Ι.Μ. ΒΕΡΟΙΑΣ – Την Τρίτη 12 Δεκεμβρίου 2023 το πρωί τελέστηκε με λαμπρότητα πολυαρχιερατικό συλλείτουργο της εορτής του Αγίου Σπυρίδωνος, Πολιούχου Πειραιώς στον ομώνυμο Ιερό Ναό του στον Πειραιά.
Προεξήρχε και κήρυξε το θείο Λόγο ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων και συγχοροστάτησαν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Φιλίππων κ. Στέφανος και Πειραιώς κ. Σεραφείμ.
Στο τέλος της θείας Λειτουργίας ο Σεβ. Μητροπολίτης Πειραιώς χοροστάτησε στην καθιερωμένη Δοξολογία για την εορτή του Πολιούχου με τη συμμετοχή των τοπικών Αρχών.
Ακολούθησε πάνδημη Λιτανεία στους κεντρικούς δρόμους του Πειραιά.
Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του τόνισε:
Πριν από λίγες ημέρες η Αγία μας Εκκλησία πανηγύρισε τη μνήμη ενός θαυματουργού αγίου Ιεράρχου της, του αρχιεπισκόπου Μύρων Νικολάου, από τον βίο του οποίου διασώζεται ένα γεγονός το οποίο συνέβη κατά τη διάρκεια των εργασιών της πρώτης Οικουμενικής Συνόδου, στην οποία συμμετείχε και ο σήμερα τιμώμενος άγιος και θαυματουργός Σπυρίδων, επίσκοπος Τριμυθούντος, πολιούχος της πόλεως ταύτης.
Όταν ο βλάσφημος εκείνος αιρεσιάρχης Άρειος διεκήρυττε ότι ο Λόγος του Πατρός, δηλαδή ο Κύριός μας, είναι κτίσμα, ως το πρώτο δημιούργημά του, ο άγιος Νικόλαος σήκωσε το ευλογημένο χέρι του και ράπισε το στόμα του Αρείου, με αποτέλεσμα να του σπάσει ένα δόντι.
Στη Σύνοδο εκείνη το χέρι ενός άλλου αγίου Ιεράρχου προέβη σε μία πράξη θαυματουργίας, επιτέλεσε ένα παράδοξο και μεγάλο θαύμα, επικυρωτικό της αιώνιας αλήθειας του ορθού δόγματος της Εκκλησίας περί του τρισυποστάτου χαρακτήρος της Θεότητος. Ήταν το χέρι το ευλογημένο του αγίου Σπυρίδωνος που κρατούσε ένα κεραμίδι. Το έδειξε ο άγιος σε όλους τους πατέρες της Συνόδου, το σταύρωσε, έτσι ώστε, λέγοντας, «εις το όνομα του Πατρός», η φωτιά που το είχε ψήσει διεχωρίσθη και ανέβηκε προς τα επάνω, «και του Υιού», το νερό που συμμίχθηκε με τον πηλό έρρευσε καταγής, «και του Αγίου Πνεύματος», απέμεινε στο χέρι του αγίου το χώμα, που μαζί με το νερό και τη φωτιά είχαν φτιάξει εκείνο το κεραμίδι.
Και τα δύο αυτά αγιασμένα χέρια, αδελφοί μου, το ένα της αδιαπραγμάτευτης αγάπης προς τη δογματική ακρίβεια και του αυστηρού ελέγχου των βλασφήμων που σχίζουν τον άρραφο χιτώνα του Χριστού και της εκκλησιαστικής ενότητος, και το άλλο της αδιαπραγμάτευτης αγάπης προς τη θαυμαστή θεία οικονομία για τη σωτηρία πιστών και απίστων, τα ασπαζόμεθα με σεβασμό και δέος, έχοντας την ελπίδα ότι οι άγιοι θα συνεχίσουν να θαυματουργούν μέσα στη Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική, δηλαδή την Ορθόδοξη, και μόνον αυτή, Εκκλησία του Χριστού.
Μπορεί η χάρις των αγίων να φανερώνεται ποικιλοτρόπως, μπορεί η ζωή και ο ένθεος ζήλος του κάθε αγίου να διαφέρει, μπορεί ο καθένας να αγιάζεται και να ανταποκρίνεται με τον δικό του μοναδικό τρόπο στο προσωπικό κάλεσμα του κοινού Δεσπότου Χριστού, όμως η Εκκλησία είναι Μία και μόνο Μία, γιατί Ένας και μόνο Ένας είναι ο Κύριός μας, Αυτός που πέθανε για όλη την ανθρωπότητα και καλεί στη μία και μόνη μάνδρα του ανθρώπους με διαφορετικές θρησκευτικές, γλωσσικές και φυλετικές καταβολές.
