Κρήτης Ευγένιος: «Εάν ήταν να βλάπτονται οι άνθρωποι από τη Θεία Κοινωνία, πρώτος εγώ θα έλεγα να φροντίσουμε τον άνθρωπο. Αλλά επειδή πρώτος εγώ βλέπω στον εαυτό μου ότι δεν παθαίνω τίποτα, γι’ αυτό και κοινωνώ πρώτος και τελευταίος απ’ όλους…
Η Θεία Κοινωνία είναι πνευματικό γεγονός που δεν μπορεί να μπαίνει στο στόμα του καθενός και με αφέλεια να μιλάει ο καθένας γι’ αυτό. Εμείς και την επιστήμη την αναγνωρίζουμε … ωστόσο κάποια πράγματα είναι αδιαπραγμάτευτα και σίγουρα δεν μπορούν να ποινικοποιούνται… Στη Θεία Λειτουργία δε μετέχουμε, γιατί είναι μία θεατρική παράσταση και πάμε να την παρακολουθήσουμε σε μία σκηνή να εκτυλίσσεται, αλλά μετέχουμε για να κοινωνήσουμε. Για να γίνουμε ένα με τον Χριστό μας και ένα μεταξύ μας», υπογραμμίζει ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ευγένιος, αναφορικά με το μυστήριο της Θείας Κοινωνίας εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού, σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη,
«Το Θεό αν τον ψάχνουμε στα σύννεφα, κάνουμε πολύ μεγάλο λάθος. Αν δεν τον ψάχνουμε στα μάτια του άλλου και αν δεν κατεβαίνουμε από τα μάτια στην καρδιά του άλλου εκεί όπου κατοικεί ο Θεός» – υπογραμμίζει μεταξύ άλλων ο Αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ευγένιος, ενώ μιλά παράλληλα, για το ρόλο της Εκκλησίας της Κρήτης και τους εχθρούς της στη σύγχρονη κοινωνία, για τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και για το ρόλο της Εκκλησίας στις αλλεπάλληλες κρίσεις που ζουν τα τελευταία χρόνια οι Έλληνες.
Πώς βλέπετε τον πόλεμο στην Ουκρανία;
«Για άλλη μία φορά θα πω ότι το καταστροφικό και απαράδεκτο αυτό γεγονός του πολέμου πρέπει να λάβει τέλος. Εκφράζουμε την αμέριστη συμπαράστασή μας στον δοκιμαζόμενο Ουκρανικό λαό και ζητούμε να τερματιστεί άμεσα το απαράδεκτο, καταστροφικό και θλιβερό γεγονός του πολέμου. Αυτό ζητά η Εκκλησία της Κρήτης και καλεί όλους, για άλλη μία φορά, κυρίως τους υπεύθυνους και αρμόδιους για το θέμα τούτο, να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων, κατά τρόπο υπεύθυνο, για την άμεση επικράτηση της ειρήνης. Δεν είναι δυνατόν χριστιανός να εξεγείρεται εις βάρος χριστιανού. Αν θέλει αυτή η χώρα να λέγεται χριστιανική πρέπει να σταματήσει αυτή τη σφαγή».
