Ποιος είναι ο πραγματικός θεολόγος; (φωτο)

Η 5η Γενική Ιερατική Σύναξη της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος, για το τρέχον Ιεραποστολικό έτος, πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλίας, με τη συμμετοχή του συνόλου των Κληρικών της Τοπικής Εκκλησίας. Κατ’ αυτήν συνεχίστηκε η σπουδή των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας, με επίκεντρο τον ποιητή της Ορθοδόξου Θεολογίας Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο.

Πρώτος ομιλητής ήταν ο Σεβ. Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης & Αλμωπίας κ. Ιωήλ, με θέμα «Ποιος είναι ο αληθινός Θεολόγος; Τα κριτήρια της Θεολογίας κατά τον Άγιο Γρηγόριο».

Ο κ. Ιωήλ σημείωσε ότι ο Άγιος Γρηγόριος δίδασκε ότι «η Θεολογία δεν είναι για τον καθένα, πολύ περισσότερο τους εμπαθείς. Είναι για μερικούς μόνο. Αν είσαι άνθρωπος, σύμφωνα με τον χαρακτήρα του Χριστού και έχεις γυμνασμένα τα αισθητήρια και γνωρίζεις πού καλά τα Θεία, τότε να ομιλείς για εκείνην την σοφίαν του Θεού, για την οποία γίνεται λόγος στους τελείους, να ομιλείς για την σοφία που είναι αποθησαυρισμένη στο μυστήριο. Αν, όμως, είσαι νήπιος και η σκέψη σου ασχολείται με τα ευτελή πράγματα και δεν μπορείς να προχωρήσεις στα υψηλότερα, τότε να τρέφεσαι με γάλα…”.

Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε «στην μεγάλη σημασία που δίδει ο Άγιος στην πνευματική προετοιμασία του ανθρώπου – του Θεολόγου. Πρώτα να παιδαγωγηθεί πνευματικά ο άνθρωπος και μετά να αρχίσει να διδάσκει και να νουθετεί πνευματικά τους ανθρώπους… Μόνο με την Χάρη του Αγίου Πνεύματος μπορούμε να κατανοήσουμε τα δόγματα και τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας… εάν δεν έχουμε τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος κινδυνεύουμε να περιπέσουμε σε πλάνες και ασπαζόμαστε πότε τη μία κακοδοξία και πότε την άλλη…» Στη συνέχεια παρέθεσε την περιγραφή του Θεολόγου, κατά τον Άγιο Γρηγόριο: «θέλεις κάποτε να γίνεις Θεολόγος και αντάξιος της Θεότητος; Να τηρείς τις εντολές, να βαδίζεις σύμφωνα προς τα προστάγματα, γιατί η πράξη είναι το σημείο από όπου θα μπορέσεις να ανέβεις στη θεωρία (του Θεού)…»

Ακολούθως, παρέθεσε επικουρικά, απόψεις άλλων Θεολόγων σύγχρονων και παλαιοτέρων, σχετικά με την έννοια της Θεολογίας και στάθηκε ιδιαίτερα στον Αρχιμ. Σωφρόνιο Ζαχάρωφ, ο οποίος έλεγε ότι «Η Θεολογία είναι η κατάσταση του πνεύματος, που επενεργείται από τη χάρη του Θεού. Εδώ βρίσκεται η διαφορά ανάμεσα στη Θεολογία και στη Φιλοσοφία, ανάμεσα στην αληθινή Θεολογία και τη Θεολογία των διανοουμένων. Αν μια τέτοια έμπνευση αγγίζει την καρδιά σας, δεν θα έχει τέλος πάνω στη γη. Είναι ανεξάντλητη, γιατί μέσα της βρίσκεται η αρχή της αιώνιας ζωής… Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στη γνώση αυτή και σ’ εκείνη που αποκτάται στις Θεολογικές Σχολές. Μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη η σπουδή της Θεολογίας χωρίς την υπαρκτική εμπειρία της ζωής στο Πνεύμα του Χριστού… Κινδυνεύουμε να υιοθετήσουμε κάποια λανθασμένη στάση, αν θεωρήσουμε τον εαυτό μας ανώτερο και αυτό αρκεί για να χαθούμε. Μια άλλου είδους έμπνευση οφείλουμε να αναζητήσουμε στην εν Χριστώ ζωή. Η Θεολογική επιστήμη που διδάσκεται στα σχολεία και που έγινε επιστημονική ειδικότητα ανοικτή σε όλους, δεν παρέχει τη γνώση του Θεού. Η γνώση του Θεού πηγάζει από την εν Θεώ ζωή που γεννιέται στα μύχια τα καρδιάς… Μπορεί κάποιος να είναι πολυμαθέστατος, αν έχει ακαδημαϊκά διπλώματα και να παραμένει εντελώς αδαής της οδού της σωτηρίας»

