Η περίοδος του Τριωδίου αποτελεί το κινητό εκείνο τμήμα του εκκλησιαστικού έτους που προπαρασκευάζει τον πιστό για τον άξιο εορτασμό των Παθών και της Αναστάσεως με ανάλογα βιώματα, πνευματική καλλιέργεια και συμμετοχή, με αγώνα μετανοίας, προσευχής και νηστείας.
Η περίοδος του Τριωδίου είναι ένα στάδιο «προετοιμασίας» για την νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και ξεκινά από την Κυριακή του «Τελώνου και Φαρισαίου» και τελειώνει την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών.
Το Τριώδιο είναι ένα από τα λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας. Στο βιβλίο αυτό περιέχονται σχεδόν κάθε μέρα ύμνοι, που λέγονται Τριώδια, ύμνοι δηλαδή με τρεις ωδές. Οι ύμνοι αυτοί γενικά λέγονται Κανόνες.
Οι Κανόνες, στην άρτια μορφή τους και αντίθετα προς τα Τριώδια, αποτελούνται από εννέα ωδές. Οι ωδές, είναι ομάδες από τέσσερα ως πέντε η και περισσότερα τροπάρια, που ψάλλονται όλα με τον ίδιο τρόπο. Ενώ λοιπόν οι Κανόνες είναι ύμνοι με εννέα ωδές, τα Τριώδια είναι μικρότεροι ύμνοι με τρεις μόνο ωδές. Από τα Τριώδια λοιπόν αυτά, λέγεται και το βιβλίο Τριώδιο.
Τριώδιο λέγεται και η εκκλησιαστική περίοδος από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου ως το Πάσχα, επειδή όλο αυτό το χρονικό διάστημα, είναι σε χρήση το λειτουργικό βιβλίο του Τριωδίου.
Περιλαμβάνει, τις τέσσερις εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, τις πέντε εβδομάδες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ως το Σάββατο του Λαζάρου, και τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Την πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου γίνεται «καταλύση εις πάντα», δηλαδή τρώγεται ελεύθερα κάθε φαγητό ακόμη και την Τετάρτη και Παρασκευή. Για το λόγο αυτό ονομάζεται «ελεύθερη» η «απολυτή».
Την δεύτερη εβδομάδα γίνεται «καταλύση εις πάντα», όλες τις ημέρες εκτός της Τετάρτης και Παρασκευής.
Την τρίτη εβδομάδα, της Τυροφάγου η Τυρινής γίνεται όλες τις ημέρες καταλύση σε όλα τα γαλακτοκομικά προιόντα, του αυγού, των ψαριών και φυσικά του ελαιολάδου, απαγορεύεται όμως η κρεοφαγία.
[irp posts=”548145″ name=”Τριώδιο: Πως νηστεύουμε”]
Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου:
Η εκκλησία θέλει να μας εμπνεύσει την ταπείνωση του Τελώνη και να μας προφυλάξει από την υπερηφάνεια του Φαρισαίου. Ο Κύριος διδάσκει: πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται.
Κυριακή του Ασώτου:
Τρία πράγματα διδάσκει η παραβολή:
α) την άθλια καταστάση του αμαρτωλού
β) την αξία της μετανοίας και
γ) το μεγαλείο της συγχωρέσεως.
Το Σάββατο πριν την τρίτη Κυριακή ονομάζεται Ψυχοσάββατο η Σάββατο των Ψυχών. Καθιερώθηκε από την εκκλησία ως ημέρα που προσφέρουμε κόλλυβα και προσευχόμαστε για όλους αυτούς που για διαφόρους λόγους δεν μνημονεύονται σε μνημόσυνα: για παράδειγμα άνθρωποι που δεν έχουν εν ζωή κανένα συγγενή.
Κυριακή της Απόκρεω:
Λέγεται έτσι διότι μετά την Κυριακή αυτή απέχουμε από το κρέας. Τη μέρα αυτή η Εκκλησία μας, φέρνει στη μνήμη μας την φοβερή Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου.
Κυριακή της Τυρινής:
Λέγεται έτσι διότι μετά τη μέρα αυτή καθώς και την εβδομάδα που προηγείται καταλύουμε τυριά και άλλα γαλακτώδη.
Το Ευαγγέλιο της μέρας αυτής παροτρύνει τους πιστούς να συγχωρήσουν αυτούς που τους έφταιξαν ώστε να τους συγχωρήσει και ο Θεός. Η νηστεία να μη γίνεται αφορμή επιδείξης όπως έκαναν οι Φαρισαίοι και να διάγουν βίο ενάρετο και ελεήμονα. Τη μέρα αυτή η εκκλησία, μας θυμίζει την εξορία του Αδάμ από τον Παράδεισο.
Η ιερή υμνολογία, η βυζαντινή ψαλμωδία, και η θεία λατρεία γενικά της Εκκλησίας, μαζί με την αναγνώση των Γραφών και το θείο κήρυγμα είναι τα ιερά γράμματα και η παιδεία των ορθοδόξων. Για μας τους Έλληνες είναι και η εθνική μας γλώσσα, γιατί όλα αυτά είναι γραμμένα στα Ελληνικά,όπως και η Αγία Γραφή και οι ιερές Ακολουθίες.
Όλη η περίοδος του Τριωδίου για τους ορθοδόξους χριστιανούς είναι καιρός μετανοίας, προσευχής και νηστείας. Γι’ αυτό κι από τη μέρα που ανοίγει το Τριώδιο, ο κάθε πιστός προσεύχεται κατανυκτικά και ψάλλει· «της μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα…».
Διονυσίου, Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης
-120x86.jpg)