Ακρογωνιαίος λίθος της Ορθόδοξης Χριστιανικής Πίστης είναι η ελευθερία, «όστις θέλει…». Πώς τοποθετήστε στο θέμα του κορονοϊού και των υποχρεωτικών μέτρων που θεσπίζει η πολιτεία για την αντιμετώπισή του;
«Κατ’ αρχήν θα ήθελα να πω ότι και εγώ πρώτος στεναχωριέμαι όταν κάτι αναγκαστικά επιβάλλεται, ενώ είναι στο χέρι μου να το προλάβω αυτό και να έχω κάνει αυτό που πρέπει, χωρίς να χρειαστεί μου επιβληθεί, από την άλλη πλευρά όμως ζούμε και σε μία κοινωνία συντεταγμένη, σε μία πολιτεία με έννομη τάξη και αν κάναμε όλα που έπρεπε ίσως να μην χρειαζόταν να έχουμε και νόμους. Έχουμε όμως τους νόμους, γιατί πρέπει κάποιος να μας βάζει και τα όρια και δεν νομίζω να αισθάνεται κανείς στερημένος της ελευθερίας του από τους νόμους. Μάλιστα, οι νόμοι διασφαλίζουν την ελευθερία όλων, γιατί τι να το κάνω όταν είμαι ελεύθερος να ποδοπατήσω την δική σου ελευθερία. Τότε αυτό δεν είναι ελευθερία. Η ελευθερία μας λοιπόν έχει και τα όριά της, μέχρι που να γίνεται αφορμή να ζει ο άλλος το ίδιο ελεύθερα και ήσυχα.
Όταν με κάθε τρόπο εγώ προσπαθώ να του στερήσω την ελευθερία του, έστω και άθελά μου, κοιτάζοντας μόνο τον εαυτό μου, τότε κάτι δεν πάει καλά. Αισθάνομαι λοιπόν ότι εκεί είναι η κόκκινη γραμμή στην οποία πρέπει να σταθούμε και ο καθένας μας τελικά, να σκεφτεί λίγο και τον άλλο.
Ας κάνουμε ο καθένας μας την αυτοκριτική του και για λίγα λεπτά όλοι μας, να βάζουμε τον εαυτό του στη θέση του απέναντι και τότε ίσως αλλάξουμε γνώμη και τότε ίσως ρίξουμε λίγο τους τόνους, εγώ πρώτος είμαι εναντίον κάθε υποχρεωτικότητας και παρακαλώ να μην φτάνουμε ποτέ να εξαντλούμαστε για να χρειάζεται η υποχρεωτικότητα. Δεν είμαι όμως και νομοθέτης να πω αν πρέπει ή αν δεν πρέπει ούτε κοινωνιολόγος για να αναλύσω πώς μία κοινωνία συμπεριφέρεται και τι πρέπει να γίνει για να μην βλάπτει ο ένας τον άλλο, εγώ απλά παρακαλώ και προσεύχομαι να έχουμε όλοι τον φωτισμό του Θεού και να λειτουργούμε αγαπητικά φροντίζοντας ο ένας για την υγεία του άλλου»,
Ο φόβος που κυριαρχεί στη ζωή μας από τότε που «εισέβαλλε» ο Κορονοϊός έχει βάλει και στο επίκεντρο αντίθετων απόψεων τον πυρήνα της μυστηριακής μας λατρείας, την Θεία Κοινωνία. Από τη μια η εκλογικευμένη άποψη ότι η μόλυνση είναι εφικτή μέσω της Θείας Κοινωνίας. Από την άλλη αυτό είναι αδιανόητο για ένα πιστό που προσερχόμενος στο Άγιο Ποτήριο πιστεύει ότι ενώνεται με το Δημιουργό του. Ποια είναι η άποψη σας στο ζήτημα;
«Δεν έχω προσωπική άποψη επί του θέματος, αλλά εκφράζω την εμπειρία της Εκκλησίας. Εάν ήταν να βλάπτονται οι άνθρωποι από τη Θεία Κοινωνία, πρώτος εγώ θα έλεγα να φροντίσουμε τον άνθρωπο. Αλλά επειδή πρώτος εγώ βλέπω στον εαυτό μου ότι δεν παθαίνω τίποτα, γι’ αυτό και κοινωνώ πρώτος και τελευταίος απ’ όλους, όπως όλοι οι ιερείς μας που καταλύουν το Άγιο Ποτήριο μετά το πέρας της Θείας Λατρείας, οι πρώτοι που θα ασθενούσαν αν μεταδιδόταν κάτι θα έπρεπε να είμασταν εμείς και οι πρώτοι που θα έπρεπε να προσέχουμε τους εαυτούς μας θα έπρεπε να είμασταν εμείς.
