Για “παραβιάσεις των εκκλησιολογικών θεσμίων” στις πρόσφατες εκλογές Μητροπολιτών κάνει λόγο ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος που αναφέρεται διεξοδικά στα όσα συνέβησαν πριν την εκλογική διαδικασία κάνοντας αναφορά και σε ενέργειες του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου.
Το κείμενο του Σεβασμιωτάτου αναφέρει:
Η εκλογή ενός Επισκόπου για να ποιμάνη μια Ιερά Μητρόπολη είναι σοβαρή υπόθεση της Ιεραρχίας, γιατί ο Επίσκοπος είναι διάδοχος των θρόνων των Αποστόλων, αλλά πρέπει να είναι και μέτοχος των τρόπων των Αποστόλων, όπως ψάλλουμε στο Απολυτίκιο της εορτής αγίων Επισκόπων.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον οι ιεροί Κανόνες δίνουν ιδιαίτερη σημασία στον τρόπο εκλογής των Επισκόπων. Χαρακτηριστικός είναι ο ι΄Κανόνας της Σαρδικής, όπου μεταξύ άλλων διαλαμβάνει: «Και τούτο αναγκαίον είναι νομίζω, ίνα μετά πάσης ακριβείας και επιμελείας εξετάζοιτο… εάν περ άξιος νομισθείη εις την αψίδα της επισκοπής κατά προκοπήν διαβήναι δυνηθείη». Δηλαδή, ερμηνεύει ότι πρέπει να εξετάζεται η ορθή πίστη του υποψηφίου προς Αρχιερατείαν, η αγαθότητα των τρόπων του, η σταθερότητα του φρονήματός του και η επιείκειά του, και έτσι να εισέλθη στην αψίδα της επισκοπής, ήτοι «εις την ακρότητα του ύψους της αρχιερωσύνης διαβή κατά προκοπήν, προκόπτων και προβαίνων από των χθαμαλοτέρων επί τα υψηλότερα».
Επίσης, ο Ζωναράς ερμηνεύοντας τον α΄Κανόνα των Αγίων Αποστόλων, ο οποίος συνιστά «επίσκοπος χειροτονείσθω υπό επισκόπων δύο ή τριών», γράφει ότι τώρα χειροτονία χαρακτηρίζεται η τελεσιουργία των ευχών και η επίκληση του Αγίου Πνεύματος για την καθιέρωση του Κληρικού: «Η της καθιερώσεως του ιεράσθαι λαχόντος τελεσιουργία των ευχών και του αγίου πνεύματος επίκλησις, από του τον αρχιερέα τείνειν την χείρα ευλογούντα τον χειροτονούμενον». Αλλά την παλαιά εποχή «και αυτή η ψήφος χειροτονία ωνόμαστο», δηλαδή χειροτονία λεγόταν και η ψηφοφορία. Ο ίδιος ερμηνευτής των ιερών Κανόνων, δηλαδή ο πολύς Ζωναράς, ερμηνεύοντας τον ε΄ Κανόνα της Συνόδου της Λαοδικείας «περί του μη δείν τας χειροτονίας επί παρουσία ακροωμένων γίνεσθαι», εξηγεί ότι «χειροτονίας ενταύθα τας ψήφους ωνόμασεν ο κανών».
Αυτό σημαίνει ότι η εκλογή, η ψηφοφορία Επισκόπου είναι μια ιερουργία και στην συνέχεια ακολουθεί το μυστήριο της χειροτονίας του. Θεωρώ ότι η κρισιμότερη διαδικασία είναι η εκλογή και ψηφοφορία Επισκόπου, γιατί εκεί κρίνονται τα κριτήρια ενός υποψηφίου για την Αρχιερωσύνη. Άλλωστε, μέσα στην Εκκλησία τα πάντα είναι μυστήριο, ακόμη και μια ενδοκάρδια προσευχή.
Έχοντας αυτό υπ’ όψη μου, θα καταθέσω μερικές σκέψεις μου σε σχέση με τις πρόσφατες εκλογές Μητροπολιτών από την Ιεραρχία.
