Επιμέλεια: ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2022: Η Εκκλησία κάθε χρόνο τέτοιες μέρες μας υπενθυμίζει τη μεγάλη θεολογική αλήθεια, ότι ο «Θεός έγινε άνθρωπος για να μπορέσει ο άνθρωπος να γίνει κατά χάριν Θεός», όπως γράφει ο Μ. Αθανάσιος – Τα μηνύματα των Προκαθημένων της Εκκλησίας
Αυτές τις ημέρες καλούμαστε να γιορτάσουμε το μεγάλο και ανεπανάληπτο μυστήριο της σαρκώσεως του Υιού και Λόγου του Θεού.
Βαρθολομαίος: Χριστούγεννα με… τύμπανα πολέμου
Το ευάγγελον μήνυμα των Χριστουγέννων συνηχεί εφέτος με τα τύμπανα του πολέμου και την κλαγγήν των όπλων εις την Ουκρανίαν, η οποία υφίσταται τας δεινάς συνεπείας μιας ιταμής και αδίκου εισβολής. Όλοι οι πόλεμοι είναι δι ἡμᾶς τους Χριστιανούς αδελφοκτόνοι και εμφύλιοι, είναι, ως διεκήρυξεν η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, «απόρροια του εν τω κόσμω κακού και της αμαρτίας», αναφέρει μεταξύ άλλων ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
«Χριστός γεννάται· δοξάσατε, Χριστός εξ ουρανών· απαντήσατε, Χριστός επί γης· υψώθητε! Στοιχούντες τη προτροπή του Αγίου προκατόχου της ημών Μετριότητος εις τον Θρόνον της Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας Γρηγορίου του Θεολόγου, ας εορτάσωμεν την γενέθλιον ημέραν του Σωτήρος του κόσμου εν πνευματική ευφροσύνη, «μη κοσμικώς, αλλ υπερκοσμίως», φεύγοντες «παν το περιττόν και υπέρ την χρείαν· και ταύτα πεινώντων άλλων και δεομένων, των εκ του αυτού πηλού τε και κράματος» αναφέρει ο Οικουμενικός Πατριαρχης Βαρθολομαίος στο μήνυμα του.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει και στον πόλεμο της Ουκρανίας . Το Χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη είναι το ακόλουθο:
Τιμιώτατοι αδελφοί Αρχιερείς,
Προσφιλέστατα τέκνα εν Κυρίω,
Εορτάζει σήμερον η Αγία Εκκλησία την κατά σάρκα Γέννησιν του προαιωνίου Υιού και Λόγου του Θεού, το «ξένον και παράδοξον» μυστήριον, το «αποκεκρυμμένον από των αιώνων και των γενεών» (Κολ. α’, 26). Εν Χριστώ αποκαλύπτεται οριστικώς η αλήθεια περί του Θεού και περί του ανθρώπου, ως θεολογικώτατα εξηγεί ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας: «Άνθρωποι μεν κατά φύσιν ημείς, αυτός δε εις το παρά φύσιν δια φιλανθρωπίαν καταδραμών, γέγονεν άνθρωπος. Δούλοι Θεού κατά φύσιν ημείς ως ποιήματα· δούλος εχρημάτισε και αυτός εις το παρά φύσιν ενεχθείς, ότε γέγονεν άνθρωπος. Αλλά και το εναντίον, Θεός κατ οὐσίαν αυτός· θεοί και ημείς εις το παρά φύσιν αναβαίνοντες δια την χάριν· άνθρωποι γαρ· Υιός κατά φύσιν αυτός· υιοί και ημείς κατά θέσιν, ως εις αδελφότητα την προς αυτόν κεκλημένοι».
«Γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς» (Ιωάν. η’, 32). Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι «η οδός και η αλήθεια και η ζωή» (Ιωάν ιδ’ 6), είναι ο ελευθερωτής του ανθρώπου «εκ της δουλείας του αλλοτρίου». Δεν υπάρχει ζωή και ελευθερία χωρίς την Αλήθειαν η εκτός της Αληθείας. Το να δίδωμεν εις την ζωήν μας ο,τι νόημα επιθυμούμεν δεν είναι ελευθερία, αλλά η σύγχρονος εκδοχή του προπατορικού αμαρτήματος, ο αυτοεγκλεισμός του ανθρώπου εις μίαν αυτάρκη και αυτάρεσκον αυτονομίαν, χωρίς αισθητήριον δια την αλήθειαν ως σχέσιν με τον Θεόν και με τον συνάνθρωπον. Τα Χριστούγεννα είναι καιρός αυτογνωσίας, κατανοήσεως της διαφοράς μεταξύ «Θεανθρώ-που» και «ανθρωποθεού», συνειδητοποιήσεως της σωτηριώδους χριστιανικής διδασκαλίας: «Ουκ άνθρωπον αποθεωθέντα λέγομεν, αλλά Θεόν ενανθρωπήσαντα».
