Γράφει ο π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας-παπαδάσκαλος
Ένας πρωινός καφές στο δροσερό, καταπράσινο και ανοιχτό αρχονταρίκι του ιερού ναού του αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω Βελβεντού (19-8-2015) με τον Άρχοντα Πρωτοψάλτη της Ιεράς Μητροπόλεως Ατλάντας Αμερικής Γεώργιο Παπαβασιλείου (καταγωγή από το Βελβεντό) είναι ένα άνοιγμα στον κόσμο μέσα από τη δική του προσωπική διαδρομή, ένας γόνιμος προβληματισμός, ένας περίπατος γοητευτικός στους μεγάλους δασκάλους της βυζαντινής μουσικής και της ψαλτικής τέχνης από τους αείμνηστους, Κωνσταντίνο Πρίγγο, Αθανάσιο Καραμάνη, Θρασύβουλο Στανίτσα μέχρι τον κραταιό Χαρίλαο Ταλιαδώρο που συνεχίζει, στα 91 του χρόνια, να κοσμεί το στασίδι της Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης.
Ο Γεώργιος Παπαβασιλείου ζει (εργάστηκε) και ψάλλει στην Αμερική εδώ και 60 χρόνια διατηρώντας στο ακέραιο όλα τα φωνητικά στοιχεία της βυζαντινής μουσικής, την ορθοφωνία, την καθαρότητα των φθόγγων και το βυζαντινό ύφος του δασκάλου του, Αθανασίου Καραμάνη.
Σ’ αυτά μπορώ άφοβα να προσθέσω το ζήλο και την αφοσίωση του στην ψαλτική τέχνη και την ευλάβειά του στο περιεχόμενο το θεολογικό των ύμνων, που κάθε φορά με το πάθος του έμπειρου ψάλτη εκτελεί και οδηγεί ως μαΐστωρ της βυζαντινής μουσικής το εκκλησίασμα στην κατάνυξη και την προσευχή.
Διότι είναι προσευχητικός ο τρόπος με τον οποίο ψάλλει και στέκεται ως παρουσία στο αναλόγιο ο Γεώργιος Παπαβασιλείου, δεν ξεφωνίζει και γι’ αυτό δεν κουράζει, είναι ψάλτης με δασκαλική ιεροπρεπή παρουσία, (διδάσκει χωρίς διδακτισμό) μια φιγούρα, που θαρρείς πως έρχεται από την Πόλη του Κωνσταντίνου, που εξήλθε από αυτήν μεγαλοπρεπής στην Αμερική, με τα εφόδια και τα φόντα του Πρίγγου και του Καραμάνη, για να της προσφέρει, μέσω της ψαλτικής τέχνης, το φως του Χριστού, το φως της οικουμένης, κατά το λόγο του Κυρίου: ‘’εγώ ειμί το φως του κόσμου’’ (Ιωάνν. η’, 12).
Ενθυμήσεις, αφηγήσεις και κρίσεις του Άρχοντα Πρωτοψάλτη Γ.Π.:
‘’Έφυγα από το Βελβεντό για την Αμερική το Φεβρουάριο του 1955 και εγκαταστάθηκα στην αρχή σε χωριό έξω από τη Φιλαδέλφεια, στο σπίτι του Χάρη Παπαβασιλείου. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους έγινα ψάλτης στο δεξιό στασίδι στον ιερό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Φιλαδέλφεια. Ήταν το πρώτο αναλόγιο στην Αμερική. Δεν το ξεχνώ.
Αργότερα μετακόμισα στη μεγαλώνυμο Κοινότητα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο Κλήβελαντ Οχάιο και προσλήφτηκα ψάλτης δεξιός στον ιερό ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Το 1960 ήρθα στην Ελλάδα με σκοπό να τελειοποιήσω τις ψαλτικές μου γνώσεις στη βυζαντινή μουσική. Διάλεξα για δάσκαλό μου τον Αθανάσιο Καραμάνη. Τον είχα ακούσει το 1955, πριν φύγω για την Αμερική, να ψάλλει στη Μητρόπολη της Θεσσαλονίκης στους Χαιρετισμούς, το αργό ‘’Τη Υπερμάχω’’, ο τρόπος χαράχτηκε μέσα μου, τον παρακολουθούσα στη συνέχεια και τον θαύμαζα.