Η περίοδος που προηγείται της συγκλήσεως της Ιεραρχίας για την εκλογή Μητροπολίτου σε μια χηρεύουσα θέση είναι πολύ σημαντική. Είναι μια περίοδος προετοιμασίας για την ανάδειξη ενός Επισκόπου, ο οποίος θα ποιμάνη, κατά το μάλλον ή ήττον, ένα μακρό διάστημα ένα συγκεκριμένο ποίμνιο, και θα καθορίση την Επαρχία του, αφού θα διδάξη τους Χριστιανούς, θα χειροτονήση διακόνους και πρεσβυτέρους και θα εκφράση την εμπειρία του στα Συνοδικά Όργανα, κυρίως σε κρίσιμες Συνόδους της Ιεραρχίας.
Επειδή όλα τα θέματα στην Εκκλησία είναι θέματα συνέργειας, αφού ο Θεός ενεργεί και ο άνθρωπος συνεργεί, είναι φυσικό να γίνωνται συζητήσεις μεταξύ των εκλεκτόρων Ιεραρχών πριν την Συνεδρίαση της Ιεραρχίας για την εκλογή, για το ποιος Πρεσβύτερος είναι κατάλληλος να εκλεγή για την συγκεκριμένη χηρεύουσα Ιερά Μητρόπολη. Το να αναμένη κανείς την ημέρα και την ώρα της εκλογής να επιφοιτήση το Άγιον Πνεύμα και να αποκαλύψη τον κατάλληλο Πρεσβύτερο για να εκλεγή Επίσκοπος συνιστά μια εκκλησιαστική μονοφυσιτική νοοτροπία. Είναι καλές οι συζητήσεις για την καταλληλότητα ενός υποψηφίου για Αρχιερωσύνη, αρκεί να μη προωθούνται οι υποψήφιοι από ομάδες Ιεραρχών που διακατέχονται από σκοπιμότητες και να μη υπάρχουν ποικιλόμορφες συναλλαγές, δεν εννοώ οικονομικές.
Έτσι, η περίοδος πριν την εκλογή είναι πολύ σημαντική και όσες κινήσεις γίνονται πρέπει να διακρίνωνται από προσευχή, διάκριση, σύνεση, φόβο Θεού. Κανείς, βέβαια, δεν μπορεί να αποκλείση το γεγονός ότι οι εκλέκτορες προτιμούν υποψηφίους ανάλογα με τις δικές τους νοοτροπίες.
Κατά τεκμήριο, λοιπόν, οι εκλέκτορες Αρχιερείς πρέπει να προετοιμάζωνται για την ψηφοφορία με πνεύμα προσευχής, με έντονη εκκλησιολογική συνείδηση, αφού πρέπει να έχουν την συνείδηση μιάς ιερουργίας, μιάς λειτουργικής πράξεως. Μπορεί αυτό να φαίνεται ανεδαφικό, ουτοπιστικό και ίσως «ευσεβιστικό», αλλά αυτό συνιστά την ακραιφνή εκκλησιολογία. Αυτό διδάχθηκα από τον Γέροντά μου, Μητροπολίτη Εδέσσης Καλλίνικο, ο οποίος προετοιμαζόταν για την εκλογή Επισκόπου με προσευχή και φόβο Θεού.
[irp posts=”377658″ name=”Κοντονής: Ζήτησα από τον Αρχιεπίσκοπο να ενημερώσει τα μέλη της Ιεράς Συνόδου για την αλλαγή φύλου””]
Όμως, στις πρόσφατες Μητροπολιτικές εκλογές έγιναν πολλές παραβάσεις των εκκλησιολογικών θεσμίων, πράγμα που με προβλημάτισε πολύ. Ήδη, ο Αρχιεπίσκοπος, για λόγους που εκείνος γνωρίζει, υπερέβη τον εαυτό του και υπέδειξε δημοσίως τους υποψηφίους της προτιμήσεώς του. Στην συνέχεια έγιναν δύο γεγονότα, τα οποία τραυμάτισαν την εκκλησιολογική μας συνείδηση.
Το πρώτο γεγονός ήταν ότι απεστάλη προς τους εκλέκτορες Αρχιερείς, και δεν γνωρίζω που αλλού, μια ανώνυμη επιστολή, με την οποία στοχοποιούνταν συγκεκριμένοι Αρχιερείς που είχαν εκφρασθή για μια διαφορετική επιλογή.