Το ευάγγελον μήνυμα των Χριστουγέννων συνηχεί εφέτος με τα τύμπανα του πολέμου και την κλαγγήν των όπλων εις την Ουκρανίαν, η οποία υφίσταται τας δεινάς συνεπείας μιας ιταμής και αδίκου εισβολής. Όλοι οι πόλεμοι είναι δι ἡμᾶς τους Χριστιανούς αδελφοκτόνοι και εμφύλιοι, είναι, ως διεκήρυξεν η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, «απόρροια του εν τω κόσμω κακού και της αμαρτίας». Εις την περίπτωσιν της Ουκρανίας ισχύουν προσέτι τα λόγια του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά περί των συγχρόνων αυτώ αιματηρών συγκρούσεων εις την Θεσσαλονίκην μεταξύ Ορθοδόξων, «κοινήν πλουτούντων μητέρα την ιεράν Εκκλησίαν και την ευσέβειαν, ης αρχηγός και τελειωτής Χριστός ο του Θεού γνήσιος Υιός, ος ημών ου Θεός μόνον, αλλά και αδελφός ευδόκησεν είναι, και Πατήρ».
Εις το πρόσωπον του Χριστού ετελέσθη η «ανακεφαλαίωσις» των πάντων, η ανάδειξις της ενότητος του γένους των ανθρώπων και της ιερότητος του ανθρωπίνου προσώπου, η διάνοιξις της οδού προς το «καθ ὁμοίωσιν», και απεκαλύφθη η ειρήνη «η υπερέχουσα πάντα νουν» (Φιλ. δ’, 7). Ο Χριστός είναι «η ειρήνη ημών» (Εφεσ. β’, 14), και εις Αυτόν είναι αφιερωμένος ο ιστορικός και εμβληματικός Ιερός Ναός της «Αγίας Ειρήνης» εις την Πόλιν του Κωνσταντίνου.
Ο Σωτήρ ημών μακαρίζει τους «ειρηνοποιούς», ότι «υιοί Θεού κληθήσονται» (Ματθ. ε’, 9), προβάλλει την ιδέαν της δικαιοσύνης και της αγάπης ακόμη και προς τους εχθρούς. Η Ορθόδοξος Εκκλησία εύχεται εις την Θείαν Λειτουργίαν «υπέρ της άνωθεν ειρήνης» και «υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου». «Την σην ειρήνην και την σην αγάπην χάρισαι ημίν, Κύριε ο Θεός ημών· πάντα γαρ απέδωκας ημίν», αιτούμεθα δοξάζοντες τον Δοτήρα παντός αγαθού κατά την Λειτουργίαν του Μεγάλου Βασιλείου. Ημείς, οι οποίοι παρελάβομεν παρά του Θεού τα πάντα, οφείλομεν, ως εξόχως ευεργετηθέντες, να αγωνιζώμεθα δια την ειρήνην περισσότερον από τους λοιπούς ανθρώπους, κατά το Βιβλικόν: «Παντί δε ω εδόθη πολύ, πολύ και ζητηθήσεται παρ αυτού» (Λουκ. ιβ’, 48). Εν τη εννοία ταύτη, όσα, αντιθέτως προς την αρχήν αυτήν, πράττονται υπό Χριστιανών δεν βαρύνουν τον Χριστιανισμόν, αλλά εκείνους οι οποίοι δρουν κατά παράβασιν των θείων προσταγμάτων.
