Υπάρχουν θαυματουργές εικόνες;

Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος (Αρχιμανδρίτης (1930-1989)

Ημείς οι Ορθόδοξοι δεν λατρεύομεν τας Εικόνας, ούτε τους Αγίους, ούτε τους Αγγέλους, ούτε αυτήν την Παναγίαν Μητέρα του Κυρίου. Μόνον τον εν Τριάδι Θεόν λατρεύομεν.

Τον Πατέρα, τον Υιόν και το Άγιον Πνεύμα. Τιμώμεν και δοξάζομεν τους Αγίους, τους Αγγέλους, και περισσότερον πάντων την «Τιμιωτέραν των Χερουβείμ και ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ», την Αειπάρθενον και Παναγίαν Μητέρα του Σωτήρος μας, αλλά λατρείαν δεν απονέμομεν ούτε εις τα πρόσωπά των ούτε εις τας Εικόνας των. Άλλο η τιμή και ο σεβασμός και άλλο η λατρεία.

Ο λαός μας, καθώς και άλλοι Ορθόδοξοι λαοί, θεωρούν μερικάς Εικόνας ως θαυματουργούς. Είναι αυτό αλήθεια; Υπάρχουν όμως θαυματουργοί Εικόνες; Ή μάλλον: Είναι δυνατόν να υπάρχουν Εικόνες θαυματουργοί, Εικόνες που κάμνουν θαύματα;

Πολλοί Ορθόδοξοι Θεολόγοι αποδίδουν τα θαύματα μερικών Εικόνων όχι εις τας Εικόνας αυτάς καθ’ εαυτάς, αλλ’ εις την Πίστιν των ανθρώπων που προσεύχονται ενώπιον αυτών. Ότι η Πίστις θαυματουργεί, ότι η θερμή προσευχή θαυματουργεί, είτε γίνεται αυτή ενώπιον Εικόνος είτε όχι, αυτό είναι έξω πάσης αμφιβολίας. Τούτο όμως δεν είναι λόγος να αρνηθώμεν ότι μερικαί Εικόνες δύνανται να έχουν αυταί αι ίδιοι θαυματουργικήν χάριν. Θα φανή παράδοξον τούτο, αλλά δεν είναι καθόλου παράδοξον. Είναι πολύ φυσικόν. (Διά τους πιστούς εννοείται. Διά τους απίστους όλα είναι όχι μόνον παράδοξα, αλλ’ ανύπαρκτα…).

Εις τους Αποστόλους Του ο Κύριος είχε δώσει το θαυματουργικόν χάρισμα. Βλέπομεν όμως ότι το χάρισμα αυτό δεν περιωρίζετο εις τους ιδίους τους Αποστόλους, αλλ’ επεξετείνετο και εις την σκιάν των! Το Ευαγγέλιον ρητώς μας λέγει όχι μόνον ότι «διά των χειρών των αποστόλων εγίνετο σημεία και τέρατα εν τω λαώ πολλά», αλλά και ότι οι Ιουδαίοι έφερον επί φορείων τους ασθενείς των εις τας πλατείας, αναμένοντες το πέρασμα του Πέτρου, ώστε έστω και η σκιά του να πέση εις αυτούς διά να τους θεραπεύση!

Ώστε όχι μόνον οι ίδιοι οι Απόστολοι είχον χάρισμα θαυματουργικόν, αλλά και αυτά ακόμη τα αντικείμενα της προσωπικής των χρήσεως! Τούτο βεβαίως απετέλει μίαν εύνοιαν του Θεού όχι προς αυτά ταύτα τα μανδήλια, αλλά προς τους Αποστόλους Του. Χάριν αυτών η θαυματουργική δύναμις έφθανε μέχρι των μανδηλίων των. Διατί λοιπόν αποκλείεται να υπάρχουν Εικόνες έχουσαι χάρισμα θαυματουργικόν; Όχι σπανίως εκείνοι που έκαμαν τας Εικόνας, και μάλιστα τας παλαιάς, ήσαν άνθρωποι άγιοι, άνθρωποι βαθείας ταπεινώσεως, άνθρωποι νηστείας και προσευχής, άνθρωποι πυρπολούμενοι από θείον έρωτα. Τι το παράδοξον να ευλόγηση ο Θεός και τους ιδίους και τα έργα των χειρών των; Καί τι το αφύσικον, αν μέσα εις αυτάς τας ευλογίας υπήρξε και το θαυματουργικόν χάρισμα;