Με το δάσκαλό μου, τον Αθανάσιο Καραμάνη, αναπτύξαμε πολύ καλές σχέσεις. Τον καλούσα στο Βελβεντό, ερχόταν συχνά και έμενε στο σπίτι μας. Ζούσε τότε και ο φιλόμουσος πατέρας μου Επαμεινώνδας, που ήταν και βοηθός στο αριστερό αναλόγιο της Παναγίας στο Βελβεντό. Από το δάσκαλό μου πήρα όλες τις γνώσεις, το βυζαντινό ύφος, το σεβασμό και το πάθος στη βυζαντινή μουσική.
Επέστρεψα στην Αμερική και επί 38 συνεχή έτη έψαλλα στον ιερό ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο Κλήβελαντ.
Το 1990 ήρθα στο ελληνικό χωριό Τάρπον Σπρίνγκ της Φλώριδας και διορίστηκα ψάλτης στο δεξιό αναλόγιο του ιερού Καθεδρικού ναού του αγίου Νικολάου. Το 1999 ήρθα πάλι στην Ελλάδα και πήρα το πτυχίο της βυζαντινής μουσικής από το κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Επέστρεψα και συνέχισα να ψάλλω στον ίδιο ναό.
Τώρα εδώ και 6 χρόνια ψάλλω στον ιερό ναό της Αγίας Τριάδας Κλίαρ Γουώτερ (Καθαρά Νερά) Φλώριδας. Στο Ναό διδάσκω και διευθύνω τη χορωδία ιεροψαλτών και φίλων της βυζαντινής μουσικής με 25 μέλη. Κάθε χρόνο παρουσιάζουμε το μουσικό έργο της χορωδίας σε δύο μέρη, στο βυζαντινό-ψαλτικό και στο παραδοσιακό τραγούδι.
Το Φεβρουάριο του 2015, ο σύλλογος ιεροψαλτών Αμερικής ‘’Ιωάννης Κουκουζέλης’’ με βράβευσε για τα 60 χρόνια της ψαλτικής μου προσφοράς.
Στη Θεία Λειτουργία στον ιερό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου Βελβεντού (στις 15-8-2015) ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος μου προσέφερε δώρο, τιμής και αναγνώρισης στην ψαλτική τέχνη, θαυμάσια εικόνα της Παναγίας, ρουμάνικης τεχνοτροπίας.
Ένα μεγάλο πρόβλημα στην Αμερική είναι η γλώσσα της Θ. Λειτουργίας και των ύμνων. Έχουμε νέους κληρικούς που δεν γνωρίζουν καλά την ελληνική γλώσσα και κάνουν ανατονισμούς των λέξεων. Κατά κάποιο τρόπο κακοποιείται η γλώσσα. Ακούς π.χ. ‘’Σόφια, ορθοί’’, αντί του ορθού, που είναι ‘’Σοφία, ορθοί’’ και πολλά άλλα στην ανάγνωση των ευχών και των ύμνων. Κάνουμε μαθήματα και επιμένουμε στον ορθό τονισμό.
Προσπαθούμε, παπα-Κώστα, όλα αυτά τα χρόνια, τώρα με τη βοήθεια του Μητροπολίτη Ατλάντας κ. Αλεξίου, να διαιωνίσουμε στην Αμερική, τη δεύτερη πατρίδα μας, τη βυζαντινή μουσική, την ψαλτική τέχνη και το ύφος’’.
Ήπιαμε τον καφέ μας (στη συντροφιά ήταν και ο επίτροπος Γιάννης Παπαγόρας) και παρακάλεσα τον Άρχοντα να ψάλλει από το χειρόγραφο που έφερε μαζί του, το δοξαστικό ‘’Βασιλεύ Ουράνιε’’ του Θρασύβουλου Στανίτσα σε ήχο πλάγιο του δευτέρου. Τι να σας πω. Είναι υπέροχο. Και η εκτέλεση θαυμάσια. Λυπάμαι, μόνο, που δεν μπορώ να το μεταφέρω εδώ ηχητικά.
-120x86.jpg)
){kind=link}