Αμβρόσιος: Θεολογία ή Θρησκειολογία;

Θεολογία ή Θρησκειολογία;…Αυτό το ερώτημα θέτει και αναλύει σε νέα παρέμβασή του ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος.

Διαβάστε όλα όσα γράφει:   

ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

_____________Μία επιστολή αγνώστου πρός ημάς προσώπου, που δημοσιεύθηκε στην έγκριτη και ιστορική Αθηναϊκή εφημερίδα “Η ΕΣΤΙΑ” (φ. της16.12.2013) μέ θέμα “Θεολογία καί Θρησκειολογία” μας έδωσε την αφορμήν να χαράξουμε τίς παρακάτω γραμμές, για να τονίσουμε τις αλλοιώσεις, οι οποίες -ως μοντέρνα ρεύματα- εμφανίζονται στις ημέρες μας σιγά- σιγά καί όχι απλώς εμφανίζονται στο προσκήνιο, αλλά χωρίς θόρυβο και επεκτείνονται και καθιερώνονται χωρίς τήν αντίσταση των αρμοδίων, κυρίως δε ημών των Αρχιερεών, των εξ ορισμού τεταγμένων για την προστασία και την υπεράσπιση της Ορθοδόξου Πίστεως!

____________Με γλαφυρό τρόπο ο συντάκτης της επιστολής Δικηγόρος κ. Γ. Σταραντζής αναφέρεται στήν αγεφύρωτη διαφορά, που υπάρχει ανάμεσα στη χριστιανική Θεολογία καί τήν Θρησκειολογία, για να τονίσει την ανάγκη προστασίας της Θεολογίας. “Και η χριστιανική θεολογία και οι θεολόγοι της Εκείνον μαρτυρούν”, δηλ. τον Σωτήρα Χριστόν, γράφει πολύ σωστά ο επιστολογράφος.

_______________Αλλά, χωρίς να το αντιλαμβάνεται ο ίδιος, με τόν τρόπο του αυτό οδηγεί τη σκέψη μας στα σύγχρονα ρεύματα, όπου Καθηγητές της Θεολογικής Σχολής, Στελέχη του Εκδοτικού τομέως της Εκκλησίας μας, ακόμη και Αρχιερείς της Εκκλησίας της Ελλάδος χωρίς δισταγμό, χωρίς αναστολές, παρασυρόμενοι από τά σύγχρονα ιδεολογικά ρεύματα, παραθεωρούν καί ίσως-ίσως περιφρονούν τόν θησαυρό της Ορθοδόξου Θεολογίας! Με τά καμώματά τους, με τις ανώριμες πρωτοβουλίες τους, με τις πολυδιαφημιζόμενες δραστηριότητές τους κλπ. ωθούν την Ελληνική Κοινωνία σε κάποια απαγκίστρωση από τίς αιώνιες και αθάνατες ρίζες της Πατερικής μας Θεολογίας!

______________Σήμερα, λοιπόν, θέλουμε νά αναφερθούμε σέ κάποιες τέτοιοες κινήσεις, οι οποίες απειλούν να αλλοιώσουν την Ορθόδοξη Παράδοση και Διδασκαλία. Στοχεύουμε στο να θέσουμε το ζήτημα, αλλά και για να παρακαλέσουμε κάθε σκεπτόμενο Έλληνα, κληρικό ή λαϊκό, νά ορθώσει τό ανάστημά του, μικρό ή μεγάλο δέν έχει σημασία, ώστε να αναχαιτισθή αυτό τό δαιμονικό, κατά την γνώμη μας, ιδεολογικό ρεύμα, που απαντάται τώρα στον εικοστό πρώτο αιώνα στην Χώρα μας.

Επιγραμματικά λοιπόν θά αναφερθούμε σε δυό τρία τέτοια θεολογικά ρεύματα.