Λέγει ο Κύριος: «Εγώ ειμί η Αλήθεια». Και εφόσον «Εις άγιος, Εις Κύριος, Ιησούς Χριστός», η αλήθεια είναι μία. Και εφόσον η Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού και ο Χριστός είναι η Αλήθεια, άρα, αδελφοί μου, η αλήθεια υπάρχει αυθεντική, μοναδική και ανόθευτη, γνήσια και σώζουσα, μόνον στην Ορθόδοξη Εκκλησία και πουθενά αλλού. Όσοι αποκόπτονται από την Ορθόδοξη Εκκλησία αποκόπτονται και από τον Χριστό και από το φως της αληθείας του. Μπορεί να κατέχουν ψήγματα της αληθείας, αλλά το σύνολο της αληθείας το νόθευσαν με την πλάνη, την αίρεση, το ψεύδος του διαβόλου, και δεν μπορούν να δούν με καθαρά μάτια, δεν μπορούν να γευθούν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, διότι νόθευσαν τον γλυκύ οίνο της αληθείας με το όξος της δαιμονικής πλάνης, απέρριψαν αυτό που τους σώζει, γιατί έπεσαν θύματα του εγωισμού τους, της υπεροψίας τους.
Όσοι απεκόπησαν από την Ορθόδοξη Εκκλησία, κάποιοι από αυτούς συνεχιστές της αιρέσεως του Αρείου και των άλλων αιρετικών, όλοι αυτοί, αδελφοί μου, πλανώντες και πλανώμενοι, άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο, ευρίσκονται μακράν της αποκεκαλυμμένης αληθείας και του Χριστού.
Η Εκκλησία συνεχίζει να τους καλεί να επιστρέψουν στη σωτηρία, γιατί εκεί που παραμένουν η σωτηρία τους τίθεται εν αμφιβόλω. Και εάν το διακύβευμα είναι η σωτηρία του ανθρώπου, η Εκκλησία οφείλει, έχει υποχρέωση, αφενός να ραπίζει κάθε βλάσφημη θεολογική άποψη και δογματική καινοτομία, αφετέρου να στηρίζει τον πιστό διά της μαρτυρίας των θαυμάτων εντός αυτής.
Ίσως κάποιος θα ερωτήσει: «Μόνον οι ορθόδοξοι, ως οι κατέχοντες τη μία αλήθεια, θα σωθούν; Οι αιρετικοί που προανεφέρθησαν ως θύματα του πατρός του ψεύδους θα κολασθούν;»
Kανείς δεν μπορεί φυσικά να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα, εκτός από τον ίδιο τον δίκαιο Κριτή. Γνωρίζουμε όμως πολύ καλά ότι όσοι σωθούν, δεν είναι δυνατόν να μην έχουν στον Παράδεισο το ίδιο φρόνημα και την ίδια πίστη με τον άγιο Σπυρίδωνα, δεν είναι δυνατόν να μην ασπάζονται στον παράδεισο το χέρι του αγίου Νικολάου, αλλά και τα χέρια όλων των μέχρι σήμερα αγίων της Ορθοδοξίας. Δεν είναι δυνατόν να επιμένουν στην προτέρα πλάνη, να αμφισβητούν τη θεότητα του Χριστού, τη θεότητα του Πνεύματος, το άκτιστον της θείας ενεργείας, το αειπάρθενον της Θεοτόκου ή όλα τα θεοδίδακτα δόγματα, για τα οποία οι άγιοι οικήτορες του παραδείσου, μάρτυρες, ομολογητές, θεοφόροι πατέρες έδωσαν γενναίους αγώνες.
Μη φοβάστε και μην ντρέπεστε να ομολογείτε, αδελφοί μου, ότι μόνον η Ορθόδοξη Εκκλησία κατέχει το πλήρωμα της σεσαρκωμένης Αληθείας και ότι σύμφωνα με τους Πατέρες extra ecclesiam nulla salus, δηλαδή εκτός Εκκλησίας καμία σωτηρία, διότι εκτός Εκκλησίας δεν υπάρχει κανένας άλλος Σωτήρας.
Μη φοβάστε να ραπίζετε με τον λόγο της αληθείας την κάθε βλάσφημη αίρεση που συμπαρασύρει έξω από τα σαφή όρια της σωτηρίας τους ανθρώπους.
