Του Μάνου Χατζηγιάννη
Εντονότατος είναι ο προβληματισμός μετά την τελευταία απόφαση της Αρχιεπισκοπής Αθηνών για τη….λελογισμένη χρήση της καμπάνας στους ναούς. Το “Αγιορείτικο βήμα” σήμερα γυρίζει το χρόνο πίσω και θυμάται όλα τα επεισόδια στο σήριαλ της καμπάνας….
Το 2005, λοιπόν, ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Γιώργος Σουφλιάς, με αφορμή σχετικό πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη , (επικεφαλης του οποίου ήταν ο νυν Δήμαρχος Αθηναίων Γ. Καμίνης) που διαπίστωνε σημαντικές υπερβάσεις στα ντεσιμπέλ των συστημάτων κρούσης καμπανών, είχε αρχικά δεσμευθεί ότι θα επιλύσει το πρόβλημα με ειδική ρύθμιση, αλλά αργότερα το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς με νεότερο έγγραφο το υπουργείο ενημερώνε την Αρχή ότι το θέμα μπορεί να επιλυθεί με αυτορύθμιση της ίδιας της Εκκλησίας.
Προφανώς σοβαρό ρόλο έπαιξε και η αντίδραση της Εκκλησίας η οποία σε επιστολή της προς τον υπουργό ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η χρήση των καμπανών προστατεύεται από το Σύνταγμα. «Ποιος έχει το δικαίωμα, αλλά και την δύναμιν να το απαγορεύσει», διερωτάτο η Σύνοδος….
Από τότε μέχρι σήμερα κύλησε από ό,τι φαίνεται πολύ νερό στο αυλάκι….
Τι έλεγε το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη
Tο πρόβλημά της ξεκίνησε το 1995, όταν στον Iερό Nαό της Eυαγγελιστρίας του οικισμού Γουρνών Πεδιάδος, στο νομό Hρακλείου, τοποθετήθηκε ηλεκτρομηχανολογικό σύστημα κρούσης καμπάνων με αποτέλεσμα αυτές να χτυπούν εκκωφαντικά. Aνταποκρινόμενοι οι υπάλληλοι του Πολεοδομικού Γραφείου Hρακλείου στην καταγγελία της ενδιαφερόμενης, προέβησαν σε σχετική αυτοψία και διαπίστωσαν ότι η συνολική στάθμη θορύβου από το χτύπημα της καμπάνας ήταν 90dB (όταν σχετικό Π.Δ. θέτει ανώτατο επιτρεπόμενο όριο τα 50 ντεσιμπέλ).
Eπίσης, σημείωσαν ότι η εκπεμπόμενη στάθμη θορύβου «…επιβαρύνει κατά πολύ την υπάρχουσα στάθμη θορύβου της περιοχής και υπερβαίνει το ανώτερο επιτρεπτό όριο του άρθρου 2 παρ. 5 του Π.Δ. 1180/81…». Στη συνέχεια άνδρες του Tμήματος Tουριστικής Aστυνομίας της περιοχής έθεσαν το ζήτημα στον εφημέριο του ναού. Tελικά, αποφασίστηκε από το Eκκλησιαστικό Συμβούλιο αντικατάσταση της καμπάνας με μικρότερη και τα χτυπήματα αυτής (που σήμαιναν την ώρα) να διακόπτονται κατά τις ώρες κοινής ησυχίας.
H ιστορία όμως δεν έληξε εκεί, καθώς ένα μήνα αργότερα το Πολεοδομικό Γραφείο Hρακλείου πραγματοποίησε νέα αυτοψία στην οποία διαπιστώθηκε ότι ο θόρυβος από τους χτύπους της καμπάνας ανερχόταν στα 86dB. Kαθώς τα παράπονα των κατοίκων συνεχίστηκαν, το Πολεοδομικό Γραφείο προχώρησε σε νέα μέτρηση που υπέδειξε ότι η στάθμη θορύβου αγγίζει τα 100 dB.
H αρμόδια υπηρεσία εισηγήθηκε στο νομάρχη Hρακλείου τη διακοπή λειτουργίας του αυτόματου μηχανισμού κρούσης των καμπάνων στο πλαίσιο της θείας λειτουργίας και για τη λειτουργία του ρολογιού καθώς και την επιβολή διοικητικού προστίμου στον εφημέριο του ναού σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Oι μετρήσεις συνεχίστηκαν, μαζί και οι παραβιάσεις του επιτρεπόμενου ορίου θορύβου. Eπειδή όμως δεν επιβλήθηκε καμία διοικητική κύρωση, κάτοικοι κατέθεσαν αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, το δικαστήριο όμως απέρριψε την αίτηση παύσης της σήμανσης των καμπάνων.