Ποτέ εις την ιστορίαν της ανθρωπότητος, η ειρήνη μεταξύ των λαών δεν υπήρξεν αυτονόητος κατάστασις, αλλά ήτο πανταχού και πάντοτε αποτέλεσμα εμπνευσμένων πρωτοβουλιών, γενναιότητος και αυτοθυσίας, αντιστάσεως εις την βίαν και απορρίψεως του πολέμου ως μέσου λύσεως διαφορών, διαρκής αγών δια την δικαιοσύνην και την προστασίαν της ανθρωπίνης αξιοπρεπείας. Η συμβολή των εις την ειρήνην και την καταλλαγήν αποτελεί πρώτιστον κριτήριον της αξιοπιστίας των θρησκειών. Αναμφιβόλως, εις τας θρησκευτικάς παραδόσεις υπάρχουν κίνητρα όχι μόνον δια την εσωτερικήν ειρήνην, αλλά και δια την προαγωγήν και την εγκαθίδρυσιν της ειρήνης της κοινωνίας, δια την υπέρβασιν της επιθετικότητος εις τας σχέσεις των ατόμων και των λαών. Το γεγονός αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικόν εις την εποχήν μας, κατά την οποίαν προβάλλεται η άποψις ότι η ειρήνη θα προέλθη ως αποτέλεσμα της οικονομικής αναπτύξεως, της ανόδου του βιοτικού επιπέδου, της προόδου της επιστήμης και της τεχνολογίας, δια μέσου της ψηφιακής επικοινωνίας και του διαδικτύου. Έχομεν την βεβαιότητα, ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξη ειρήνη των λαών και των πολιτισμών, χωρίς την ειρήνην των θρησκειών, χωρίς τον διάλογον και την συνεργασίαν των. Η πίστις εις Θεόν ενισχύει τον αγώνα δι ένα κόσμον ειρήνης και δικαιοσύνης, ακόμη και όταν η προσπάθεια αυτή ευρίσκεται ενώπιον ανυπερβλήτων, κατ άνθρωπον, εμποδίων. Πάντως, είναι απαράδεκτον, εκπρόσωποι θρησκειών να κηρύσσουν φανατισμόν και να αναρριπίζουν την φλόγα του μίσους.
Ιερώτατοι και Θεοφιλέστατοι αδελφοί και αγαπητά τέκνα,
Χριστός γεννάται· δοξάσατε, Χριστός εξ ουρανών· απαντήσατε, Χριστός επί γης· υψώθητε! Στοιχούντες τη προτροπή του Αγίου προκατόχου της ημών Μετριότητος εις τον Θρόνον της Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας Γρηγορίου του Θεολόγου, ας εορτάσωμεν την γενέθλιον ημέραν του Σωτήρος του κόσμου εν πνευματική ευφροσύνη, «μη κοσμικώς, αλλ υπερκοσμίως», φεύγοντες «παν το περιττόν και υπέρ την χρείαν· και ταύτα πεινώντων άλλων και δεομένων, των εκ του αυτού πηλού τε και κράματος». Ευχόμεθα προς πάντας υμάς, κατανυκτικόν και δοξολογικόν Άγιον Δωδεκαήμερον, το οποίον είναι όντως πλήρωμα χρόνου και ακτίς του φωτός της αιωνιότητος. Είθε το επερχόμενον 2023 να αποδειχθή, ευδοκία και χάριτι του δι ημάς τους ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν σαρκωθέντος Θεού Λόγου, περίοδος ειρήνης, αγάπης και αλληλεγγύης, αληθής ενιαυτός της χρηστότητος του Κυρίου.
Έτη πολλά και ευλογημένα!
Χριστούγεννα ‚βκβ’
† Ο Κωνσταντινουπόλεως ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ
διάπυρος προς Θεόν ευχέτης πάντων υμών
Ιερώνυμος: Το κακό δεν είναι παντοδύναμο και ακατανίκητο
Στα προβλήματα της κοινωνίας εστίασε την προσοχή του ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας, Αρχιεπίσκοπος Αθηνων και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος στο μήνυμα του για τα Χριστούγεννα
Αναλυτικά το μήνυμα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
Για άλλη μια φορά, φθάσαμε στη μεγάλη γιορτή των Χριστουγέννων. Για τους περισσότερους από εμάς, ο κόσμος βρίσκεται σε μια δίνη τραγικών γεγονότων. Σε κοινωνικό επίπεδο:Φτώχεια. Αρρώστια. Πόλεμοι. Διαφθορά. Απαξίωση και περιφρόνηση των θεσμών, εξαιτίας άστοχων ανθρώπινων πράξεων. Σε ατομικό επίπεδο: Μοναξιά. Απογοήτευση. Πλήξη. Έλλειψη νοήματος.Μπροστά σ’ αυτήν την κατάσταση, πολλοί πιστεύουν ότι ο κόσμος δεν έχει αλλάξει. Και ότι δεν πρόκειται να αλλάξει
Όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι. Το κακό έχει στον πυρήνα του την τάση να επεκτείνεται και να κυριαρχεί. Αυτό γίνεται με δύο τρόπους: Ο πρώτος είναι η ίδια η κακή πράξη. Ο δεύτερος είναι η διαρκής προβολή, δημοσιότητα και υπεραπασχόληση με το κακό. Έτσι, δημιουργείται η ψευδαίσθηση ότι το κακό έχει εξαπλωθεί παντού. Σήμερα, σ᾽ αυτό βοηθά και η τεχνολογία με την εύκολη και γρήγορη διάδοση της πληροφορίας.
