Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΩΜΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ! Με μία ιδιαίτερα αυστηρή ανακοίνωση, η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης καταδικάζει επίσημα την απόπειρα εξωτερικής παρέμβασης στη διαδικασία εκλογής του νέου Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
Η ανακοίνωση εκδόθηκε στις 7 Μαΐου 2025, έπειτα από σειρά εξελίξεων που καταδεικνύουν – όπως αναφέρεται – την προσπάθεια αποκλεισμού συγκεκριμένου προσώπου από την εκλογική διαδικασία, με εργαλεία νομικής φύσεως τα οποία χαρακτηρίζονται αυθαίρετα και επικίνδυνα.
Η ανακοίνωση δεν περιορίζεται σε μια απλή διαμαρτυρία, αλλά καταγράφει τεκμηριωμένα τις παρεμβάσεις, επισημαίνοντας το σοβαρό θεσμικό ζήτημα που ανακύπτει από την κατατεθείσα «ερμηνευτική διάταξη» σε σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Η διάταξη αυτή – όπως υποστηρίζει η Σύνοδος – επιχειρεί να αποκλείσει το δικαίωμα μετακίνησης Μητροπολίτη από μία Μητρόπολη της Κρήτης σε άλλη, κάτι που έχει συμβεί στο παρελθόν με αποδοχή της Πολιτείας, μέσω έκδοσης Προεδρικών Διαταγμάτων.
Ερμηνευτική Διάταξη ή Θεσμική Παρέμβαση;
Το επίμαχο σημείο αφορά τη νομική ερμηνεία του άρθρου 22 του Ν. 4149/1961, σύμφωνα με την οποία επιχειρείται περιορισμός της εκλογιμότητας για την πλήρωση χηρευουσών Μητροπόλεων στην Εκκλησία της Κρήτης. Η Εκκλησία της Κρήτης απορρίπτει τη διάταξη αυτή, τονίζοντας ότι δεν ανταποκρίνεται στο πνεύμα του Καταστατικού Χάρτη, ούτε στην κρατούσα επιστημονική και νομική άποψη.
Στην ανακοίνωση τονίζεται: «Η φερόμενη ‘ερμηνευτική διάταξη’ είναι φανερά παράνομη και αποκρούεται από την κρατούσα άποψη των θεωρητικών του δικαίου», ενώ γίνεται λόγος για επικίνδυνο προηγούμενο, που επιτρέπει στην Πολιτεία να μεταβάλει μονομερώς το νομικό καθεστώς της Εκκλησίας με ερμηνευτικές προσθήκες, αντί διαλόγου και συνεννόησης.
Αναφορά στον λαό της Κρήτης και έκκληση προς την Πολιτεία
Η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος, με λόγο ευθύ και σαφή, καλεί τον πιστό λαό της Κρήτης σε επαγρύπνηση και προσευχή, διαβλέποντας πίσω από την τροπολογία πολιτικές σκοπιμότητες που υπονομεύουν την αυτοτέλεια της Εκκλησίας. Στο κείμενο της ανακοίνωσης αναγνωρίζεται το δικαίωμα της Πολιτείας να νομοθετεί, αλλά καταγγέλλεται ως θεσμικά επικίνδυνο το γεγονός να επεμβαίνει άμεσα στο εσωτερικό καθεστώς εκκλησιαστικής διοίκησης, χωρίς ουσιαστική διαβούλευση ή συνταγματική πρόβλεψη.
Η Εκκλησία στηρίζεται στην υπάρχουσα νομολογία, αλλά και στις προβλέψεις του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, το οποίο είναι θεσμικά αρμόδιο για τα εκκλησιαστικά ζητήματα. Το γεγονός ότι το ίδιο το υπουργείο έχει εγκρίνει στο παρελθόν μετακινήσεις Μητροπολιτών εντός της Κρήτης, ενισχύει τη θέση της Εκκλησίας.
Πέρα από την εκλογή – ζήτημα θεσμικής ισορροπίας
Η περίπτωση της Μητρόπολης Κυδωνίας και Αποκορώνου ξεπερνά το τοπικό ενδιαφέρον. Αγγίζει την καρδιά των σχέσεων Εκκλησίας – Πολιτείας, επαναφέροντας στο προσκήνιο τον διάλογο για την κατοχύρωση των εσωτερικών υποθέσεων των Εκκλησιών της Ελλάδος και της Κρήτης. Το αν μια ερμηνευτική διάταξη μπορεί να αλλοιώσει πρακτικά την ανεξαρτησία μιας Εκκλησίας που υπάγεται πνευματικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, είναι ερώτημα που δεν αφορά μόνο τους θεολόγους.
Η Εκκλησία της Κρήτης δηλώνει αποφασισμένη να υπερασπιστεί τον Καταστατικό της Χάρτη και το δικαίωμά της στην εκλογή Ιεραρχών χωρίς εξωτερικές πιέσεις. Όπως τονίζεται στο τέλος της ανακοίνωσης: «Για έσχατη φορά απευθυνόμαστε στην Ελληνική Πολιτεία, να μην προβεί σε ενέργειες που αλλοιώνουν το υφιστάμενο καθεστώς της Εκκλησίας Κρήτης».
Το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο, τόσο για την έκβαση της εκλογής, όσο και για την πορεία των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο νησί.
