Μονή Σινά: Οι δεσμεύσεις δεν πείθουν – Οργή πιστών και πολιτικές ευθύνες για την «ιερή αμηχανία»

Ρεπορτάζ: Γιώργος Θεοχάρης – ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Αιφνιδιασμός με πολιτικό αποτύπωμα

Το θρίλερ γύρω από τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η δικαστική απόφαση του Εφετείου Ισμαηλίας, που θεωρείται πλήγμα στην περιουσία του ιστορικού Μοναστηριού, αποτέλεσε αιφνιδιασμό για την ελληνική διπλωματία, αποκαλύπτοντας τα κενά στρατηγικής και προετοιμασίας που υπήρξαν στην υπεράσπιση ενός μνημείου που αποτελεί όχι μόνο θρησκευτικό αλλά και ιστορικό φάρο του Ελληνισμού.

Παρότι η Αιγυπτιακή Προεδρία και το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου έσπευσαν αργά το βράδυ της Πέμπτης να κατευνάσουν τις εντυπώσεις, διαβεβαιώνοντας ότι «δεν απειλείται ο ιερός χαρακτήρας της Μονής», η δυσπιστία στην ελληνική κοινή γνώμη είναι πλέον βαθιά ριζωμένη. Η αναταραχή που δημιουργήθηκε δεν είναι αποτέλεσμα ενός νομικού παρεξηγήματος. Είναι απόρροια δεκαετιών αμέλειας, απουσίας διεθνούς κατοχύρωσης και πολιτικής ραθυμίας.

Χαοτική διαχείριση και καθυστερημένα αντανακλαστικά

Η διπλωματική κινητοποίηση του Υπουργείου Εξωτερικών, σύμφωνα με πληροφορίες του Υπουργείου Εξωτερικών, υπήρξε κατόπιν εορτής. Ο Υπουργός Γιώργος Γεραπετρίτης βρέθηκε σε διαρκή επικοινωνία με το Κάιρο, ενώ το Μέγαρο Μαξίμου, παρότι είχε προγενέστερη διαβεβαίωση από τον ίδιο τον Πρόεδρο Αλ Σίσι, φαίνεται πως πιάστηκε απροετοίμαστο απέναντι σε μια εν εξελίξει δικαστική υπόθεση.

Και ενώ η ανακοίνωση της Προεδρίας της Αιγύπτου και η τοποθέτηση του υπουργείου Εξωτερικών της χώρας στο MENA επιχείρησαν να «μαζέψουν» τις εντυπώσεις, οι δηλώσεις περί χρήσης των χώρων της Μονής από τους μοναχούς, χωρίς ξεκάθαρη αναφορά στην ιδιοκτησία, προκαλούν περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.

Η ελληνική κυβέρνηση εμφανίστηκε να εστιάζει επικοινωνιακά στο ότι δεν τίθεται θέμα αναστολής λειτουργίας, χωρίς να απαντά ξεκάθαρα στο καθεστώς ιδιοκτησίας των εκτάσεων που κρίθηκαν επίδικες. Τα αγροτεμάχια στα οποία δεν αναγνωρίστηκε ιδιοκτησία στη Μονή είναι κομμάτι της παραδοσιακής ερήμου της Αγίας Αικατερίνης, που οι μοναχοί θεωρούν κομμάτι της ασκητικής τους κληρονομιάς.

Απόλυτη λαϊκή και εκκλησιαστική κατακραυγή

Το vimaorthodoxias.gr δέχθηκε τις τελευταίες 24 ώρες εκατοντάδες μηνύματα από κληρικούς και πιστούς, οι οποίοι κάνουν λόγο για «άλωση», «συνειδητή σιωπή» και «αδυναμία υπεράσπισης των ιερών και των οσίων». Οι λέξεις «αδιαφορία» και «συστημική αδράνεια» επαναλαμβάνονται σε δεκάδες email, με τη φράση «πού είναι το Πατριαρχείο, πού είναι η Πολιτεία;» να κυριαρχεί.

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος μίλησε για «ιερή άλωση» και κάλεσε την κυβέρνηση να αναλάβει άμεσα διεθνείς πρωτοβουλίες, ενώ σκληρή στάση κράτησε και ο Αντώνης Σαμαράς, χαρακτηρίζοντας την υπόθεση «διπλωματικό φιάσκο». Πολλά στελέχη της ΝΔ, όπως η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Μ. Χαρακόπουλος, ο Στ. Πέτσας, αλλά και σύσσωμη η αντιπολίτευση ζήτησαν άμεση κινητοποίηση.

Σύμφωνα με ανώτατη διπλωματική πηγή που επικαλείται η Ελληνική Πρεσβεία στο Κάιρο, το όλο ζήτημα θα μπορούσε να είχε προληφθεί, αν η ελληνική πλευρά είχε δώσει εγκαίρως εντολή νομικής κάλυψης και κατοχύρωσης των εκτάσεων που παραδοσιακά κατείχε η Μονή.

Πού οδηγούμαστε – Το καμπανάκι της αλήθειας

Η ιστορική Μονή του Σινά, που λειτουργεί αυτοδιοίκητα με Πατριαρχική και Αυτοκρατορική προστασία από τον 6ο αιώνα, φαίνεται να περιβάλλεται σήμερα από μια εύθραυστη νομική και γεωπολιτική πραγματικότητα. Δεν είναι μόνο η ιδιοκτησία των εκτάσεων, αλλά και ο συμβολισμός που απειλείται.

Οι τελευταίες δηλώσεις Αιγυπτίων αξιωματούχων ότι η δικαστική απόφαση «εδραιώνει τον θρησκευτικό χαρακτήρα» δεν πείθουν, καθώς απουσιάζει η αναφορά σε πλήρη αναγνώριση ιδιοκτησιακών τίτλων. Η ελληνική πολιτεία οφείλει να θέσει πλέον ως στρατηγική προτεραιότητα την προώθηση διμερούς συμφωνίας προστασίας του αυτοδιοίκητου και των περιουσιακών δικαιωμάτων της Μονής, αλλά και την προώθηση διεθνούς κατοχύρωσης μέσω ΟΗΕ και UNESCO.

Όταν η αμέλεια γίνεται απειλή

Η υπόθεση του Σινά δεν είναι ένα απλό επεισόδιο διπλωματικής δυστοκίας. Είναι καθρέφτης της εθνικής μας αδυναμίας να προστατεύσουμε τους πνευματικούς μας πυλώνες. Η ανεπάρκεια πρόβλεψης, η απουσία θεσμικής ασπίδας, η υπεραισιοδοξία στις διεθνείς σχέσεις και το έλλειμμα στρατηγικής μάς οδήγησαν εδώ.

Δεν αρκεί πλέον η επικοινωνία. Απαιτείται νομική, θεσμική και γεωπολιτική επανεκκίνηση, με σαφές σχέδιο και πολιτική βούληση. Αν δεν διεκδικήσουμε τα αυτονόητα, ίσως έρθει η στιγμή που θα διαβάζουμε την ιστορία της Μονής του Σινά ως λήξασα υπόθεση.

Το vimaorthodoxias.gr θα συνεχίσει να αναδεικνύει την υπόθεση, όχι μόνο ως είδηση αλλά και ως καθήκον απέναντι σε μια Ιερά Κιβωτό που απειλείται. Διότι δεν πρόκειται μόνο για περιουσία. Πρόκειται για μνήμη, προσευχή και πολιτισμό. Και αυτά δεν διαπραγματεύονται.