ΙΤΕΑ: Με την ευλογία του Μητροπολίτου Φωκίδος κ. Θεοκτίστου και την πρωτοβουλία καθώς και την άοκνη εργατικότητα του προϊσταμένου του Ιερού Ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Ιτέα, Αρχιμανδρίτου κ. Νεκταρίου Καλύβα, καθ᾽ όλον το επετειακό τρέχον έτος διοργανώνονται στον Ναό εόρτιες εκδηλώσεις, για την συμπλήρωση 130 χρόνων λειτουργικής ζωής, ιστορίας και ποιμαντικής προσφοράς στον λαό της πόλεως.
Αποκορύφωμα των επετειακών εκδηλώσεων, υπήρξε το διάστημα από 30 Μαΐου έως και 3 Ιουνίου. Την Παρασκευή, 30 Μαΐου, το απόγευμα, σύσσωμος ο ευσεβής λαός της Ιτέας, στο λιμάνι της πόλεως αποδέχθηκε την ιερά εικόνα της Παναγίας Γεροντίσσης εκ της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος του Αγίου Όρους. Την εικόνα συνόδευσαν οι Παντοκρατορινοί πατέρες Ιερομόναχος Νικόδημος και μοναχός Ραφαήλ. Με λιτανευτική πομπή κατευθύνθηκε προς τον Ναό, όπου ενθρονίστηκε και τέθηκε σε πενθήμερο προσκύνημα. Ακολούθησε εσπερινός και αγρυπνία κατά το τυπικό του Αγίου Όρους.
Το Σάββατο, 31 Μαΐου, το εσπέρας, τελέστηκε στον ως άνω Ναό, Μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός, χοροστατούντος του Μητροπολίτου Καρπενησίου κ. Γεωργίου, μετ’ αρτοκλασίας και θείου κηρύγματος. Η Ακολουθία μεταδόθηκε από το εκκλησιαστικό κανάλι «ΛΥΧΝΟΣ» της Μητροπόλεως Πατρών. Το πρωί της Κυριακής τελέστηκε η Ακολουθία του Όρθρου, στην οποία χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος, ο οποίος και προέστη στο λαμπρό πολυαρχιερατικό συλλείτουργο, συμμετεχόντων των Μητροπολιτών Θηβών Λεβαδείας και Αυλίδος κ. Γεωργίου, Καρπενησίου κ. Γεωργίου, Φθιώτιδος κ. Συμεών, καθώς και του Μητροπολίτου Φωκίδος κ. Θεοκτίστου.
Έλαβαν μέρος επτά Ιερείς και τρείς Διάκονοι. Κατά την Θεία Λειτουργία και κατά την ιερά Αγρυπνία της Παρασκευής και τον Εσπερινό του Σαββάτου, έψαλλε μελωδικότατα ο Μοναχός Γέρων Δαμασκηνός Νεοσκητιώτης μετά της εκλεκτής συνοδείας του.
Τον θείο λόγο κήρυξε εμπνευσμένως ο Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομοος. Στην αρχή της ομιλίας του ευχαρίστησε τον Μητροπολίτη Φωκίδος κ. Θεόκτιστο και αναφέρθηκε στην πολυετή γνωριμία και φιλία που τους συνδέει, από τη διακονία τους στις όμορες Μητροπόλεις Μαντινείας και Γόρτυνος. Στη συνέχεια έστρεψε τον λόγο στο επετειακό γεγονός, σκιαγράφησε την προσωπικότητα του προκατόχου του, μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών Ιεροθέου, που είχε τελέσει τα εγκαίνια του Ναού, την 25η Ιουνίου 1895. Ακολούθως αναφέρθηκε στην πνευματική σύνδεση Μητροπολίτου Πατρών Ιεροθέου, Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως και Αγίου Γερβασίου Παρασκευοπούλου. Ο καλλιεπέστατος Μητροπολίτης Πατρών, ως άλλος χρυσορρήμων, έκλεισε το κήρυγμά του, τονίζοντας την αξία που έχει ο ενοριακός ναός για την πνευματική καλλιέργεια και πρόοδο του χριστεπωνύμου πληρώματος. Ευχήθηκε ο ναός της Μεταμορφώσεως να αποτελεί για την πόλη της Ιτέας σημείο ενότητας Θεού και ανθρώπων, Κλήρου και λαού και να αναδεικνύεται πνευματικός φάρος που θα σκορπίζει το φως του Χριστού καθώς και λιμάνι των θελόντων σωθήναι.