Το γεγονός αυτό ήταν απαράδεκτο από κάθε πλευρά. Κατ’ αρχάς ο συντάκτης του κειμένου αυτού κρύφτηκε κάτω από την ανωνυμία. Δυστυχώς, αυτή η πράξη της ανώνυμης καταγγελίας έγινε σε μια προηγούμενη εκλογή και επηρέασε το εκλογικό αποτέλεσμα. Αυτό έκανε ενδεχομένως τον νέον συντάκτη να ακολουθήση την ίδια μέθοδο και να εκφράση τις απόψεις του ανωνύμως. Θα μπορούσε ο συντάκτης του κειμένου αυτού να καταγράψη τις όποιες απόψεις του με ανδρεία και εντιμότητα, αν το θεωρούσε επιβεβλημένο, αλλά τελικά συνιστά άηθες ήθος να επικοινωνή με τους εκλέκτορες Αρχιερείς κάτω από τον διάτρυτο μανδύα της ανωνυμίας. Αυτό συνιστά αντιεκκλησιολογική πράξη.
Το πιο εντυπωσιακό ήταν ότι μέσα στο ανώνυμο αυτό κείμενο καταγράφονταν πολλά υπομονοούμενα, και το κυριότερο ήταν ότι όλο το περιεχόμενό του παρέπεμπε στην «άλλη ημέρα», δηλαδή στην προετοιμασία για την εκλογή Αρχιεπισκόπου, ενώ ο Αρχιεπισκοπικός θρόνος δεν είναι κενός. Πρόκειται για αντιεκκλησιολογική πράξη ανεντιμότητας.
Το δεύτερο γεγονός που συνέβη σε αυτές τις Επισκοπικές εκλογές ήταν μια μεθοδική υπονόμευση ενός υποψηφίου, με στοιχεία που ήταν γνωστά από πολύ καιρό, και δεν γνωρίζω κατά πόσον ήταν ακριβή, τα οποία στοιχεία ήλθαν πάλι στην επιφάνεια, «ξαναζεστάθηκαν» και χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον με σκοπό να επηρεασθούν οι εκλέκτορες Αρχιερείς και να υπονομευθή η εκλογή του υποψηφίου αυτού.
Το ερώτημα που τίθεται είναι: Όταν υπάρχουν επιβαρυντικά στοιχεία εναντίον ενός Πρεσβυτέρου, τότε γιατί χρησιμοποιούνται όταν αυτός είναι υποψήφιος για Μητροπολιτικό θρόνο και όχι ενωρίτερα; Δηλαδή, κάποιος Κληρικός είναι καλός να είναι Πρεσβύτερος και ακατάλληλος να είναι υποψήφιος για Επισκοπική καθέδρα; Θεωρώ ότι μια τέτοια ενέργεια δεν συνιστά αγάπη προς την Εκκλησία, αλλά όζει ανεντιμότητας.
Και τα δύο αυτά γεγονότα, ήτοι η ανώνυμη επιστολή και οι καταγγελίες προ της εκλογής, εκφράζουν κοσμικές νοοτροπίες (εκφράζομαι όσο μπορώ κόσμια), είναι ενέργειες που παρατηρούνται, σε μικρότερο βαθμό, σε εκλογές διαφόρων κοινωνικών και συνδικαλιστικών σωματείων και όχι σε επισκοπικές εκλογές που γίνονται στην Ιεραρχία.
Μετά τις πρόσφατες επισκοπικές εκλογές αισθάνθηκα ότι όλοι έφυγαν από την Ιεραρχία τραυματισμένοι ψυχικά και πνευματικά. Κανείς δεν πρέπει να αισθάνθηκε ευχαριστημένος από τέτοιες απρεπείς ενέργειες.
Έγραψα τις σκέψεις αυτές για να καταδικάσω τέτοιες άστοχες ενέργειες και να αποφευχθούν στο μέλλον, ιδίως όταν κληθούν οι Ιεράρχες να αποφασίσουν για κρίσιμα θέματα.
Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ένας ευαίσθητος Οργανισμός, είναι το Σώμα του Χριστού, και δεν αντέχει σε τέτοιες εκκλησιολογικές εκτροπές και αντιεκκλησιαστικές ενέργειες. Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι χώρος στον οποίον αποκαλύπτεται ο Θεός, είναι χώρος προσευχής και όχι χώρος ποικιλότροπης διαπλοκής, ανταγωνισμού και κοσμικών νοοτροπιών και σκοπιμοτήτων. Γι’ αυτό όσοι μετέρχονται τέτοιες απαράδεκτες και αντιεκκλησιαστικές ενέργειες αργά ή γρήγορα θα αποδοκιμασθούν από τον Χριστό, την Κεφαλή της Εκκλησίας. Ο πνευματικός νόμος είναι πάντα άτεγκτος!
