, θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό και η βιωσιμότητα του νέου αγροτικού μοντέλου ενισχύσεων, που βασίζεται στην πραγματική παραγωγική δραστηριότητα και όχι στα χαρτιά.
Καθίσταται σαφές ότι όποιος δεν συμμορφώνεται με τα αυστηρά κριτήρια του 2025, κινδυνεύει να μείνει εκτός επιδοτήσεων.