Προ της απολύσεως, τον λόγο έλαβε ο Αρχιμ. κ. Νεκτάριος Καλύβας, προϊστάμενος του Ναού, ο οποίος αναφέρθηκε καταλλήλως στο επετειακό εόρτιο γεγονός. Μεταξύ των άλλων, ανέφερε τα κάτωθι: «Ο ενοριακός Ναός, όπου γης, είναι ο βασικός τόπος και χώρος της ζωντανής παρουσίας του Θεού και ταυτοχρόνως της αποκαλύψεώς του στους ανθρώπους. Αποτελεί διαχρονικώς το φυτώριο της εν Χριστώ ζωής και το κέντρο της λειτουργικής εμπειρίας. Όπως για τον ανθρώπινο οργανισμό παίζει σημαντικότατο ρόλο το ζωτικό όργανο, η καρδιά, έτσι για μία τοπική κοινωνία ο ενοριακός Ναός λειτουργεί ως πνευματική καρδιά, χαρίζοντας πληρότητα και όραμα ζωής.
Ο ορθόδοξος λαός ανέκαθεν συγκεντρώνεται στον ιερό αυτόν χώρο για να τελέσει τη Θεία Λειτουργία, τα λοιπά Μυστήρια και τις ιερές Ακολουθίες. Αυτή η εν Χριστώ σύναξη καλείται Εκκλησία. Οι λέξεις ναός και εκκλησία είναι ταυτόσημες και αλληλοπεριχωρούμενες. Ο Ναός λέγεται Εκκλησία, κατά συνεκδοχήν, όπως έλεγε ο μακαριστός Μητροπολίτης Χίου Χρυσόστομος Γιαλούρης. Στη συνείδηση του πιστού Χριστιανού, όλη η Εκκλησία εμπεριέχεται στο οικοδόμημα του Ναού και ακολούθως το κτίσμα εκφράζει τη θεολογία της Εκκλησίας. Δεν μπορεί να νοηθεί ναός, χωρίς να τελείται εντός αυτού το Μυστήριο των Μυστηρίων η Θεία Ευχαριστία, γι’ αυτό κυριαρχεί η αντίληψη ότι η θεία λατρεία με αποκορύφωμα τη θεία Λειτουργία αγιάζει και μεταμορφώνει τον υλικό χώρο, μέσα στον οποίο τελείται και τον καθιστά ιερό.
Ο χώρος του ναού είναι συνδεδεμένος με τις πιο δυνατές πνευματικές εμπειρίες και τις ιερότερες στιγμές της ζωής του Χριστιανού. Οι ενορίτες ζουν όλα τα μεγάλα γεγονότα του επιγείου βίου τους, μέσα στον ναό του χωριού ή της πόλεως. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η τοποθέτηση του ενοριακού ναού στο κέντρο του οικισμού και αυτό συμβαίνει για να υπενθυμίζει στο πλήρωμα της τοπικής εκκλησίας ότι ο Χριστός θα πρέπει να είναι το κέντρο της καθημερινής ζωής πάντων.
Έτσι, μέσα από τη βίωση της Χριστοκεντρικότητος, ο ενοριακός Ναός καθίσταται αστείρευτη πηγή ευλογίας και Θείας Χάριτος, για την εκάστοτε χριστιανική κοινότητα. «…Η σημερινή λαμπρά εορτή με το πολυαρχιερατικόν συλλείτουργον και την αθρόα συμμετοχή του λαού του Θεού, είναι συνισταμένη γνώσεως, τιμής, χρέους κι ευγνωμοσύνης. Κατ’ αρχήν γνώσεως και εντρυφήσεως της πορείας, που ακολούθησε ο Ναός της Μεταμορφώσεως Ιτέας, μέσα στη ροή της ιστορίας.
