Επιμέλεια – ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
ΦΩΤΙΑ ΑΤΤΙΚΗ – Οι αυτοψίες που πραγματοποιήθηκαν τη Δευτέρα 19 Αυγούστου 2024, επικεντρώθηκαν στους οργανωμένους αρχαιολογικούς χώρους, το Μουσείο, διάσπαρτα μεμονωμένα μνημεία και Ιερούς Ναούς εντός των Δήμων Ωρωπού, Μαραθώνος, Διονύσου και Πεντέλης.
Αυτές οι περιοχές είχαν πληγεί σοβαρά από τη πρόσφατη πυρκαγιά που έπληξε τη Βορειοανατολική Αττική.
Οι ειδικοί προχώρησαν σε εκτιμήσεις των ζημιών με στόχο την καταγραφή της κατάστασης και τον προγραμματισμό των απαραίτητων εργασιών αποκατάστασης. Οι έλεγχοι ήταν κρίσιμοι για τη διασφάλιση της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και της δημόσιας ασφάλειας, με έμφαση στη σταθερότητα των δομών και την εκτίμηση των επιπτώσεων της φωτιάς στα αρχιτεκτονικά και ιστορικά στοιχεία των μνημείων.
Οι αρχαιολογικές και πολιτιστικές υπηρεσίες που συμμετείχαν στις αυτοψίες δεσμεύτηκαν να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την αποκατάσταση και συντήρηση των πληγέντων χώρων, ώστε να διασφαλιστεί ότι η πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής θα διατηρηθεί και θα παραδοθεί στις μελλοντικές γενιές.
Σύμφωνα με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής, ολοκληρώθηκαν, χθες οι αυτοψίες, αφενός στους οργανωμένους αρχαιολογικούς χώρους και αφετέρου στο Μουσείο και σε διάσπαρτα μεμονωμένα ορατά ή/και ιστάμενα μνημεία, εντός των ορίων των δήμων Ωρωπού, Μαραθώνος, Διονύσου και Πεντέλης:
Στο Δήμο Ωρωπού (Δ.Ε. Καπανδριτίου), στο λόφο Κοτρώνι, όπου πιθανολογείται ότι βρισκόταν η ακρόπολη των αρχαίων Αφιδνών και όπου αποκαλύπτονται, τα τελευταία χρόνια, σημαντικά αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, ο αρχαιολογικός χώρος δεν υπέστη την παραμικρή φθορά, αν και η φωτιά κατέκαψε τα πρανή του λόφου.
Στο Δήμο Μαραθώνος, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνος, μαζί με τους τύμβους του Βρανά και των Πλαταιέων που βρίσκονται εντός της περίφραξης του μουσείου, στους οργανωμένους και επισκέψιμους αρχαιολογικούς χώρους του δήμου (αρχαιολογικοί χώροι Ραμνούντος, Τύμβου Αθηναίων, ιερό Αιγυπτίων θεών, στην Μπρεξίζα Νέας Μάκρης), η πυρκαγιά δεν προκάλεσε κανένα πρόβλημα.
Στον κηρυγμένο, απαλλοτριωμένο και περιφραγμένο αρχαιολογικό χώρο της Οινόης Μαραθώνος έχει καεί το μεγαλύτερο μέρος της βλάστησης, στον περιβάλλοντα χώρο του βυζαντινού πύργου της Οινόης. Ο μικρός μεταβυζαντινός ναός των Αγίων Αποστόλων, ο οποίος δεν έφερε τοιχογραφικό διάκοσμο, εντός της περίφραξης ,έχει υποστεί σοβαρές ζημιές, στη στέγη και στα σύγχρονα επιχρίσματα των εσωτερικών τοίχων του.
Σημαντικές φθορές έχει υποστεί, επίσης, η νεότερη στέγη και το εσωτερικό του μεταβυζαντινού ναού του Αγίου Αθανασίου, στο Καλέντζι Μαραθώνος. Οι τοιχογραφίες δεν υπέστησαν φθορές.
Στο Δήμο Διονύσου, ο περιφραγμένος αρχαιολογικός χώρος (Ικάριον), (ιερά Διονύσου και Απόλλωνος, θεατρικός χώρος, κλπ.) και ο ταφικός περίβολος, εκτός της περίφραξης, δεν έχουν υποστεί φθορές. Παρέμεινε αλώβητος και ο περιβάλλων χώρος πρασίνου.
Στο Δήμο Πεντέλης, στους χώρους των λατομείων, στην αρχή της οδού Λιθαγωγίας, στο σπήλαιο των Αμώμων (σπηλιά Νταβέλη) και στους δύο ναούς που βρίσκονται στην είσοδό του, δεν έχουν σημειωθεί φθορές παρά μόνο ελαφρώς, σε υπέρθυρο που βρίσκεται στο έδαφος. Τμήμα της οδού Λιθαγωγίας, σε νοτιότερη θέση, πλησίον του ναού των Αγίων Ασωμάτων, έχει μαυρίσει από τη φωτιά. Η κατάσταση είναι απολύτως αναστρέψιμη.
Τα υπόλοιπα μεμονωμένα μνημεία δεν υπέστησαν φθορές. Σε πολλές περιπτώσεις έχει καεί η βλάστηση στον περιβάλλοντα χώρο.
