Η ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στους αγώνες του έθνους με τους εκπροσώπους της, τους κληρικούς όλων των βαθμίδων, Πολλοί αρχιερείς και ιερείς στο διάβα της ιστορίας θυσιάστηκαν για την πατρίδα.
Γράφει ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος, Φιλόλογος
Κάποιοι από αυτούς αναδείχτηκαν μάρτυρες και κατατάχθηκαν στο εορτολόγιο της εκκλησίας. Σεμνύνεται η Ορθόδοξη χριστιανική εκκλησία και αποδίδει τις δέουσες τιμές στη μνήμη τους. Ένας από αυτούς είναι και ο Μητροπολίτης Δράμας Χρυσόστομος Καλαφάτης.
Ο Χρυσόστομος πρώτα υπήρξε Μακεδονομάχος και στη συνέχεια Μητροπολίτης Σμύρνης. Όλα ξεκίνησαν το 1900. Ήταν η εποχή που άρχιζε πιο άγριος και αδυσώπητος ο Μακεδονικός αγώνας εναντίον των Βουλγάρων κομιτατζήδων για τη σωτηρία της Μακεδονίας. Είναι τότε που ο Οικουμενικός Πατριάρχης ανέλαβε την ευθύνη να σηκώσει το βάρος μαζί με το λαό, τη σωτηρία των χριστιανών και της Μακεδονίας, Η άφιξη και η ενθρόνισή του Χρυσοστόμου ως Μητροπολίτης της πόλης έγινε 22 Ιουλίου 1902 προς χαρά όλων των Ελλήνων χριστιανών, Οι Βούλγαροι επιχειρούσαν με συστηματικές απειλές ,βιαιότητες και δολοφονίες να εξαναγκάσουν τους Έλληνες να προσχωρήσουν στη Βουλγαρική Εξαρχία με σκοπό την προσάρτηση της εδαφικής περιοχής ,όταν αργότερα θα διαλύονταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του αναλαμβάνει δράση πρώτα εναντίον της Βουλγαρικής προπαγάνδας στη μαρτυρική πόλη της Δράμας. Στο γεωγραφικό χώρο της Ανατολικής Μακεδονίας σε σύγκριση με τη Δ. και Κ. Μακεδονία τα πράγματα υπήρξαν διαφορετικά . Ο συμπαγής Ελληνισμός της περιοχής αυτής δεν είχε ακόμα οργανωθεί αλλά μετά το 1903 άρχισε να κινητοποιείται ενεργά. Στην Αθήνα ο Αθανάσιος Αργυρός από την Νιγρίτα ίδρυσε το εθνικό Μακεδονικό σωματείο «Μ. Αλέξανδρος»και προσπαθούσε να ευαισθητοποιήσει την Αθηναϊκή γνώμη οργανώνοντας συλλαλητήρια υπέρ της Μακεδονίας…Η παρουσία του Στυλιανού Μαυρομιχάλη στο Ελληνικό προξενείο Καβάλας( τέλη 1905) και η στενή συνεργασία του με τον ηρωικό Μητροπολίτη Δράμας Χρυσόστομο Καλαφάτη έφεραν ευνοϊκά αποτελέσματα ως προς την οργάνωση της ελληνικής άμυνας στις περιοχές Καβάλας, Ελευθερουπόλεως και Δράμας.1
Την εποχή εκείνη επισκέφτηκε τη Δράμα ο Γάλλος διπλωμάτης και δημοσιογράφος Ελληνιστής Παγιαρές. Περιηγήθηκε όλη τη Μακεδονία για να διαπιστώσει την κατάσταση των χριστιανών και να ενημερώσει την κοινή γνώμη. Έμαθε ότι στην πόλη της Δράμας υπήρχαν κάποιοι Άγγλοι αξιωματικοί για να επιβλέπουν τις μεταρρυθμίσεις που επέβαλλαν οι Ευρωπαϊκές Δυνάμεις στην Τουρκία. Εκεί γνώρισε και κάποιον Τούρκο Βέη ο οποίος του αποκάλυψε κάποιες πληροφορίες για τους μουσουλμάνους της περιοχής. Έμαθε και για το Μητροπολίτη της πόλης τον οποίο