«Νήψατε» όμως και «γρηγορήσατε», διότι «αι αντίδικοι υμών αιρέσεις ως λέοντες ωρυόμενοι περιπατούσιν, ζητούσαι τίνα καταπίωσιν». Γρηγορήσατε, αδελφοί, γιατί δεν αρκεί να λέμε ότι το δόγμα είναι αδιαπραγμάτευτο και ότι εμείς οι ορθόδοξοι δεν παρεκκλίναμε της ευθείας οδού προς τον ουρανό. Θυμηθείτε ότι ο Κύριος λίγο προ της Αναλήψεώς του, όταν έδινε εντολή στους μαθητές του να πορευθούν σε όλα τα έθνη και να βαπτίζουν εις το όνομα του Τριαδικού Θεού, τους έδωσε και την εντολή να διδάσκουν τους πιστούς «τηρείν πάντα όσα» Εκείνος ενετείλατο.
Δεν είναι, λοιπόν, μόνο το δόγμα αδιαπραγμάτευτο και φυλακτέο· είναι και το ήθος και το βίωμα. Ναί! Διότι όλοι οι αιρετικοί εξέπεσαν πρώτα στο ήθος και στο βίωμα και στη συνέχεια αποτύπωσαν την πλάνη των βιωμάτων τους στη διδασκαλία τους. Όλοι οι αιρεσιάρχες ζούσαν λανθασμένα την εκκλησιαστική ζωή και έπειτα οδηγήθηκαν σε λανθασμένες διδασκαλίες που παρέσυραν και άλλους.
Λέγει ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Ο λέγων έγνωκα Χριστόν και τας εντολάς αυτού μη τηρών, ψεύστης εστί, και εν τούτω η αλήθεια ουκ έστιν. Ος δ᾽ αν τηρή αυτού τον λόγον, αληθώς εν τούτω η αγάπη του Θεού τετελείωται».
Αυτό έκαναν και όλοι οι άγιοι, οι οποίοι ήταν σύμψυχοι και ομότροποι στα βιώματα και γι᾽ αυτό ήταν ομόφρονες στη διδασκαλία. Γι᾽ αυτό και ο ευλογημένος αγώνας υπέρ της Ορθοδοξίας, υπέρ του ορθού δόγματος, τελεσφορεί μόνο διά της ορθοπραξίας, διά του ορθού ήθους και βιώματος. Και η πρώτη και πιο τρανή ένδειξη ορθοπραξίας είναι η ενότητα.
Θέλετε παράδειγμα; Επιτρέψτε μου να σας αναφέρω ένα. Δείτε εκείνους οι οποίοι κρατούν την ορθόδοξη διδασκαλία, πιστεύουν το ίδιο με μας δόγμα, αλλά βιώνουν λανθασμένα την εκκλησιαστική ενότητα.
Τι να το κάνεις να κρατάς το δόγμα ακέραιο έξω από την Ορθόδοξη Εκκλησία, ενώ είσαι χωρισμένος από αυτήν; «Κρείσσον το μετά της Εκκλησίας σφάλλειν ή το ορθοτομείν εκτός αυτής».
Λέγει πάλιν ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Εάν είπωμεν ότι κοινωνίαν έχομεν μετ᾽αυτού», αλλά «εν τω σκότει περιπατώμεν ψευδόμεθα και ου ποιούμε την αλήθειαν». Καλή και ευλογημένη η ένωση των πάντων, όπως ευχόμεθα στα Ειρηνικά της θείας Λειτουργίας, αλλά αυτή προϋποθέτει την επιστροφή των αιρετικών στη σωστική μάνδρα της Ορθοδόξου Εκκλησίας, προϋποθέτει την αναγνώριση των φρικτών σφαλμάτων ζωής και διδασκαλίας, τη μετάνοια και την αίτηση συγγνώμης.
Κι εμείς, λοιπόν, ας προσέχουμε, ας γρηγορούμε· διότι όσο καλά και αν γνωρίζουμε τα δόγματα και τα υπερασπιζόμαστε, πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να βρεθούμε εκτός Εκκλησίας εξαιτίας κάποιας μορφής ζηλωτισμού, όταν δεν ζούμε εν τη ενότητι της πίστεως και του ευσεβούς βιώματος των αγίων μας.