Όπως βλέπεται όμως, εμείς κοινωνούμε και λειτουργούμε και τίποτα δεν παθαίνουμε. Δόξα τω Θεώ η Θεία Κοινωνία είναι πνευματικό γεγονός που δεν μπορεί να μπαίνει στο στόμα του καθενός και με αφέλεια να μιλάει ο καθένας γι’ αυτό. Εμείς και την επιστήμη αναγνωρίζουμε και χίλιες επιστημονικές επιτροπές έχουμε στην Εκκλησία μας για πολλά ζητήματα που άπτονται της ιατρικής σωματικής υγείας των ανθρώπων, ωστόσο κάποια πράγματα είναι αδιαπραγμάτευτα και σίγουρα δεν μπορούν να ποινικοποιούνται. Στεναχωρήθηκα για το γεγονός αυτό που συνέβη τελευταία στον τόπο μας από υπερβολικό ζήλο ίσως κάποιων. Δεν μπορεί να ποινικοποιείται αυτό το γεγονός και στην Θεία Λειτουργία δεν μετέχουμε γιατί είναι μία θεατρική παράσταση και πάμε να την παρακολουθήσουμε σε μία σκηνή να εκτυλίσσεται, αλλά μετέχουμε για να κοινωνήσουμε. Για να γίνουμε ένα με τον Χριστό μας και ένα μεταξύ μας.
Αν είμαστε ενωμένοι με τον Χριστό τότε όλα βρίσκουν το δρόμο τους και οι σκέψεις μας και οι λογισμοί της αμφιβολίας που έχουμε πολλές φορές και όλα τα υπόλοιπα
Αυτή είναι η πίστη μας. Αυτό κάνει η Εκκλησία αιώνες τώρα, επαναλαμβάνοντας το Μυστικό Δείπνο και γνωρίζουμε ξαναλέω από την προσωπική μας ζωή ότι αυτό που κοινωνούμε είναι φάρμακο για τις ψυχικές και πνευματικές μας ασθένειες. Τίποτε λιγότερο και τίποτε περισσότερο είναι ο Χριστός ο Ίδιος. Αν είμαστε ενωμένοι με τον Χριστό τότε όλα βρίσκουν το δρόμο τους και οι σκέψεις μας και οι λογισμοί της αμφιβολίας που έχουμε πολλές φορές και όλα τα υπόλοιπα. Αν κανείς δεν αισθάνεται και δεν πιστεύει έτσι τότε άδικα και θα κοινωνήσει, αν όμως αισθάνεται και πιστεύει, τότε όλα έχουν καλώς. Εγώ θα παρακαλέσω για μία ακόμη φορά σε αυτά τα ζητήματα να στεκόμαστε με περισσότερα περίσκεψη, με περισσότερη σοβαρότητα και σύνεση και δεν είναι ο καιρός τώρα μέσα στην γενικότερη κρίση και σύγχυση που υπάρχει να τα βάζουμε όλα στο τραπέζι και να τα κάνουμε όλα να ευτελίζονται στο όνομα διαφόρων αναθεωρήσεων. Παρακαλώ πάρα πολύ να στεκόμαστε με πολύ σεβασμό σε αυτά τα θέματα που στηρίζουν την πνευματική ζωή των ανθρώπων και την πνευματική τους υγεία, που είναι ο ένας από τους δύο πνεύμονες της υγείας των ανθρώπων. Ένας άνθρωπος, και αυτό το τονίσαμε πολλές φορές όταν έκλεισαν οι ναοί μας, δεν είναι μόνο σώμα, είναι και ψυχή και η ψυχή θέλει την δική της τροφή και αυτή η τροφή είναι ο εκκλησιασμός μας και η Κοινωνία του Σώματος και του Αίματος του Χριστού μας που μας κάνει ένα σώμα και ένα αίμα μαζί Του και μεταξύ μας ξαναλέω διασφαλίζει αυτή την ενότητα μέσα στο σώμα της Αγίας μας Εκκλησίας. Με προχειρότητα αυτά τα πράγματα ούτε αντιμετωπίζονται, ούτε προσεγγίζονται».