1. ΘΕΟΛΟΓΙΑ Ή ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑ; 
____________Το ζήτημα προέκυψε ξαφνικά καί φαίνεται να απασχολεί κυρίως τους εκπαιδευτικούς κύκλους. Το μάθημα των Θρησκευτικών πρέπει να συνεχισθή να διδάσκεται στη Δημόσια Εκπαίδευση, όπως μέχρι σήμερα, ή μήπως πρέπει να μετατραπεί σε μάθημα Θρησκειολογίας;
____________Στο αναπάντεχο αυτό ερώτημα θα ανέμενε κανείς να ακουσει μια καθαρή απάντηση: Στην Ορθόδοξη Ελλάδα μας δεν μας χρειάζεται κανένα μάθημα θρησκειολογίας! Τα παιδιά μας οφείλουν να γνωρίσουν καλά τό περιεχόμενο της Ορθοδόξου Πίστεως! Όσοι θά ήθελαν μια περαιτέρω ενημέρωση, θα μπορούσαν να την αποκτήσουν εγκυκλοπαιδικά! Γιατί δηλ. ο έφηβος, που τελειώνει τό Μέσο κύκλο Σπουδών του, το Γυμνάσιο και το Λύκειο, πρέπει να επισκεφθή την Συναγωγή των Εβραίων, το Τέμενος των Μουσουλμάνων, τον Ευκτήριο Οίκο των Ινδουϊστών κλπ;  Τι έχει άραγε να ωφεληθή, όντας σε μια ηλικία, όπου μέσα στην ψυχή του  όλα είναι ακόμη ρευστά;  Αγνοούν -ηθελημένα άραγε;- την σαφή διάταξη του ισχύοντος Συντάγματος, η οποία διαλαμβάνει τα εξής: “Η Παιδεία …έχει ως σκοπόν την ηθικήν, πνευματικήν….αγωγήν των Ελλήνων, την ανάπτυξιν της εθνικής και θρη- σκευτικής συνειδήσεως και την διάπλασιν αυτών ως ελευθέρων και υπευθύνων πολιτών” (Άρθρο 16, & 2). Η Θρησκειολογία ως γνώση δεν προάγει βέβαια την ανάπτυξη της Ορθοδόξου θρησκευτικής συνειδήσεως!

____________ Έναντι αυτών παρακολουθείστε τώρα την σκέψιν Ελλήνων Θεολόγων. Στο Περιοδικό ΑΡΜΟΣ έχει δημοσιευθή άρθρο μέ τίτλο «ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ», (Αθήναι 2013, σελ. 12), υπογραφόμενον υπό τριών Θεολόγων, όπου αναγρά-φονται καί τά ἑξῆς¨
«Το σύγχρονον περιεχόμενον του ΜτΘ «ούτε αποκλειστικά ομολογιακό χαρακτήρα  μπορει νά έχει, ούτε ὅμως καί αποκλει- στικά θρησκειολογικό. Και οι δύο προσανατολισμοί πρέπει να υπάρχουν αναλογικά και σε συνδυασμό, ώστε εκτός των ἄλλων από τη μιά μεριά να αποφεύγεται ο θρησκευτικός αναλφαβητισμός, ενώ από τήν άλλη να καλλιεργείται στους μαθητές μια συνείδηση αποδοχής, σεβασμού και ειρηνικής συνύπαρξης με το «διαφορετικό» (Τμῆμα Θεολογίας ΑΠΘ, 8.9.2008)».

______________Το άρθρο αυτό υπογράφουν οι κ.κ. Σταύρος Γιαγκάζογλου, Διευθυντής του Περιοδικού ΘΕΟΛΟΓΙΑ, Αθανάσιος Νευροκοπλής και Γεώργιος Στριλιγκάς. Δηλ. αγαπητοί μου Κύριοι Μύστες της Θεολογίας, εμείς οι παλαιότεροι, που δεν γαλουγηθήκαμε με τά νάματα αυτής της μοντέρνας α-θεολογίας σας είμεθα θρησκευτικά αναλφάβητοι; Μας κατηγορείτε, λοιπόν, ότι δέν διαθέτουε συνείδηση αποδοχής, σεβασμού και ειρηνικής συνύπαρξης με το “διαφορετικό”;  Ντρέπομαι για λογαριασμό σας, Κύριοι Θεολόγοι! Ιδιαίτερα επισημαίνουμε το γεγονός, ότι ο Δρ. κ. Γιαγκάζογλου είναι και Διευθυντής εκδόσεως του Περιοδικού ΘΕΟΛΟΓΙΑ, του επισήμου οργάνου της Εκκλησίας της Ελλάδος!!!!!!  
_____________Κύριοι, ανατρέξατε  στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, κεφ. 5, στ. 13 καί αναγνώσατε: “Υμείς εστέ το άλας της γής, εάν δε το άλας μωρανθή, εν τίνι αλισθήσεται”; 

2. ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΔΟΓΜΑ!
___________  Τώρα τελευταία δια στόματος επισήμου εκπροσώπου της Θεολογικής Επιστήμης πληροφορηθήκαμε,  ότι ο Σωτήρ του κόσμου, ο Χριστός μας, αμφισβητείται ως ιστορικό Πρόσωπο. Δεν  μπορούμε να πιστεύσουμε, ότι από τά χείλη  του Κοσμήτορος της Θεολογικής Σχολής κ. Μάριου Μπέγζου εξήλθον λόγια, όπως τα παρακάτω: 

Στο ερώτημα Δημοσιογράφου «ἐάν ὁ Χριστός εἶναι ἱστορικό πρόσωπο» ὁ κ. Κοσμήτορ ἀπήντησε:
«….τό σημαντικότερο γιά τόν Ἰησού δέν εἶναι ἡ ἱστορική Του ὕπαρξη, εἶναι ἡ πίστη τῶν ἀνθρώπων…. Πάντοτε στό χῶρο τῆς πίστης μιλᾶς γιά τή σημασία τοῦ πράγματος καί ὄχι γιά τό ἴδιο τό πρᾶγμα,  τό ὁποῖο σέ τελευταία ἀνάλυση χλωμιάζει. Κάτι τό ὁποῖο ἀποδεικνύεται, ἐπι-βάλλεται κι’ ὅλας. Ἄν ἡ ὕπαρξη τοῦ Χριστοῦ ἀποδεικνυόταν μαθηματικῶς-ἱστορικῶς, θά ἦταν ὑποχρεωτική γιά τούς ἀνθρώπους, ἐνῷ τώρα εἶναι στή διάθεση τῶν ἀνθρώ-πων, δέν εἶναι ὑποχρεωτική»!
(Βλ. aktines.blogspot.gr/2010/04/blog-post_8651.html).

______________Τα λόγια αυτά ελέχθησαν κατά τη διάρκεια συνεντεύξεως προς την δημοσιογράφο καν Ρίκα Βαγιάνη, την 29ην Μαρτίου 2013 (εἰς τήν ἐκπομπήν «ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ» ΕΤ-1).
_____________Ο Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής αμφισβητεί ευθέως την ιστορικότητα του προσώπου του Χριστού μας;  Τύφλα νά έχουν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά! Ο κ. Μπέγζος, λοιπόν, εἶναι Καθηγητής τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς, Κοσμήτωρ τῆς Σχολής ταύτης, Πρόεδρος της Επιτροπής για την Εκκλησιαστική Ἐκπαίδευση, φίλος καί Συνεργάτης της Ιεράς Συνόδου, Συνεργάτης της Ακαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν του Βόλου!

3. ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ!
Τ’ην προσοχήν μας τώρα εστιάζουμε στον καθ’ ημᾶς εκκλησιαστικό χώρο, όπου ρεύματα, όπως π.χ. η λεγομένη Μεταπατερική Θεολογία, υποστηρίζονται υπό τινων εκ των νεωτέρων Αρχιερέων, αλλά  και Πανεπιστημιακών Καθηγητών, διά των οποίων αλλοιούται το γνήσιο Ορθόδοξο φρόνημα επί ζημίᾳ κληρικών τε καί λαϊκών!