Κι αν κολάφισε τον Άρειο ο άγιος Νικόλαος, κι αν έκανε το θαύμα με το κεραμίδι ο άγιος Σπυρίδων, κι αν αναλώθηκαν σε συγγραφές αναιρετικές καινοφανών διδασκαλιών οι ανά τους αιώνες λέοντες της Ορθοδοξίας άγιοι πατέρες, όλα είχαν κοινό στόχο την ενότητα και την ειρήνη και την πρόληψη ερίδων, διχοστασιών και σχισμάτων. Ο Άρειος ήταν ίσως ασκητικώτατος· ο Ευτυχής, που σήκωσε ψηλά τη σημαία της Ορθοδοξίας, για να στηλιτεύσει την αίρεση του Νεστορίου, ήταν κι εκείνος ασκητικώτατος, αλλά εξέπεσαν και οι δύο σε βάραθρα απωλείας, γιατί δεν εκόπτοντο για την εκκλησιαστική ενότητα. Την έθεσαν σε δεύτερη μοίρα, όπως και σήμερα, στην εποχή της εύκολης προσβάσεως στην πληροφορία, στην εποχή του διαδικτύου, ευρίσκονται πολλοί ομόψυχοί τους που διασπείρουν διχόνοιες και καλούν τους πιστούς στο όνομα δήθεν της γνησίας Ορθοδοξίας να κτίσουν τείχη, να υψώσουν δίχως διάκριση φωνή διαμαρτυρίας, σχίζοντας τον άρραφο χιτώνα της ενότητος.
«Και νυν αντίχριστοι πολλοί γεγόνασι … Εξ ημών εξήλθον, αλλ᾽ ουκ ήσαν εξ ημών». Όλοι οι σχίσαντες το σώμα της Εκκλησίας αιρετικοί γεννήθηκαν και μεγάλωσαν εντός αυτής, αλλά δεν ήταν γνήσιοι, δεν ήταν πράγματι «εξ ημών», διότι αν ήταν εξ ημών, «μεμενήκεισαν αν μεθ᾽ ημών», δηλαδή θα είχαν μείνει μαζί μας και δεν θα έφευγαν.
Η Εκκλησία βάλλεται έσωθεν και έξωθεν· και οι άγιοί μας, ο άγιος Σπυρίδων που σήμερα τιμούμε και πανηγυρίζουμε, μας πληροφορούν διά των θαυμάτων τους ότι «ουδέν Εκκλησίας ισχυρότερον, ουδέν Εκκλησίας θαυμαστότερον, ουδέν Εκκλησίας αληθέστερον, ουδέν Εκκλησίας αγιώτερον». Είναι Αγία η Μία, Καθολική και Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία, επειδή μόνον εντός αυτής μπορεί να αγιασθεί ο κάθε πιστός, μόνον εντός αυτής θαυματουργεί και θα συνεχίσει να θαυματουργεί και να πνέει αγιαστικά εις τους αιώνας το Πνεύμα το Άγιον. Έξω από την Ορθόδοξη Εκκλησία, στις θρησκείες του κόσμου τούτου, στις εκατοντάδες αιρετικές χριστιανικές παρασυναγωγές, πνέουν άλλα πνεύματα, σκοτεινά και δόλια, πονηρά και ασεβή, ακάθαρτα και αλαζονικά, όπου καμία αγιότης, καμία γνησιότης, καμία κάθαρσις ή φωτισμός ή θέωσις.
Είμαστε κι εμείς οι άνθρωποι φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό του κεραμιδιού του αγίου Σπυρίδωνος· φτιαγμένοι με το χώμα και το ύδωρ του υλικού σώματος και τη φωτιά της ψυχής μας. Δεν θα δούμε το θαύμα της Τριαδικής θείας αποκαλύψεως, αν μας κρατούν χέρια Αρείων. Μη γένοιτο να βρεθούμε σε τέτοια χέρια γεμάτα από τα αίματα της Εκκλησίας. Να παρακαλούμε να μας κρατούν μέσα τους χέρια αγίων πατέρων· το χέρι το τρισευλογημένο του αγίου Σπυρίδωνος, που θα μας αποκαλύπτει διά θαυμάτων την ενότητα των τριών θείων υποστάσεων και την ενότητα των χριστιανών εν τη μια ουσία της Εκκλησίας. Να προσέχουμε πως πολιτευόμεθα εντός αυτής, διότι «ο λέγων εν Χριστώ μένειν, οφείλει καθώς Εκείνος περιεπάτησε και αυτός ούτω περιπατείν».
