Κανένας δεν μπορεί να πει: Είμαι φτωχός και με τι να κάνω ελεημοσύνη; Γιατί, και αν ακόμα δεν μπορείς να δώσεις τόσα όσα εκείνοι οι πλούσιοι που έβαζαν τις δωρεές τους στο θησαυροφυλάκιο του ναού, τότε δώσε δύο λεπτά σαν εκείνη τη χήρα τη φτωχή, και τα δέχεται από μέρους σου ο Θεός καλύτερα από τις δωρεές των πλουσίων.
Δεν έχεις ούτε τόσα; Έχεις όμως δυνάμεις και μπορείς να ελεήσεις τον άρρωστο με τις υπηρεσίες σου. Δεν μπορείς ούτε αυτό;
Μπορείς με τον καλό σου λόγο να παρηγορήσεις τον αδελφό σου. Ελέησε τον λοιπόν με τον παρηγορητικό λόγο και άκουσε αυτόν που λέει: «Ο καλός λόγος είναι προτιμότερος από τα δώρα»
Υπόθεσε τώρα ότι ούτε με το λόγο δεν μπορείς να δείξεις έλεος. Μπορείς όμως, αν θυμώσει μαζί σου ο αδελφός σου, να τον βοηθήσεις αντέχοντας τον την ώρα της ταραχής, τότε που τον βλέπεις να επηρεάζεται από τον κοινό σας εχθρό, το διάβολο. Και, αντί να του πεις μια κουβέντα και να τον ταράξεις περισσότερο, μπορείς να σωπάσεις και να ελεήσεις την ψυχή του, παίρνοντας την από τα νύχια του εχθρού.
Μπορείς ακόμα, αν αμαρτήσει εις βάρος σου ο αδελφός σου, να τον ελεήσεις και να του συγχωρήσεις την αμαρτία του, για να συγχωρεθείς και συ από το Θεό. Γιατί η Γραφή λέει:
«Συγχωρείτε για να σας συγχωρήσει και σας ο Θεός». Και να που ελεείς την ψυχή του αδελφού σου, συγχωρώντας του ό,τι σου έκανε. Γιατί ο Θεός μάς έδωσε την εξουσία, αν θέλουμε, να συγχωρούμε ο ένας τα σφάλματα του άλλου. Μπορεί λοιπόν να μην έχεις με τι να ελεήσεις το σώμα του συνανθρώπου σου αλλά ελεείς την ψυχή του.
Και υπάρχει μεγαλύτερο έλεος από αυτό που προσφέρεται στην ψυχή του άλλου; Όσο πιο πολύτιμη είναι η ψυχή από το σώμα, άλλο τόσο και το έλεος που προσφέρεται στην ψυχή είναι μεγαλύτερο από αυτό που δίνεται στο σώμα. Επομένως κανένας δεν μπορεί να πει: «δεν μπορώ να κάνω ελεημοσύνη». Ο καθένας μπορεί, ανάλογα με τις δυνατότητες και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται.
Αββάς Δωρόθεος
Μικρή φιλοκαλία της καρδιάς, Ελένη Κονδύλη, εκδ. Ακρίτας.
