Η ιστορία της Παναγίας της Πορταϊτισσας

Την εποχή της εικονομαχίας στην Κωνσταντινούπολη, οι ασεβείς εικονομάχοι κατέστρεφαν τις εικόνες στους Ναούς και τα σπίτια των Χριστιανών. Μία ευσεβής χήρα, προτίμησε να πετάξει την σημερινή εικόνα της Πορταϊτισσας στην θάλασσα, παρά να την καταστρέψουν οι εικονομάχοι. Έκλαιγε και θρηνούσε δια την απώλεια της αγαπημένης της εικόνας, αλλά η Υπεραγία Θεοτόκος την παρηγόρησε στον ύπνο της λέγοντάς της, ότι την εικόνα της θα την στείλει σ’ ένα τόπο, όπου θα την προσκυνούν εις τους αιώνες πολλές φυλές και γλώσσες.

Μετά από αρκετά χρόνια το 1004μχ. η εικόνα εμφανίστηκε μέσα στην θάλασσα μπροστά στην Μονή Ιβήρων στο Άγιο Όρος, να στέκεται όρθια πάνω στα νερά. Οι μοναχοί θαύμασαν για το γεγονός και προσπαθούσαν να βγάλουν την εικόνα από την θάλασσα αλλά μία αόρατος δύναμη τους εμπόδιζε.

Λίγο πιο ψηλά από την Μονή ασκήτευε ένας μοναχός με το όνομα Γαβριήλ.

Σ’ αυτόν παρουσιάστηκε η Παναγία και του είπε τα εξής:
“Θέλω εσύ να έρθεις να παραλάβεις την εικόνα μου από την θάλασσα, διότι εσένα βρίσκω άξιο για να την μεταφέρεις στην Μονή ”. Ο ασκητής υπάκουσε και κατέβηκε να παραλάβει την εικόνα. Όταν μπήκε στην θάλασσα όμως, προς έκπληξη όλων, δεν βούλιαζε αλλά περπατούσε επάνω στα νερά, μέχρι που έβγαλε την εικόνα στην ξηρά. Στο σημείο που ακούμπησε η εικόνα μόλις βγήκε από την θάλασσα, ανέβλυσε αγίασμα, το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα. Ο ασκητής Γαβριήλ μαζί με τον ηγούμενο και τους μοναχούς, μετέφεραν την εικόνα στο καθολικό της Μονής και την εγκατέστησαν σε περίοπτη θέση. Την επόμενη ημέρα όμως δεν την βρήκαν μέσα στην εκκλησία, αλλά πάνω από την πύλη. Αυτό έγινε πολλές φορές ακόμη και οι μοναχοί κατάλαβαν ότι η Παναγία θέλει να μείνει πλησίον της πύλης. Μάλιστα εμφανίστηκε και στον ηγούμενο και του είπε τα εξής: “Εγώ ήρθα εδώ για να σας φυλάω κι όχι να με φυλάτε”. Μετά κι απ’ αυτό, έχτισαν ωραίο παρεκκλήσιο δίπλα στην πύλη της Μονής και η εικόνα εγκαταστάθηκε εκεί, όπου υπάρχει μέχρι σήμερα.

Η παράδοση στο Άγιο Όρος λέει, ότι αν φύγει η εικόνα της Πορταϊτισσας, πρέπει να φύγουν και οι μοναχοί από το Άγιο Όρος.