Ο Ρουμάνος Γέροντας Φανούριος της Καψάλας ο απλός

Η Καψάλα είναι μία περιοχή του Αγίου Όρους, ανάμεσα στην πρωτεύουσα του Αγίου Όρους Καρυές, στην Ι. Μονή Παντοκράτορος και Ι. Μονή Σταυρονικήτα. Έχει πολλές καλύβες-κελλιά αλλά τα περισσότερα τώρα είναι κατεστραμμένα και έρημα.

Το πιο γνωστό κελλί είναι το « Άξιον εστίν », όπου έγινε το θαύμα της παραδόσεως του ομωνύμου αρχαγγελικού ύμνου από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ στον μοναχό υποτακτικό του κελλιού τον 10ο αιώνα. Βόρεια από το « Αξιον εστίν » υπάρχει το κελλί του Μ. Βασιλείου. Σε αυτό το κελλί έζησε ο Άγιος Γεράσιμος ο Κεφαλληνίας, καθώς και ο Όσιος Θεόφιλος , όπου φυλάσσεται και το σεπτό του σκήνωμα . Εκεί επίσης έζησε ο πολυγραφότατος δάσκαλος του γένους και της εκκλησίας μας ο Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης ο Καψαλιώτης.

Ο γράφων είχε την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τον Γέροντα Φανούριο, ο οποίος συνέχιζε την ασκητική παράδοση του κελλιού του Μ. Βασιλείου, αφού εκοιμήθη εν Κυρίω το 1986.

Όπως πληροφορήθηκα στο Άγιον Όρος έφτασε το 1913. Ξεκίνησε την μοναχική ζωή από την Ρουμανική Σκήτη του Προδρόμου. Έγινε μεγαλόσχημος το 1913. Ως μαθητής της Αθωνιάδος τον έβλεπα που περνούσε από τη Σχολή για να πάει στο κελλί του. Απλός, πράος, λιτοδίαιτος, άνθρωπος του Θεού. Όταν του λέγαμε οι μαθητές « Ευλόγησον Γέροντα »,αυτός απαντούσε, « Κύριος ευλογήσει ».

40 χρόνια έζησε στο κελλί. Κοιμόταν πολύ λίγο. Η προσευχή του πύρινη διαρκούσε ημερόνυκτα. Ήταν πολύ ασκητικός, ώστε ο πάπα Ξ… λέει ότι ούτε οι παλαιοί ασκητές δεν τον φτάνουν. Η μελέτη και η προσευχή ήταν τα όπλα του τα πνευματικά. Έκανε κομποσχοίνι για όλο τον κόσμο. Εβίωνε την Ορθόδοξη Θεολογία με τα δάκρυα της προσευχής.

Το αξιοπρόσεκτο είναι ότι αν του έδινες ονόματα για προσευχή τα θυμόταν όλα και χαιρόταν να ακούει για το Γιώργο, την Μαρία κ.λ.π. σαν να τους γνώριζε χρόνια.

Ήθελε ο Γερο- Φανούριος να παρουσιάζεται σαν κατά « Χριστόν σαλός . Έμενε σε ένα κελλί ετοιμόροπο. Τα σανίδια του πατώματος είχαν σαπίσει, όπως κάποτε ο γράφων τα είδε. Το σπίτι του στις μεγάλες βροχές έσταζε νερό. Ακόμα και το νερό που έπινε , για άσκηση το κουβαλούσε είτε από το « Άξιον εστίν », είτε από διπλανό κελλί , που είχε απότομο κατέβασμα. Όλα αυτά μέχρι τα 88 του χρόνια χωρίς πόνο και χωρίς γογγυσμό. Για αυτόν η ησυχία ήταν η ανάπαυσή του.