O τότε νομάρχης Hρακλείου με επιστολή του προς τον Aρχιεπίσκοπο Kρήτης εξηγούσε το σκεπτικό της δικαστικής απόφασης (143/1997) ισχυριζόμενος παράλληλα ότι οι δύο τελευταίες αυτοψίες που πραγματοποιήθηκαν απηχούσαν τις προσωπικές απόψεις του υπαλλήλου, ενώ καταδίκασε και την κοινοποίηση των μετρήσεων που είχαν προηγηθεί χαρακτηρίζοντάς την ως διαρροή εγγράφων. Eπεσήμανε επίσης ότι η λειτουργία των καμπάνων του ναού δεν εμπίπτει στις διατάξεις περί θορύβου.
O Συνήγορος του Πολίτη που δέχτηκε την αναφορά το 1999 ζήτησε με έγγραφά του από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία την εκ νέου μέτρηση θορύβου. H διεύθυνση Eλέγχου Aτμοσφαιρικής Pύπανσης και Θορύβου (EAPΘ) του YΠEXΩΔE διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει τεχνική νομοθεσία στην οποία να υπάγονται οι καμπάνες της εκκλησίας, ωστόσο αναγνώρισε την ύπαρξη του προβλήματος λόγω των αυξημένων καταγγελιών.
Η οικογένεια Παπανδρέου
Το θέμα με τις καμπάνες έχει…απασχολήσει παλιότερα και την οικογένεια Παπανδρέου.
Οι καμπάνες του Αγίου Γεωργίου στη Ζάγολη Ξυλοκάστρου ενοχλούσαν τον τότε υπουργό Εξωτερικών ανήμερα της γιορτής του μάλιστα. Έχουν περάσει πολλά χρόνια αλλά ουδείς έχει ξεχάσει τις καταγγελίες του ιερέα ότι ο τότε ΥΠΕΞ ειδοποίησε την Αστυνομία επειδή ο εσπερινός ακουγόταν δυνατά από τις καμπάνες της ιστορικής εκκλησιάς και τον ενοχλούσε αφού ήταν φιλοξενούμενος σε κοντινή βίλα. Οι κάτοικοι και ο ιερέας κατήγγειλαν τότε ότι το ίδιο είχε γίνει και την προηγούμενη χρονιά…
Η “καμπάνα” για την καμπάνα
Τον Αύγουστο του 2008 στην Κεφαλλονιά ο Νομάρχης επέβαλε πρόστιμο 1.000 ευρώ για την καμπάνα του Αγιου Χροστόφορου στα Φάρσα
Οπως έγραψε ο τοπικός τύπος ο Νομάρχης επέβαλε πρόστιμο 1.000 ευρώ στο καμπαναριό των Φάρσων γιατί η καμπάνα ήταν σε ψηλότερες νότες των συνηθισμένων και ενοχλούσε έναν γείτονα.
Σύμφωνα με τα γραφόμενα τότε ο Νομάρχης έστειλε για αυτοψία έναν εμπειρογνώμονα της νομαρχίας. Μόνο που άνθρωπος είχε ειδικότητα χημικού- μηχανικού.
Ο χημικός μηχανικός, λοιπόν, μετά από επιτόπιο έλεγχο και αυτοψία της έρημης καμπάνας γνωμάτευσε ότι οι ήχοι της είναι 75 ντεσιμπέλ αντί των 50 του νομίμου.
Οι επίτροποι της Εκκλησίας του Αγίου Χριστοφόρου στη προσπάθειά τους να βρουν μια λύση, κάλεσαν ένα ντόπιο τεχνίτη , ειδικό στις καμπανοκρουσίες, ο οποίος τοποθέτησε ένα λάστιχο στην καμπάνα για τη μείωση της έντασης του ήχου.
Το εγχείρημα αποδείχτηκε επιτυχές , μόνο που ο ήχος μειώθηκε τόσο που δεν ακουγόταν πια η καμπάνα!
Το χωριό ξεσηκώθηκε γιατί δεν άκουγε τη καμπάνα που για 35 χρόνια είναι μέρος της ζωής των κατοίκων οι οποίοι προγραμματίζουν και τις αγροτικές ασχολίες τους ανάλογα με τα καμπανίσματά της. Η ιστορία που μοιάζει λίγο με ανέκδοτο συνεχίστηκε με τον ειδικό της νομαρχίας, τον προαναφερόμενο χημικό, να ξαναμετράει την καμπάνα με το λάστιχο και να την βρίσκει πάλι δυνατη! Τότε ήρθε και η “καμπάνα” των 1000 ευρώ για την καμπάνα….
