Ενα απέραντο ”πάρτι” λαθραλιείας έχει στηθεί στο Αιγαίο πέλαγος, πλήττοντας τη θαλάσσια βιοποικιλότητα.
Απ’ την Κρήτη και τις Κυκλάδες μέχρι το Αγιον Όρος, οι λαθραλιείς, εκμεταλλευόμενοι την ανυπαρξία ελέγχων από το Λιμενικό Σώμα, εφορμούν με τα καΐκια τους σε παραλίες λουόμενων, καθώς και στις εκβολές των ποταμών, σαρώνοντας τα δάση των φυκιών της ποσειδωνίας και καταστρέφοντας το θαλάσσιο οικοσύστημα.
Μάλιστα, οι επιστήμονες του Ινστιτούτου για την Προστασία της Θαλάσσιας Ζωής «Αρχιπέλαγος» προβλέπουν ότι, εάν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση, το μέλλον των ιχθυοπληθυσμών του Αιγαίου θα είναι ζοφερό. «Ηδη σε αρκετές περιοχές οι ιχθυοπληθυσμοί έχουν καταρρεύσει», εξηγεί ο διευθυντής του «Αρχιπελάγους» Θοδωρής Τσιμπίδης, προσθέτοντας: «Πολλά απ’ τα εμπορικά είδη, όπως ο μπακαλιάρος, έχουν εξαντληθεί. Σε μία πενταετία η ιχθυοπανίδα θα δεχθεί σοβαρό πλήγμα και θα έχουμε μαζική εξαφάνιση των περισσότερων εμπορικών ειδών».
«Πρόκειται για ασυνείδητους ψαράδες που λειτουργούν καταστροφικά για όλον τον κλάδο και οι οποίοι πρέπει να απομονωθούν», τονίζει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Παράκτιων Αλιέων Δημήτρης Ζάννες. Οι λαθραλιείς ανήκουν, ως επί το πλείστον, στην κατηγόρια της μέσης αλιείας (μηχανότρατες, γρι- γρι κ.ά.) και εφαρμόζουν τους πιο ευφάνταστους τρόπους παράνομου ψαρέματος προκειμένου να ψαρέψουν τα τελευταία ιχθυαποθέματα. Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ o ευρωπαϊκός κανονισμός προβλέπει ότι οι μηχανότρατες δεν μπορούν να ψαρεύουν σε βάθη κάτω των 50 μέτρων και σε απόσταση μικρότερη του 1,5 ναυτικού μιλίου από την ακτή.
«Κατέλυσαν» το άβατο
Ενα από τα πιο σοβαρά οικολογικά εγκλήματα πραγματοποιείται στη θάλασσα του Αγίου Ορους. «Το τελευταίο διάστημα έχουμε δεχθεί σοβαρές καταγγελίες από μοναχούς αλιείς για ένα κύκλωμα λαθραλιέων που λυμαίνεται τη θαλάσσια περιοχή τους», καταγγέλλει ο Θ. Τσιμπίδης, και τονίζει:
«Περίπου δέκα μηχανότρατες έχουν εισβάλει στους όρμους του Αγίου Ορους και ψαρεύουν σε περιοχές όπου απαγορεύεται.
Μάλιστα, απειλούν τους μοναχούς πως, εάν τους καταγγείλουν στις Αρχές, θα βάλουν φωτιά στα δάση τους». Ολόκληρη η θαλάσσια περιοχή της χερσονήσου του Αθω παρέμενε ανέπαφη, εξυπηρετώντας τις διατροφικές ανάγκες των μονών και λειτουργώντας ως σταθμός αναπαραγωγής εκατοντάδων θαλάσσιων ειδών.
Τώρα διατρέχει μεγάλο κίνδυνο.
Μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές συντελείται στις Κυκλάδες, και συγκεκριμένα στα νότια της Νάξου, μέχρι και τα Κουφονήσια. «Ισως είναι από τις περιοχές της χώρας με τη μεγαλύτερη παραβατικότητα. Η λαθραλιεία πραγματοποιείται με κάθε τρόπο και μέσο: ψάρεμα σε εποχή που απαγορεύεται, αλίευση γόνου, τράτες που ψαρεύουν σε παραλίες, ενώ εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται δυναμίτες», αναφέρει ο Θ. Τσιμπίδης.