Με αυτές τις λίγες ταπεινές σκέψεις σας ευχαριστώ που ήρθαμε να τιμήσουμε τη μνήμη αυτού του σπουδαίου θαυματουργού αγίου, αλλά και προσωπικώς εκφράζω τις θερμές ευχαριστίες μου στον Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη σας και Μητροπολίτη Πειραιώς κ. Σεραφείμ, αδελφό ομόψυχο και ομότροπο στην εν Χριστώ αγάπη, για την καλωσύνη του να μας προσκαλέσει, την ελαχιστότητά μου και τον Άγιο Φιλίππων, στην ιερά πανήγυρη του Ναού σας.
Είθε ο Πανάγαθος Θεός, του οποίου την ένσαρκο γέννηση θα εορτάσει σε λίγες ημέρες ο κόσμος μας, να χαρίζει σε όλους το έλεος και τη χάρη του διά πρεσβειών της Παναχράντου και Παναμώμου Παναγίας Μητρός του και του ταπεινού ποιμένος της Εκκλησίας του, αγίου Σπυρίδωνος του θαυματουργού.
Επιτρέψτε μου, κλείνοντας, να σας διηγηθώ ένα θαύμα του αγίου Σπυρίδωνος, το οποίο συνέβη στον μακαριστό Γέροντά μου και νέο πλέον όσιο της Εκκλησίας μας, τον όσιο Γεράσιμο τον Υμνογράφο, τον Μικραγιαννανίτη. Το θαύμα αυτό συνδέεται και με τον ιερό αυτό ναό του πολιούχου σας, ο οποίος εορτάζει φέτος την επέτειο των 150 ετών των εγκαινίων του.
Στη δεκαετία του 1970 ο όσιος Γεράσιμος και η συνοδεία του στη Σκήτη της Μικράς Αγίας Άννης ταλαιπωρούντο από έλλειψη ύδατος, καθώς η περιοχή δεν διέθετε κάποια κοντινή πηγή και ήτο ιδιαίτερα βραχώδης.
Αποφάσισαν, λοιπόν, να φέρουν νερό από τον Άθωνα. Έπρεπε όμως να εγκαταστήσουν σωλήνες μήκους 2,5 χιλιομέτρων, το κόστος των οποίων υπερέβαινε κατά πολύ τις οικονομικές τους δυνατότητες. Για τον σκοπό αυτό ο όσιος Γεράσιμος έκρινε ότι πρέπει να βγεί στον κόσμο να ζητήσει βοήθεια, μήπως και μπορέσουν να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα χρήματα.
Ήλθε στην Αθήνα, πλησίασε κάποιους ανθρώπους που γνώριζε, αλλά δυστυχώς χωρίς αποτέλεσμα. Έφθασε και εδώ, στον ναό του αγίου Σπυρίδωνος, προσκύνησε την εικόνα του αγίου και ύστερα στάθηκε ενώπιόν του, και του είπε: «Άγιε μου, άγιε Σπυρίδων, γνωρίζεις το πρόβλημα που έχουμε με την έλλειψη του ύδατος, γνωρίζεις και την προσπάθειά μου. Γεροντάκι είμαι κι εγώ, όπως και εσύ. Σε παρακαλώ, βοήθησέ με, κι εγώ θα δώσω στο καλογέρι που έχω το όνομά σου».
Έφυγε ο όσιος Γεράσιμος από τον ναό και πήγε στον ναό των Αγίων Αναργύρων στην Καλλίπολη, όπου ήταν εφημέριος ένας φίλος κληρικός από τη Θεσσαλονίκη, ο π. Γαβριήλ ο Μεταλλίδης, στον οποίο και εξιστόρησε το πρόβλημα που αντιμετώπιζε. Παρών στη συζήτηση ήταν κάποιος κύριος, άγνωστος στον Γέροντα, ο οποίος όμως, όταν άκουσε για την ανάγκη που είχαν του νερού, καθησύχασε τον Γέροντα, λέγοντας: «Μη στενοχωρείσθε, θα αναλάβω εγώ τη δαπάνη αυτή ολόκληρη».
Ο άγιος Σπυρίδων είχε κάνει μέσα σε μισή ώρα το θαύμα που του ζήτησε ο όσιος Γεράσιμος, ο οποίος ευχαρίστησε τον κύριο που έκανε τη δωρεά και εκπλήρωσε και την υπόσχεσή του προς τον άγιο Σπυρίδωνα, δίδοντας το όνομά του στον δόκιμο μοναχό που είχε τότε και ο οποίος, ως Σπυρίδων πλέον, για περισσότερο από σαράντα χρόνια έψαλλε και υμνούσε τον άγιο Σπυρίδωνα. Να έχουμε την ευχή του.