___________Τι είναι λοιπόν αυτή η περίφημη Μετά-Πατερική Θεολογία;  Κατά τη γνώμη μας και με δυό μόνον λέξεις: ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΉ ΘΕΟΛΟΓΙΑ  ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΑΘΕΟΛΟΓΗΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΑΣΤΟΧΙΑ! ΚΑΤΑΚΡΙΤΕΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΕΑ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ.

___________Κατά δε τον Καθηγητή της Θεολογίας Ιωάννη Κορναράκη είναι ΑΙΡΕΣΗ! Νά πως περιγράφει το κίνημα της Μεταπατερικής Θεολογίας: “Η  Ὀρθοδοξία για να βρεί τον δρόμο της, πρέπει να εγκαταλείψει την πατερική θεολογία, να μη γίνει μία νέα σύνθεσις, επαναδιατυπωμένη θεολογία, αλλά μία νέα μεταπατερική θεολογία, μία θεολογία μετά τους Πατέρες. Να απορρίψουμε τους Πατέρες διότι, λέει, έχουνε «μουχλιάσει», έχουν φτάσει σε καθεστώς μοιρολατρείας και να ασχολούνται με πράγματα τα οποία δεν ισχύουν σήμερα στον πολιτισμένο κόσμο”. (βλ. Α´ Μέρος: https://christianvivliografia.wordpress.com/2012/03/06/ἡ-μεταπατερικὴ-θεολογία-μιὰ-αἵρεση/)
_____________Η Ορθόδοξη Θεολογία είναι μία, διαχρονική καί αδιαίρετη! Δεν γνωρίζει διαχωρισμούς σε σχήματα, όπως τό ΠΡΟ, το ΜΕΤΑ κλπ. Οι Πατέρες  της Εκκλησίας μας είναι οι διαχρονικοί Στύλοι της Ορθοδοξίας! Οι Οικουμενικές Σύνοδοι υπήρξαν το αλάθητο Στόμα της Ορθοδόξου Θεολογίας!  Διετύπωσαν και εξέφρασαν τα Δόγματα! Οι Μεγάλοι Πατέρες επί πλέον με το αίμα τους επιβεβαίωσαν τις μεγάλες αλήθειες της πίστεώς μας. Δεν μας χρειάζεται λοιπόν η διάκρισις σε ΠΑΤΕΡΙΚΗ και ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗ Θεολογία!
Εννοιολογικά ο όρος “ΜΕΤΑ” οδηγεί τη σκέψη μας σε κάτι καινούργιο, χαρακτηρίζοντας συγχρόνως το παληό, το προηγούμενο, το χθές ως ξεπερασμένο! Το ΜΕΤΑ δηλώνει, ότι κάτι καινούργο έχει έλθει!

Ας προσεγγίσουμε την έννοια ‘Μετα-‘ ως πρώτο συνθετικό ενός χρονικού προσδιορισμού. Συναφής μέ τόν όρο “‘ΜΕΤΑ” είναι καί οι λέξεις “ΠΡΟ” καί “ΕΝ”. Στο πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου χρησιμοποιούνται και οι τρείς, καθ’ όσον η Θεοτόκος τιμάται ως ΠΡΟ ΤΟΥ ΤΟΚΟΥ, ΕΝ ΤΩ ΤΟΚΩ και ΜΕΤΑ ΤΟΚΟΝ ΠΑΡΘΕΝΟΣ, δηλ. αεί-Πάρθενος Κόρη! Η διαφορά  πάλι φαίνεται καθαρά στην διήγηση της πτώσεως των Πρωτοπλάστων.