Από την άλλη, το καλό, για μάς τους Ορθοδόξους, είναι από τη φύση του ταπεινό. Ταυτίζεται με το πρόσωπο του Χριστού. Ο Χριστός λειτουργεί με ένα τρόπο σταθερό, αφανή, σιωπηλό.Ο Θεός αντιτάσσεται στους υπερηφάνους. Ενώ η χάρις του είναι με τους ταπεινούς. Ἡ γέννηση του Χριστού, έγινε χωρίς καμμιά δόξα και λαμπρότητα, αθόρυβα, σε ένα σπήλαιο.
Κάθε χρόνο η Εκκλησία μας γιορτάζει τα Χριστούγεννα. Για να μάς θυμίζει ότι το κακό δεν είναι παντοδύναμο και ακατανίκητο. Τον τελευταίο λόγο στον κόσμο δεν τον έχει η βία, τα δεινά, ο πόλεμος, τα ανθρώπινα πάθη, ο θάνατος.
Ο άνθρωπος και στη χειρότερή του εκδοχή έχει αξία. Και δεν παύει να είναι εικόνα του Θεού. Πρέπει να αγωνίζεται εναντίον του κακού. Δεν πρέπει να συμβιβάζεται με το κακό. Ούτε να παρασύρεται από την ένταση του κακού και την αναστάτωση πού προκαλεί.
Πρέπει όλοι μας να βλέπουμε στα μάτια τον νεογέννητο Χριστό, πού νίκησε το κακό. Να παίρνουμε κουράγιο. Και να πολεμούμε το κακό με τίς δυνάμεις πού Εκείνος μάς δίνει.
Σάς εύχομαι χρόνια πολλά,
αγιασμένα και γεμάτα από τη Χάρη,
του Σαρκωθέντος Χριστού μας.
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ιεροσολύμων: Χαίρει και αγάλλεται άπαν το ανθρώπινο γένος, αναφέρει στο μήνυμα του ο Πατριάρχης Θεόφιλος
Αγαλλιάσθω ουρανός, γη ευφραινέσθω
ότι ετέχθη επί γης ο αμνός του Θεού,
παρέχων τω κόσμω την απολύτρωσιν.
(Κάθισμα Όρθρου Χριστουγέννων).
Χαίρει και αγάλλεται σήμερον άπαν το ανθρώπινον γένος. Ευφραίνεται σκιρτώσα πάσα η κτίσις. Εορτάζει και πανηγυρίζει ολόκληρος η οικουμένη, καθότι «τα ανήκουστα ηκούσθη», τα απ’ αιώνος σεσιγημένα εφανερώθη. Ποία τα ανήκουστα ταύτα, διά τα οποία «ακουτισθείσα χορεύει η οικουμένη»; Είναι η χαρμόσυνος αγγελία ότι αι επαγγελίαι του Θεού επηληθεύθησαν. Ότι αι οράσεις των προφητών εκτυπώτερον εφανερώθησαν, αι προσδοκίαι των εθνών εξεπληρώθησαν.