Εδώ και περισσότερο από 10 χρόνια οι Έλληνες ζουν αλλεπάλληλες κρίσεις. Ολοένα και περισσότεροι Κρητικοί ζουν κάτω από τα όρια της ένδειας. Ποιος είναι ο ρόλος της Εκκλησία της Κρήτης σε αυτή τη συνθήκη;
«Νομίζω ότι η Εκκλησία της Κρήτης, είχε, έχει και θα έχει ρόλο εφόσον οι άνθρωποι αυτοί τους οποίους αναφέρεται είναι οι άνθρωποί της, εφόσον καταθέτουν καθημερινά στους κληρικούς μας και τους επισκόπους μας τα προβλήματά τους. Εφόσον ζητούν την αρωγή της Εκκλησίας για να υπερβούν πολλές φορές από γνώσεις και απελπισίες που φτάνουν να ξεπερνούν ακόμη και τα όρια των ψυχικών τους αντοχών.
Φυσικά γνωρίζουν όλα αυτά τα χρόνια που η μία κρίση διαδέχεται την άλλη πώς η Εκκλησία μας στάθηκε στο πλευρό αμέτρητων ανθρώπων και τι έχει γίνει πραγματικά και τι πρέπει να γίνεται.
Δόξα τω Θεώ που όπως μπορούμε και όσο μπορούμε στεκόμαστε δίπλα στον άνθρωπο και αυτό γίνεται ήσυχα, αθόρυβα και ταπεινά όπως θέλει ο Θεός.
Ξέρετε, εκεί που υπηρέτησα στο Ρέθυμνο και θα πώ μόνον αυτό – όχι για περιαυτολογία, αλλά γιατί γινόταν το έργο της Εκκλησίας – είπα πολλές φορές στους καλούς σας συναδέλφους που με ρωτούσαν πόσους ταΐζουμε κάθε μέρα στα συσσίτια, πόσους στεγάζουμε στα διαμερίσματα που έχει η Εκκλησία. Ποτέ δεν θέλησα να δώσω στοιχεία, όχι μόνο επικαλούμενος μόνο τα προσωπικά δεδομένα, αλλά επικαλούμενος πρωτίστως αυτό που λέει το Ευαγγέλιο: Στην αληθινή φιλανθρωπία το ένα σου χέρι να μην γνωρίζει τι κάνει το άλλο και πολλές φορές παρεξηγήθηκα, από εκείνους όμως, πάντοτε που ήταν καλοπροαίρετοι. Τους έλεγα λοιπόν ότι εσάς να σας ενδιαφέρει που δεν υπάρχει μία εικόνα στο Ρέθυμνο, ενός ανθρώπου στους κάδους. Το αποτέλεσμα δείχνει ότι κάποιοι άνθρωποι, από την Πολιτεία, τον Δήμο, την Εκκλησία φροντίζουν για να μην υπάρχουν δυσάρεστες εικόνες στους δρόμους και τις πλατείες. Κάποιοι άστεγοι, όμως, οι οποίοι επιθυμούσαν και είναι η ζωή τους αυτή και δεν μπορούμε να τους χαλάμε το οικοσύστημα τους, όπως το έχουν φανταστεί, φυσικά και έμειναν άστεγοι από επιλογή δική τους και όχι ότι δεν υπήρχε κάποιος να τους πλησιάσει να μάθει τα θέματά τους και να σταθεί δίπλα τους.