Όσοι τον γνώρισαν τον Γέροντα Φανούριο πολλά έχουν να πουν. Στο πρόσωπό του ήταν ζωγραφισμένη η ασκητικότητα ενός μακρού βίου. Διέκρινες μια παιδική απλότητα γεμάτο από αισθήματα αγάπης. Συχνά καθόταν έξω από το κελλί και διάβαζε έχοντας ανοικτή την πόρτα. Συχνά ερχόντουσαν επισκέπτες για να προσκυνήσουν τον Όσιο Θεόφιλο. Άλλοτε τους άφηνε να προσκυνήσουν χωρίς να διακόψει την μελέτη και άλλοτε κατέβαινε στο ναό για να τους ξεναγήσει. Όταν μιλούσε για τον όσιο Θεόφιλο δάκρυζε. Όταν τον ρωτούσαν αν ευωδιάζει και τώρα ο όσιος Θεόφιλος απαντούσε: « Αν έχει ευλάβεια ο προσκυνητής ευωδιάζει » . Οι συνταγές που έδινε ήταν. Να μη φροντίζουμε το σώμα, αλλά την ψυχή. Με την απλότητά του έδινε λακωνικές απαντήσεις. Ένας αδυνατισμένος καλόγηρος πήγε να τον δει. Έτσι πρέπει να είναι ο καλόγηρος να μην μπορεί να πάρει τα πόδια του ( εννοούσε φυσικά την συνεχή άσκηση ) .Όταν μιλούσε για ταξίδι εννοούσε το ουράνιο και τα μάτια του βούρκωναν. Τόνιζε επίσης, μην αφήσετε τον αγώνα.

Αξίζει να παραθέσουμε κάποιες εμπειρίες που πήραμε από αγιορείτη μοναχό για τον Γέροντα Φανούριο τον Απλό.

« Άμα έρχεται εδώ Άγγελος, όλη την νύχτα είναι πολύ γαλήνια. Όταν έρθει νταίμονας ( δηλ. δαίμονας ) βρωμάει ο τόπος » . Έλεγε ότι κάποτε τον επισκέφθηκε ο Μ. Βασίλειος μαζί με τον όσιο Θεόφιλο.

– Τι σου είπαν; τον ρωτήσανε.
– Να, ότι είμαι τεμπέλης!
– Γιατί, επειδή δεν φροντίζεις το κελλί;
– Όχι. Η Παναγία μας δεν θέλει μέριμνες. Με είπαν τεμπέλη γιατί δεν φρόντιζα όσο έπρεπε για τα πνευματικά.

Άλλη μια φορά , έλεγε, ήλθαν οι ίδιοι οι Άγιοι επισκέπτες ενώ μεριμνούσε πώς να διορθώσει το κελλί και του είπαν: Για το κελλί θα μεριμνήσουμε εμείς. Εσύ φρόντιζε για την ψυχή σου.

Δυό χρόνια πριν κοιμηθεί ο Γέρων Φανούριος αρρώστησε ένας άλλος Ρουμάνος γείτονάς του, ο γέρο Μακάριος. Παρά τα χρόνια του ο γέρων Φανούριος πήγαινε κάθε μέρα και φρόντιζε τον φίλο του, μέχρις ότου τον πήρανε και τον γηροκόμησαν κάποιοι νεώτεροι μοναχοί. Αυτή η αγάπη του μαρτυρεί τη γνησιότητα της άσκησής του.

Αγαπούσε τη φύση. Πήγαινε μικρές βόλτες στη γύρω περιοχή. Μερικές φορές μάζευε μούρα . Άλλοτε και μανιτάρια. Κάποιος, κάποτε, του είπε να τον πειράξει. « Γέροντα τα μανιτάρια είναι δηλητηριασμένα » . « Ε, η ώρα η καλή » ! απάντησε με απάθεια. Έβαζε ψωμάκια στο παρτέρι για τα πουλάκια, χαιρότανε και γελούσε σαν μικρό παιδάκι βλέποντάς τα να τρώνε. Πρόβλεψε και το θάνατό του. Ο διπλανός μοναχός Ηρωδίωνας είπε: Ο Γέρων Φανούριος δεν πέθανε, πήγε από τη μια ζωή στην άλλη ζωή, είναι Άγιος. Να του κάνετε κομποσχοίνι, να έχουμε ειρήνη.

Από το βιβλίο « Εμπειρίες από τον αμίλητο κόσμο του Άθω »Νικολάου Ζαχαριάδη