Εξ άκρας φιλανθρωπίας Αυτού ο Θεός κατήλθεν εις την γην, διά να ανεβάση τον άνθρωπον εις τον ουρανόν. Ο Θεός εν Χριστώ προσέλαβε την ανθρωπίνην φύσιν ημών. Προσέλαβε τον άνθρωπον και κατέστησεν αυτόν ασυγχύτως μέτοχον της Θεότητος Αυτού, «κοινωνόν θείας φύσεως» (Β΄ Πετρ. 1,4). Εν χαρά ανεκλαλήτω η Εκκλησία ευχαριστιακώς ψάλλει: «Λύτρωσιν απέστειλεν ο Θεός τω λαώ Αυτού». Ο τα πάντα πληρών Θεός, «ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου εξαπέστειλε τον Υιόν Αυτού, γενόμενον εκ γυναικός, γενόμενον υπό νόμον, ίνα ημείς την υιοθεσίαν απολάβωμεν», (Γαλ. 4,4-5). Ούτος «υπάρχων εν μορφή Θεού, εκένωσεν εαυτόν μορφήν δούλου λαβών και ευρέθη σχήματι ως άνθρωπος» (Φιλιπ. 2, 6-8) κατά τον ουρανοβάμονα απόστολον Παύλον.
Κατά τον ιερόν Χρυσόστομον (Ομιλ. εις κατά Ματθ. 3,13), «κατεδέχθη να κυοφορηθή εν μήτρα παρθενική και να προέλθη εκείθεν μετά της ημετέρας φύσεως», κατά δε τον άγιον Κύριλλον Αλεξανδρείας: «ο Μονογενής Λόγος του Θεού κεκοινώνηκε αίματος και σαρκός, τουτέστι γέγονεν άνθρωπος και σάρκα λαβών και ιδίαν αυτήν ποιησάμενος, εγεννήθη σαρκικώς διά της αγίας και Θεοτόκου Μαρίας» (PG 77, 1205A). Κατά τον αυτόν Πατέρα τούτο όλον γέγονεν, «ο Θεός δηλαδή επεδήμησεν εις την γην, διά να καταστήση τον άνθρωπον πολίτην του ουρανού και να τον συνάψη εις τους ουρανίους χορούς, διά τούτο και ημείς οφείλομεν να προσφέρωμεν εις τον Θεόν, ο Οποίος μας ετίμησεν, ως δικαίαν αμοιβήν την σεμνότητα των έργων, την φιλαλληλίαν, την φιλοξενίαν, την αγάπην, την φιλαδελφίαν» (PG 77, 4690).
Το υπερφυές τούτο μυστήριον της σαρκώσεως, ενανθρωπήσεως και κατά σάρκα γεννήσεως του Υιού και Λόγου Θεού, εφανερώθη εις τους ανθρώπους τοπικώς και ιστορικώς, εις τόπον και χρόνον, εις Βηθλεέμ την Αγίαν, εις το απέριττον τούτο Σπήλαιον, και επί μοναρχίας Καίσαρος Οκταβιανού Αυγούστου. Εφανερώθη ουχί εις τους τότε ισχυρούς της γης, εργάτας της δυνάμεως, της βίας και της ασεβείας αλλά εις απλούς και αδόλους ανθρώπους. Εις σοφούς ερευνητάς τους σύμπαντος οδηγουμένους υπό ουρανοδρόμου αστέρος και εις ποιμένας οδηγουμένους υπό αγγέλων ψαλλόντων, «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία» (Λουκ. 2, 14). Ούτοι κληθέντες και προσελθόντες, πεσόντες προσεκύνησαν, «είδον γαρ εν τω σπηλαίω βρέφος κείμενον τον Άναρχον».
Την επαγγελίαν ταύτην του Θεού, «ειρήνην επί γης και ευδοκίαν εν ανθρώποις», την οποίαν οι άγγελοι ευηγγελίσθησαν εξ ουρανού, έφερεν επί των ώμων Αυτού ο εν Βηθλεέμ σαρκί τεχθείς Βασιλεύς και καθ’ όλον τον επί της γης ένσαρκον βίον Αυτού. Εθεράπευσεν ασθενείς, έθρεψε πεινώντας, ανέστησεν νεκρούς. Λόγοις και έργοις εδίδαξε την ειρήνην, την αγάπην έτι και προς τους εχθρούς και παρέδωκεν ως παρακαταθήκην εις τους αποστόλους Αυτού και την Εκκλησίαν, την οποίαν εξηγόρασε διά του ιδίου Σταυρικού αίματος. Αφ’ ημερών της εκ νεκρών Αναστάσεως και Αναλήψεως Αυτού εις τους ουρανούς, η Εκκλησία υπακούουσα εις την εντολήν Αυτού κηρύττει τον λόγον Αυτού «έως εσχάτου της γης» (Πραξ. 1,8) και υπομιμνήσκει εις τους ανθρώπους ότι ζώντες επί γης «έχουν το πολίτευμα αυτών εν ουρανοίς» (Φιλιπ. 3,20), είναι προωρισμένοι ουχί να πολεμώσιν αλλήλους εν «άρμασι και ίπποις», ουχί να αιματοκυλίωνται εις την γην σφάττοντες αλλήλους ανηλεώς, αλλά να ανέρχωνται εις τον ουρανόν .