Πέρα, όμως, από τις υλικές ανάγκες των ανθρώπων – ξαναλέω – για εμένα πρώτιστες είναι οι πνευματικές ανάγκες και οι αντοχές των ανθρώπων που έχουν δοκιμαστεί και μερικές φορές επικίνδυνα και εκεί μας θέλουν μπροστά τους να τους δώσουμε το χέρι μας με αγάπη και να τους πούμε: Υπάρχει ελπίδα, υπάρχει ένα αύριο, υπάρχει τρόπος να βγούμε από αυτήν την κατάσταση την οποία έχουμε περιέλθει, αρκεί πάλι να ξεκινήσουμε όχι γιατί μας φταίνε όλοι οι άλλοι και όλα τα άλλα, αλλά κάνοντας την δική μας αυτοκριτική».
Σεβασμιώτατε, η εγκληματικότητα ήταν πάντα συνδεδεμένη με τις πιο σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης φύσης. Στις μέρες μας υπάρχει έξαρση των εγκλημάτων – πρόσφατα δολοφονήθηκε ο 19χρονος Άλκης στην Θεσσαλονίκη. Υπάρχει χώρος για δράση από την Εκκλησία της Κρήτης;
«Ασφαλώς και υπάρχει χώρος, δεν ξέρω αν υπάρχει χρόνος, γιατί ο χρόνος είναι τόσο πιεστικός και μερικά πράγματα θα έπρεπε να τα είχαμε κάνει χθες, κατά το κοινώς λεγόμενον, αλλά ποτέ δεν είναι αργά να σταθούμε στους ανθρώπους που έχουν ταραγμένες συνειδήσεις και να τους πούμε πώς ο άνθρωπος δεν είναι πλασμένος για να γίνεται μισάνθρωπος και απάνθρωπος, αλλά αυτή του η φύση είναι να είναι άνθρωπος, να κοιτάζει τον άλλον στα μάτια κι εκεί μέσα να βρίσκει και τον Θεό. Τον Θεό αν τον ψάχνουμε στα σύννεφα, κάνουμε πολύ μεγάλο λάθος. Αν δεν τον ψάχνουμε στα μάτια του άλλου και αν δεν κατεβαίνουμε από τα μάτια στην καρδιά του άλλου εκεί όπου κατοικεί ο Θεός. Αν δεν πιστεύουμε στον Θεό, φυσικά και θα σκοτώσουμε τον άλλο, αφού δεν ξέρουμε ότι σκοτώνουμε τον ίδιο τον Θεό».
Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει εχθρούς; Ποιόν κίνδυνο θα θεωρούσατε σημαντικότερο;
«Εχθρός της Εκκλησίας είναι μόνον ο διάβολος. Η Εκκλησία έχει πάντοτε απέναντί της ένα κοσμικό φρόνιμα που δεν μπορεί να καταλάβει το λόγο της ύπαρξής της, μέσα στα «σπλάχνα» της ανθρωπότητας. Αυτό συμβαίνει από τον καιρό, του ίδιου του Χριστού που είπε πως: Αν ο κόσμος σας μισεί, Εμέ πρώτα εμίσησε. Αυτό επαναλαμβάνεται στην ιστορία. Κάποιοι άνθρωποι είναι δίπλα και κοντά με τον Χριστό, κάποιοι άνθρωποι δεν θέλησαν ποτέ να κάνουν αυτό και στέκονται απέναντι. Αυτό πάντα θα συνεχίζεται, αλλά όχι γι’ αυτούς που είναι εντός και γι’ αυτούς που είναι εκτός και δεν έχουν καταλάβει, ή στέκονται αρνητικά για χίλιους δύο λόγους. Αυτούς με αγάπη πρέπει να προσεγγίσει, αυτούς με αγάπη πρέπει να καλέσει μέσα στο σώμα της. Γι’ αυτό τον λόγο υπάρχει, δεν υπάρχει η Εκκλησία για τα 99 πρόβατα της παραβολής που βόσκουν αμέριμνα, αλλά για το ένα που ξεστράτισε και πλανιέται. Αυτό είναι το παράδειγμα του ίδιου του Καλού Ποιμένος Χριστού, που αφήνει τα 99 και τρέχει στο ένα».
neakrito.gr