Εκεί ομιλούμε για κατάσταση του ανθρώπου ΠΡΟ της πτώσεως καί ΜΕΤΑ την πτώσιν. Χρησιμοιποιούμε τόν όρον “μεταπτωτικός” άνθρωπος. Ακόμη πιό καθαρά η σημασία του όρου “ΜΕΤΑ” φαίνεται στην ορολογία ΠΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥ εποχή καί ΜΕΤΑ ΧΡΙΣΤΟΝ εποχή! Ας έλθουμε τώρα και σε ένα ιστορικό παράδειγμα. Κατά το 1940 είχαμε τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, που στο νού μας ταυτίζεται  με την φτώχεια, την δυστυχία κλπ.. Όταν όμως τελείωσε ο πόλεμος, τότε ήλθε μια νέα εποχή, μια νέα κατάσταση, μια νέα τάξη πραγμάτων κλπ. Όλα αυτά υποδηλούνται και εκφράζονται μέ τον όρο Μετα-πολεμική Περίοδος! Δηλ. αυτή η Μετα-πολεμική περίοδος δέν είχε καμμιά σχέση με την προηγούμενη τοιαύτη! Ώστε ο όρος “ΜΕΤΑ” μάς οδηγεί σε κάτι καινούργιο, κάποτε δε και εντελώς άσχετο με το χθές! Έτσι μπορούμε να προσεγγίσουμε αυτό, που πρεσβεύουν οι Μετα-Πατερικοί Θεολόγοι: Να απορρίψουμε τους Πατέρες διότι έχουνε «μουχλιάσει», όπως πολύ εύστοχα το εξέφρασε ο Καθηγητής Κορναράκης. Και συμπληρώνει:   “...Έλεγα στον Αρχιεπίσκοπο: “Οδοποιείτε τρίβον εντός του χώρου της Αγιωτάτης Εκκλησίας, της Ορθοδοξίας, δηλ στην σαρωτική των Αξιών λαίλαπα της Νέας Εποχής, της Νέας Τάξεως Πραγμάτων, και στη ζωή τού κόσμου;”

______Αυτό άραγε θέλουν να μας τονίσουν, όσοι εισάγουν τόν όρο “Μεταπατερική Θεολογία”; Θέλουμε να πιστεύουμε πως Όχι! Διότι κάποιοι τουλάχιστον από τούς παράγοντες-Εισηγητές δεν μπορούν να κατακριθούν για έλλειμα Ορθοδοξίας! Ιδιαίτερα ο πρωτοστατών Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος διακρίνεται για την ακεραιότητά του και στα θέματα Ορθοδόξου Πίστεως και στά θέματα Ορθοδόξου Ήθους! Παρά ταύτα η υπ’ αυτού  εισαγωγή του όρου “Μεταπατερική Θεολογία” και πολύ περισσότερο η χρήση του όρου τούτου είναι καταστροφική για την Ορθοδοξία μας! Κάποιοι -μήπως Πανεπιστημιακοί- πρέπει να τον παρέσυραν!  Η χρήση του όρου Μεταπατερική Θεολογία επιφέρει μόνον ιδεολογική σύγχυση στο θεολογικό χώρο, τα αποτελέσματα της οποίας θα φανούν στις προσεχές δεκαετίες. Χωρίς να το διακηρύσσει ευθέως, εισάγει μια υποβάθμιση και μια υποτίμηση των Αγίων Πατέρων της Ορθοδοξίας μας.  ΕΙΝΑΙ ΓΙ ΑΥΤΟ, μόνον γι΄αυτό, ΜΙΑ ΑΙΡΕΣΗ στούς κόλπους της Ορθοδόξου Εκκλησίας! 

Οπως εγράψαμε και παλαιότερα εδώ στον ιστότοπό μας (βλ. 5 Μαρτίου 2012): “Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος καί ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ. Ιερώνυμος φέρονται ως αποδεχόμενοι την Μεταπατερική Θεολογία καί ως επευλογούντες ταύτην, καθ’ όσον εδέχθησαν στο Γραφείο του έκαστος τα Μέλη του Προεδρείου της εν λόγω κινήσεως”.

_________Εμείς παρά ταύτα από τη θέση αυτή με τη δική μας ισχνή φωνή ικετεύουμε ταπεινά και παρακαλούμε να αποσυρθή αμέσως ο όρος αυτός. Μακάρι να μας ακούσουν!

Αίγιον, 27 Ιανουαρίου 2014
+ Ο ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΚΑΙ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