Εις την αγιαστικήν διακονίαν ταύτην Χριστώ τω Θεώ και τω λαώ Αυτού η τοπική Εκκλησία των Ιεροσολύμων ενισχύεται και εξ αυτών των αγίων τόπων της κατά σάρκα εμφανείας Αυτού, σιωπηλών αλλά αψευδών μαρτύρων του προσώπου και του έργου Αυτού. Εξ αυτού του τόπου της κατά σάρκα γεννήσεως Αυτού, Βηθλεέμ της Αγίας και του Θεοδέγμονος Σπηλαίου και της Κωνσταντινείου και Ιουστινιανείου Βασιλικής ταύτης της Γεννήσεως, κηρύττει εις το χριστεπώνυμον πλήρωμα αυτής εις την Αγίαν Γην και οπουδήποτε και εις τους ευλαβείς προσκυνητάς της περιόδου του Δωδεκαημέρου, ότι και πάλιν, «τα σύμπαντα σήμερον χαράς πληρούνται, Χριστού γεννηθέντος εκ της Παρθένου».
Εν τη Αγία Πόλει Βηθλεέμ, Χριστούγεννα 2022.
ΘΕΟΦΙΛΟΣ Γ΄
Πατριάρχης Ιεροσολύμων
Αλβανίας Αναστάσιος: Το αντίθετο της ειρήνης δεν είναι ο πόλεμος αλλά ο εγωκεντρισμός
Ο Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, αναφέρεται στις πολεμικές συρράξεις στην Ουκρανία, τη Συρία, την Υεμένη και γενικότερα στην Ασία και την Αφρική αλλά και τις βεβηλώσεις που έγιναν σε ιερούς χώρους.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας αναφέρει ότι το αντίθετο της ειρήνης δεν είναι ο πόλεμος αλλά ο εγωκεντρισμός, με τις ποικίλες μορφές του, αλαζονεία, υπερηφάνεια, εγωπάθεια, μεγαλομανία. «…αυτός καταστρέφει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και των λαών και υποδαυλίζει τις μικρές και μεγάλες συγκρούσεις.
Αναλυτικά το μήνυμα του:
Ο πόθος για ειρήνη έχει γίνει τον τελευταίο καιρό πόνος καθημερινός, κραυγή και ικεσία εκατομμυρίων ανθρώπων. Οδύνη ατέρμονη κυριαρχεί από τον ολέθριο, απαράδεκτο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Συγχρόνως πολεμικές συγκρούσεις εξακολουθούν στη Συρία, στην Υεμένη και γενικότερα στην Ασία και την Αφρική, ενώ συχνές είναι οι τρομοκρατικές ενέργειες σε πολυπληθή δυτικά αστικά κέντρα. Δεν έπαυσαν να ταλαιπωρούν την οικουμένη και άλλης μορφής πόλεμοι, οικονομικοί, διπλωματικοί, ιδεολογικοί. Η βία και η αυθαιρεσία έφτασαν να βεβηλώνουν ακόμη και χώρους ιερούς. Τα συμφέροντα των ποικιλώνυμων ισχυρών χρησιμοποιούν ως πολεμικό όπλο την παραπληροφόρηση, για να υποδουλώσουν τη σκέψη και τη συνείδηση πολλών.
Η εορτή των Χριστουγέννων όχι μόνο τονίζει το αίτημα και τον πόθο για ειρήνη, αλλά αποκαλύπτει και πώς μπορεί να εδραιωθεί. Η έλευση του Λυτρωτού του κόσμου, του Ιησού Χριστού, η οποία χαιρετίζεται με τον αγγελικό ύμνο «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. 2:14), αποτελεί την πραγματοποίηση της προφητείας του Ησαΐου (8ος αι. π. Χ): «ὅτι παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν, … καὶ καλεῖται τὸ ὄνομα αὐτοῦ μεγάλης βουλῆς ἄγγελος, θαυμαστὸς σύμβουλος, Θεὸς ἰσχυρός, ἐξουσιαστής, ἄρχων εἰρήνης, πατὴρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος·… καὶ τῆς εἰρήνης αὐτοῦ οὐκ ἔστιν ὅριον…» (Ησ. 9:6-7).