Επίσης, όπως υποστηρίζει ο ερευνητής, μία από τις περιοχές όπου επικρατεί η πλήρης ασυδοσία είναι η Κάλυμνος. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ινστιτούτου, σε αυτό το νησί οι ψαρότοποι έχουν «ξεκληριστεί». Μικρά καΐκια, που ψάρευαν μέχρι και 10 μίλια μακριά από το νησί τους, τώρα αναγκάζονται να ξενιτεύονται έως και τα Αντικύθηρα, σε ταξίδια που ξεπερνούν τα 150 μίλια, προκειμένου να έχουν ικανοποιητικές ψαριές, ενώ σοβαρές καταστροφές συντελούνται και στις περιοχές της νότιας Κρήτης από ασυνείδητους ψαράδες που έχουν αντικαταστήσει τα δίχτυα τους με δυναμίτες.
Οι λιγοστοί έλεγχοι που πραγματοποιούνται στις μεγαλύτερες ιχθυόσκαλες της χώρας αποδεικνύουν ότι η παράνομη αλιεία είναι σε έξαρση. Μόνο για φέτος το Λιμενικό Σώμα έχει κατάσχει τουλάχιστον 2 τόνους από ψάρια και θαλασσινά, καθώς τα αλιεύματα, βάσει σχετικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας, πωλούνταν παρανόμως.
Αναλυτικά, για το 2013 οι λιμενικές Αρχές έχουν κατάσχει 456 κιλά τσιπούρες, 586 κιλά χταπόδια, 118 κιλά σαργούς, 124 κιλά ξιφία και 74 κιλά μπακαλιάρους. Παράλληλα κατασχέθηκαν δεκάδες κιλά από φρίσσες, μυτάκια, μουσμούλια, κολιούς, μουρμούρες και κουτσομούρες. Από τους φετινούς ελέγχους προκύπτει ότι πλήττονται οι γόνοι ψαριών όπως η αθερίνα, η μαρίδα και η γόπα, που αλιεύονται συστηματικά. Ειδικά για φέτος το Λιμενικό Σώμα έχει κατάσχει σε όλη την Ελλάδα συνολικά 486 κιλά γόνου. Μόνο στο Κερατσίνι κατασχέθηκαν από πέντε ιχθυέμπορους 345 κιλά αθερίνας, αφού είχε αλιευθεί σε γλυκά νερά, και μάλιστα σε περίοδο που το ψάρεμά της απαγορεύεται.
Μία φορά τον μήνα οι έλεγχοι
«Πρόκειται για ελέγχους οι οποίοι γίνονται ενδεικτικά μία φορά τον μήνα. Τις υπόλοιπες ημέρες επικρατεί η απόλυτη ανομία», επισημαίνει η υδροβιολόγος Αναστασία Μήλιου από το «Αρχιπέλαγος», προσθέτοντας: «Οι κατασχεμένες ποσότητες είναι σαν τα ναρκωτικά. Ολοι γνωρίζουν ότι, εάν κατασχεθεί ένα κιλό, σημαίνει ότι στην αγορά διοχετεύτηκε η δεκαπλάσια ποσότητα». Ωστόσο, ακόμα και αυτούς τους λιγοστούς ελέγχους της ιχθυόσκαλας οι επιτήδειοι καταφέρνουν και τους ξεπερνούν με σχετική ευκολία. «Διοχετεύουν την παράνομη ψαριά τους απευθείας στις ψαροταβέρνες των νησιών χωρίς να γίνονται αντιληπτοί, αδειάζοντας τα τελάρα τους μεσοπέλαγα σε άλλα σκάφη. Επειτα γυρίζουν στα λιμάνια χωρίς φορτίο. Ετσι καταφέρνουν να μην κινούν υποψίες στο Λιμενικό», επισημαίνει ο Θ. Τσιμπίδης. Αποκαλυπτικοί είναι και οι τρόποι ψαρέματος που έχουν ανακαλύψει οι λαθραλιείς. Αίσθηση προκάλεσε η σύλληψη ενός δύτη στην περιοχή του Αγίου Νικολάου στην Κρήτη από τις λιμενικές Αρχές, ο εξοπλισμός του οποίου κοστολογείται σε δεκάδες χιλιάδες ευρώ. Σύμφωνα με το Λιμενικό, ο 43χρονος υποβρύχιος ψαράς είχε αλιεύσει 41 κιλά ψάρια (συναγρίδες, ροφούς, στήρες και σαργούς).
«Ολα αυτά τα είδη είναι εξαιρετικά απειλούμενα. Ζουν σε πέτρες και σε απόκρημνες περιοχές του βυθού και ο χρόνος αναπαραγωγής τους είναι εξαιρετικά αργός», τονίζει η Αν. Μήλιου, και προσθέτει: «Οταν τα αλιεύουμε σε μικρές ηλικίες, καταστρέφουμε σημαντικούς γεννήτορες που θα μπορούσαν να αναπαράγουν ολόκληρους υγιείς πληθυσμούς από αυτά τα σπάνια ψάρια».