χαρακτήρισε νέο, φλογερό και πατριώτη, Έλληνα που δεν συμβιβάζεται. Στο διάλογο που είχε μαζί του άκουσε: « Είμαστε εδώ όχι ως εκπρόσωποι του Πατριαρχείου, κυρίως ως υπερασπιστές της ελληνικής ιδέας. Αφού όλος ο κόσμος είναι εναντίον μας είμαστε υποχρεωμένοι να αμυνθούμε. Αλλά η δράση μας ,όσο βίαιη και αν είναι δεν ξεπερνάει ποτέ τα επιτρεπτά όρια. Οι Έλληνες Επίσκοποι και ιερείς έχουν μοναδικό όπλο τους το λόγο. Δεν εξωθούν σε σφαγές ούτε σε πόλεμο. Δεν υπάρχουν δολοφόνοι στις κοινότητές μας. Δεν ξέρουμε τι θα πει εκτέλεση. Αντίθετα οι Βούλγαροι παπάδες ενθαρρύνουν και διευθύνουν τις συμμορίες των κομιτατζήδων. Τους προσφέρουν φιλοξενία τρόφιμα και εγκληματικές συμβουλές. Εξοπλίζουν τους κακοποιούς.»2
Κατά την περίοδο της αρχιερατείας του αντιμετώπισε με θάρρος και αποφασιστικότητα τις τρομοκρατικές ενέργειες του βουλγαρικού κομιτάτου. Ανέπτυξε εθνική δράση αναλαμβάνοντας ο ίδιος τη διεύθυνση του αγώνα. Παράλληλα ανέπτυξε μεγάλη κοινωνική δράση . Πρώτα φρόντισε να ανοικοδομηθεί μεγαλοπρεπής Ναός, μέγαρο της Μητρόπολης σχολές αρρένων και θηλέων, νοσοκομείο και γυμναστήριο. Φρόντισε, ακόμη για την ανέγερση κατοικιών για τους καπνεργάτες και την ίδρυση φιλανθρωπικών καταστημάτων, όπως ορφανοτροφεία, γηροκομεία και πολλά άλλα κοινωφελή ιδρύματα.
Ο Χρυσόστομος σε συνεργασία με τη Δημογεροντία της πόλης οργάνωσε σώματα Μακεδονομάχων ντόπιων και άλλα που προέρχονταν από την Ελλάδα. Ταυτόχρονα ενημέρωνε τα προξενεία για τις βιαιότητες των Βουλγάρων ώστε να γίνουν γνωστές στην κοινή γνώμη. Αυτή η δράση του Χρυσοστόμου έγινε γνωστή στην Κωνσταντινούπολη και προκάλεσε ανησυχία στην Τουρκική διοίκηση η οποία πέτυχε την ανάκλησή του τον Οκτώβριο του 1907. Τον επόμενο χρόνο με την αλλαγή των Νεότουρκων ξαναγύρισε στη Δράμα για να συνεχίσει την κοινωνική και εθνική του δράση όπου παρέμεινε μέχρι το 1910. Ανακλήθηκε και επέστρεψε στη γενέτειρά του τα Τρίγλια.
Στη συνέχεια εκλέχτηκε Μητροπολίτης Σμύρνης. Παρέμεινε μέχρι το 1922 τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ενώ μπορούσε να σωθεί προτίμησε να παραμείνει για να εξαντλήσουν οι Τούρκοι το μίσος τους επάνω του και να γλυτώσει το ποίμνιό του. Έτσι τον Αύγουστο του 1922 γνώρισε μαρτυρικό θάνατο. Η εκκλησία μας, σύμφωνα με τον Ορθόδοξο Συναξαριστή τον κατάταξε μεταξύ των αγίων μαρτύρων του έθνους και με την με αριθμό 2556/5-7-1993 εγκύκλιό της, η Ι. Σύνοδος της εκκλησίας της Ελλάδος όρισε να γιορτάζεται η μνήμη του την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Βιβλιογραφία
1.»ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» του Κ. Βακαλόπουλου σελ492 εκδ. Αδελφών Κυριακίδη2.» Η Μακεδονική θύελλα» του Μ.Παγιαρές σελ.167 εκδόσεις Τροχαλία.
-120x86.jpg)