Η διάσωση της ιστορικής μνήμης αποτελεί επιτακτική ανάγκη, η οποία αμβλύνεται, εάν δεν αναδεικνύεται. Επίσης, η εδώ παρουσία μας είναι οφειλόμενο χρέος στη μνήμη των κτιτόρων, δωρητών, ευεργετών και ανακαινιστών του αγίου αυτού οίκου, που από μικρό εξωκκλήσι τον ανέδειξαν σε μεγαλοπρεπέστατο ναό. Οφειλόμενο χρέος στη μνήμη των ιερέων των ιερατευσάντων εν τω ναώ τούτω, οι οποίοι εργάσθηκαν αόκνως κι εκαλλιέργησαν επί 130 έτη το γεώργιον της κατ’ Ιτέαν Εκκλησίας.
Η τελεσθείσα αρχιερατική Θεία Λειτουργία, ας λογισθεί ως ιερό μνημόσυνο όλων των προαπελθόντων πατέρων και αδελφών, που συνδέθηκαν από της αρχής και μέχρι των ημερών μας, με τον Ιερό Ναό καθώς και ως ξεχείλισμα λατρευτικής ευγνωμοσύνης προς τον Μεταμορφωθέντα Κύριον, για τις πάμπολλες δωρεές και χάριτες που επιδαψιλεύει στον Κλήρο και τον λαό της πόλεως.
Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον».
Ο πολυσέβαστος ομιλητής περάτωσε τον λόγο με θερμές ευχαριστίες προς τους παρισταμένους αρχιερείς και με προσευχητικούς στίχους από την ακολουθία των Εγκαινίων του ναού.
Ο Μητροπολίτης Φωκίδος κ. Θεόκτιστος ευγνωμόνως ευχαρίστησε τους αρχιερείς, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και τον ευσεβή λαό, που είχε κατακλύσει τον Ιερό Ναό και τον αύλειο χώρο. Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας εψάλη το τριετές μνημόσυνο του μακαριστού Αρχιμ. Νικολάου Παρασκευά, διατελέσαντος επί τεσσαρακονταετία εφημερίου του Ιερού Ναού.
Ακολούθησε κέρασμα στο Αρχονταρίκι του Ναού και αμέσως μετά γεύμα στο Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων της Ιτέας.
Την Κυριακή το απόγευμα στον Ιερό Ναό, εν πληθούση εκκλησία, τελέστηκε το Ιερό Μυστήριο του Ευχελαίου, στο τέλος του οποίου ομίλησε για το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου η Γερόντισσα Μαριάμ, Καθηγουμένη της Ι. Μονής Παναγίας Κουτσουριώτισσας.
Οι ιερές Ακολουθίες συνεχίστηκαν τελούμενες Δευτέρα πρωί-βράδυ, Τρίτη πρωί και έκλεισε ο λατρευτικός κύκλος της επετειακής αυτής εορτής την Τρίτη το απόγευμα, με την Ακολουθία του Εσπερινού και τη θαυμάσια ομιλία σχετικώς με τη ζωή της Υπεραγίας Θεοτόκου, από τον Πρωτοπρεσβύτερο π. Σπυρίδωνα Βασιλάκο, κληρικό της Μητροπόλεως Θηβών. Αργά το βράδυ, οι πατέρες της αθωνικής Ιεράς Μονής Παντοκράτορος με το «ιερό κειμήλιο και σέβασμα», την εικόνα της Γερόντισσας, ανεχώρησαν για το Περιβόλι της Παναγίας.
Έτσι ολοκληρώθηκε η εορτή και πανήγυρις επί τη αναμνήσει των εγκαινίων του Ναού και τη επετείω των 130 χρόνων.