Η ειρήνη δεν είναι απλώς ευχή, είναι θείο δώρο και επίτευγμα της συνεργίας του ανθρώπου με τον Θεό. Η ακτινοβολία της θείας χάριτος είναι δεδομένη, η ανθρώπινη προσπάθεια αναμενόμενη. Η ορθόδοξη χριστιανική εμπειρία αναφέρεται σε μια πολυεδρική ειρήνη με τον εαυτό μας, με τους συνανθρώπους μας, με τον Θεό, με την κτίση. Τα Χριστούγεννα συμπυκνώνουν εν σπέρματι σε πλαίσιο προφητικό τις μεγάλες αλήθειες, που ξετυλίγονται ολοκληρωτικά στη ζωή του Χριστού, κορυφώνονται στο Πάθος και την Ανάσταση και προβάλλονται από την Εκκλησία σε μεγάλες εορτές.
Εκ πρώτης όψεως το αντίθετο της ειρήνης θεωρείται ότι είναι ο πόλεμος. Είμαι πεπεισμένος ότι το αντίθετο της ειρήνης είναι κατά βάθος ο εγωκεντρισμός, με τις ποικίλες μορφές του, αλαζονεία, υπερηφάνεια, εγωπάθεια, μεγαλομανία⸱ αυτός καταστρέφει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και των λαών και υποδαυλίζει τις μικρές και μεγάλες συγκρούσεις. Μέσα στο φως της Γεννήσεως του Χριστού διευκρινίζεται επίσης ότι ο εγωκεντρισμός υπερνικάται με την αγάπη και την ταπεινοφροσύνη, που αποτελούν θεμελιώδη προαπαιτούμενα για την εδραίωση της ειρήνης.
Η καρδιά του χριστιανικού μηνύματος είναι ότι: «Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ιω. 3:16). Οι εκφράσεις της αγάπης που προσδιορίστηκαν από τη χριστιανική πίστη αδιάκοπα ακτινοβολούν στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού και εκείνων, που με αφοσίωση Τον ακολουθούν. Όπως ο Άγιος Μάξιμος ο ομολογητής επιμένει: «Πολλοί έχουν πει πολλά περί αγάπης, αν όμως την αναζητήσεις, θα την βρεις μόνο στους μαθητές του Χριστού, επειδή μόνον αυτοί είχαν την αληθινή Αγάπη δάσκαλο της αγάπης» (Περί ἀγάπης Δ΄ Ἑκατοντάς, 100).
Ο Υιός και Λόγος του Θεού δεν έγινε άνθρωπος, για να μας δώσει μια γενική αόριστη θεωρία περί αγάπης, αλλά για να την αποκαλύψει μένοντας ανάμεσά μας. Να καταυγάσει με το φως της θεογνωσίας την αλήθεια ότι: «Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί, καὶ ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καὶ ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ.» (Α΄ Ιω. 4:16). Η δέσμη φωτός της αγάπης εμπεριέχει όλο το φάσμα των αρετών. Τη δικαιοσύνη, την αγαθωσύνη, τη συχωρητικότητα, την αλήθεια, βασικά προαπαιτούμενα για την στερέωση της ειρήνης.
Ο Παντοδύναμος και Απερινόητος Υιός και Λόγος του Θεού, προσλαμβάνει, κατά το άπειρο έλεός Του, την ανθρώπινη φύση, για να την εξυψώσει με τρόπο ασύλληπτο στον ανθρώπινο νου στην κατά χάριν θέωση. Ο Θεάνθρωπος ήρθε ως βρέφος, ως αθώο παιδί και με την όλη ζωή και θυσία Του, προτρέπει: «Μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν.» (Μτ 11:29).
«…Ὅθεν θεογνωσίας, πρὸς φῶς ὁδηγηθέντες…».
Με αισθήματα ευγνωμοσύνης για το εκπληκτικό φως θεογνωσίας, που μας χαρίζει με τη Γέννησή Του ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, ας Τον δοξολογήσουμε αναπτύσσοντας την ειρήνη, με τον εαυτό μας, με τους συνανθρώπους μας, με τον Θεό, και ας αγωνιζόμαστε να είμαστε συνεργοί Του, κατά την εντολή: «Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται». (Μτ. 5:9).
