Η Αρχιεπισκοπή Αμερικής έδωσε στη δημοσιότητα το βράδυ της Πέμπτης την έκθεση της δεύτερης φάσης της έρευνας της ελεγκτικής εταιρείας Price Waterhouse Coopers (PWC), μαζί με τα συμπεράσματα της Ειδικής Διερευνητικής Επιτροπής (ΕΔΕ) που συνέστησε για να ερευνηθούν τα προβλήματα στην ανοικοδόμηση του Αγίου Νικολάου στο Μανχάταν, που έχουν σταματήσει ελλείψει χρηματικών πόρων.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα των εκθέσεων, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι χρήματα για τον Άγιο Νικόλαο καταβλήθηκαν παράτυπα σε άτομα που απασχολούνται ή συνδέονται με την Αρχιεπισκοπή. Η β’ φάση της έρευνας δεν αποκάλυψε επίσης κανένα στοιχείο ή ισχυρισμό ότι διαπράχθηκε απάτη σε σχέση με το έργο ανοικοδόμησης του ναού. Αντιθέτως, οι υπερβάσεις στις δαπάνες φαίνεται να ήταν το αποτέλεσμα αλλαγών στα σχέδια, τις οποίες συμφώνησαν οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων της Αρχιεπισκοπής, για την αντιμετώπιση αρχιτεκτονικών ανησυχιών ή για τη βελτίωση του σχεδιασμού του ναού.
Να σημειωθεί ότι η έρευνα δεν εξέτασε το που πήγαν 575.000 δολάρια, τα οποία χρεώθηκαν από την Αρχιεπισκοπή ως έξοδα «ερανικής δραστηριότητας», ταξίδια και μετακινήσεις και τελικά επιστράφηκαν, μετά την αποκάλυψη ότι είχαν χρησιμοποιηθεί χρήματα του εράνου για την κάλυψη λειτουργικών εξόδων της Αρχιεπισκοπής. Το συνολικό ποσό που χρησιμοποιήθηκε από τα χρήματα του εράνου ($3.504.550 συν τους τόκους) επιστράφηκε στο Ταμείο, από δάνειο που εξασφαλίστηκε από την Αρχιεπισκοπή.
Επίσης, ανακοινώθηκε η δημιουργία νέας νομικής οντότητας, με το όνομα «Φίλοι του Αγίου Νικολάου», που θα είναι μεν συνδεδεμένη, αλλά και ταυτόχρονα ανεξάρτητη από την Αρχιεπισκοπή, για να αναλάβει την ευθύνη και της ερανικής προσπάθειας ώστε να συγκεντρωθούν χρήματα για την ανοικοδόμηση του ναού, αλλά και για ολόκληρη την προσπάθεια ανοικοδόμησης.
«Αν και αυτές οι τροποποιήσεις στον αρχικό σχεδιασμό μπορεί να έχουν γίνει με τις καλύτερες προθέσεις και μπορούν να οδηγήσουν σε μια δομή που ταιριάζει σε μια εκκλησία και ένα εθνικό προσκύνημα, το έργο θα έχει τελικό κόστος πολύ μεγαλύτερο από αυτό που σχεδιάστηκε αρχικά και δημοσιοποιήθηκε», αναφέρει η Ειδική Διερευνητική Επιτροπή στα συμπεράσματά της, που υποβλήθηκαν στον Αρχιεπίσκοπο Δημήτριο.
Σύμφωνα με την έκθεση της PWC, ενώ τα εσωτερικά έγγραφα δείχνουν αύξηση του αναμενόμενου κόστους κατασκευής του Αγίου Νικολάου από 20,6 εκατομμύρια δολάρια το 2013, σε πάνω από 58,4 εκατομμύρια δολάρια τον Σεπτέμβριο του 2017, οι συνεντεύξεις και η ανάλυση των διαθέσιμων στο κοινό πληροφοριών έδειξαν ελάχιστες δημόσιες αποκαλύψεις και εσωτερική ανταλλαγή πληροφοριών για το αναμενόμενο και το πραγματικό κόστος κατασκευής του ναού.
Τα έργα κατασκευής σταμάτησαν τον Δεκέμβριο του 2017. Τον Ιούλιο του 2018, η Αρχιεπισκοπή παρουσίασε ένα εκτιμώμενο κόστος ύψους περίπου 38 εκατομμυρίων δολαρίων για την ολοκλήρωση της κατασκευής του ναού, στους συμμετέχοντες στο Κληρικολαϊκό Συνέδριο, γεγονός που ανέβαζε το συνολικό εκτιμώμενο κόστος για την κατασκευή σε περίπου 79,7 εκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, σύμφωνα με την PWC, η εκτίμηση αυτή ίσως δεν είναι η τελική, δεδομένου ότι η κατασκευαστική εταιρεία πιθανόν να θέλει να επαναδιαπραγματευτεί τη σύμβαση.
Το μεγαλύτερο κόστος από την αλλαγή στα αρχικά σχέδια περιλαμβάνει ο σχεδιασμός παραπετάσματος για τη βροχή (rain screen). Σύμφωνα με την SKANSKA (κατασκευαστική εταιρεία), από το υπολογιζόμενο αρχικό κόστος των 1,9 εκατομμυρίων δολαρίων για ένα σχεδιασμό μεταλλικού πλέγματος, το κόστος αυξήθηκε σε τουλάχιστον 15,7 εκατομμύρια δολάρια όταν έχει επιλέχτηκε ένα γυάλινο / μαρμάρινο παραπέτασμα για τη βροχή.
Την Τρίτη 16 Οκτωβρίου, ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος, συνοδευόμενος από τα μέλη της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου, επισκέφθηκαν το Ναό του Αγίου Νικολάου.
Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, «οι Ιεράρχες περιόδευαν στην τοποθεσία και στη γύρω περιοχή του Μνημείου 9/11, περπάτησαν στο Liberty Park όπου βρίσκεται η Εκκλησία του Αγίου Νικολάου και είδαν το κτίριο της εκκλησίας στην τρέχουσα κατάσταση κατασκευής του, σε προετοιμασία των συζητήσεών τους για την επανέναρξη της κατασκευής μόλις είναι δυνατόν».