Ολοκληρώνοντας την εισήγησή του ο Μητροπολίτης Εδέσσης επεσήμανε ότι «αληθινός Θεολόγος δεν είναι ο πολύξερος και διαβασμένος πολύ, άλλωστε τέτοιος είναι και ο διάβολος, που δεν έχει τη χάρη του Θεού πάνω του, αλλά αυτός που με αίσθηση ψυχής έχει γνωρίσει το Θεό και μπορεί ασφαλώς και απλανώς να δώσει απάντηση για το Θεό, τα σωτηριώδη δόγματά Του, για την ελπίδα της σωτηρίας μας…»

Επόμενος εισηγητής ο Πρωτ. Σπυρίδων Βασιλάκος, Κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Θηβών & Λεβαδείας, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Βίος και Θεολογική προσφορά του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου» Ο ομιλητής χαρακτήρισε την εποχή του Αγίου Γρηγορίου «Χρυσό αιώνα της Εκκλησίας», καθώς σ’ αυτήν έζησαν και έδρασαν κορυφαίοι Πατέρες, όπως ο Μέγας Βασίλειος και ο Άγιος Γρηγόριος, σημείωσε, όμως, ότι, «αν αφαιρέσουμε τους Πατέρες, η εποχή εκείνη ήταν τραγική. Αυτό συνέβαινε γιατί έδρασαν αιρετικοί και ειδωλολάτρες αυτοκράτορες, όπως ο Κωνστάντιος, ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, ο Ουάλης κ. άλ.» Ο π. Σπυρίδων τόνισε ότι ο Άγιος Γρηγόριος «διψούσε για Θεό και γνώση.

Μέσα από την σιωπή της ασκήσεως καλλιέργησε τον πόθο της Ιερωσύνης, την σπίθα της οποίας άναψε μέσα του ο πατέρας του Επίσκοπος Γρηγόριος, επισημαίνοντάς του την κακοποίηση της Εκκλησίας από τους αιρετικούς» Το κήρυγμα του Αγίου ήταν συγκλονιστικό, με ρίζες στην Αγία Γραφή και στους προ αυτού Πατέρες, το οποίο, όμως, έπαιρνε αφορμή από το παρόν. Την ίδια στιγμή το κήρυγμά του είχε και μέλλον, αφού και σήμερα είναι επίκαιρο. Ο ομιλητής αναφέρθηκε στην άποψη του Αγίου σχετικά με την ιερωσύνη, σύμφωνα με την οποία αυτή «χρειάζεται περισσότερο την άσκηση και την προσευχή και λιγότερη διακονία». Επεσήμανε, όμως, ότι «σήμερα συμβαίνει το αντίθετο και υποστήριξε ότι η διακονία μας δεν έχει υπόσταση αν δε διακρίνεται από την άσκηση και την προσευχή. Η Ιερωσύνη είναι γεγονός ισορροπίας»

Ο π. Σπυρίδων μίλησε για την διπλή πάλη του Αγίου Γρηγορίου, ως Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως: «από τη μια είχε να αντιμετωπίσει τους αιρετικούς και από την άλλη τους δήθεν Ορθοδόξους, τους υποτιθέμενους ζηλωτές, που στον δήθεν αγώνα τους για την Ορθοδοξία, αποκάλυπταν τον εγωισμό τους. Κατηγορήθηκε, μάλιστα, απ’ αυτούς γιατί αποκαλούσε τους αιρετικούς «αδελφούς» και απαντούσε ότι ο λόγος είναι η γέφυρα της προσέγγισης των ανθρώπων. Πώς θα τους πλησιάσω αν από την αρχή τους αφορίσω;»

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην αντιμετώπιση από την  πλευρά του Αγίου Γρηγορίου του φαινομένου του ευσεβισμού: «Η αλήθεια δεν κρύβεται στην όψη, αλλά στο Ευαγγελικό τρόπο ζωής και στα Ορθόδοξα δόγματα. Όταν απουσιάζει η αλήθεια, τότε παρατηρείται φροντίδα για την εξωτερική εμφάνιση και τα εξωτερικά σχήματα της δήθεν ευσέβειας»

Ολοκληρώνοντας ο π. Σπυρίδων επεσήμανε την πάγια θέση του Αγίου Γρηγορίου για την Θεολογία, για την οποία έλεγε ότι «χωρίς κάθαρση, προσευχή, ταπείνωση και μετάνοια η Θεολογία θα παραμένει πάντοτε γεγονός άγνωστο».

Έκλεισε, τέλος, την ομιλία του με την συμβουλή του Αγίου για την πνευματική ζωή: «Στην πνευματική ζωή να φοβάστε όχι την πτώση, αλλά την στάση. Αγωνίζεσαι; Θα πέσεις, αλλά θα σε σηκώσει ο Θεός. Η κόλαση είναι να σταματάς να αγωνίζεσαι και να μένεις στάσιμος»

Μετά το πέρας των εισηγήσεων ακολούθησε γόνιμος διάλογος, τον οποίο συντόνισε ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος.