του Σταύρου Μουντουφάρη
Μια σημαντική είδηση θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για την Κρήτη να ξαναθυμηθεί τα κειμήλια που ο Φραντσέσκο Μοροζίνι μετέφερε στη Βενετία από το Χάνδακα πριν αυτός καταληφθεί από τους Οθωμανούς το 1669.
Ανάμεσά τους η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Μεσοπαντίτισσας, η οποία ξενιτεύτηκε από το ναό του Αγίου Τίτου στη Santa Maria della Salute, την Παναγία της Υγείας της Βενετίας, όπου εκτίθεται ως τα σήμερα.
Η ανακοίνωση ότι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αποφάσισε να δώσει το “πράσινο φως” για τη μεταφορά στην Αθήνα του λειψάνου της Αγίας Ελένης, από το ομώνυμο νησί της Βενετίας, θα μπορούσε να είναι η αφορμή για ένα παρόμοιο αίτημα και από την Κρήτη για να επιστρέφει η Παναγία στον τόπο της, για πρώτη φορά εδώ και τέσσερις αιώνες, γεγονός που, εκτός από το αυτονόητο ιστορικό, θα γνώριζε παράλληλα τεράστια δημοτικότητα εκτός συνόρων αν συνδεόταν με τη συγκλονιστική ιστορία της μεγαλύτερης πολιορκίας που έχει καταγράφει η σύγχρονη ιστορία, εκείνης του Ηρακλείου.
Το σκήνωμα της Αγίας Ελένης, το οποίο για πρώτη φορά βγαίνει από τη Βενετία μαζί με τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου που βρίσκεται στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου στη Γαληνότατη, θα μεταφερθούν στην Αθήνα, όπου θα εκτίθενται στο ναό της Αγίας Βαρβάρας, στον ομώνυμο δήμο της Αττικής, από τις 14 Μαΐου έως τις 15 Ιουνίου.
Η είδηση επαναφέρει την πρόταση που σε πολλές περιπτώσεις έχει καταθέσει η “Νέα Κρήτη” προς τους ντόπιους φορείς και την Εκκλησία του νησιού, να αιτηθεί από τη Βενετία το δανεισμό της εικόνας της Μεσοπαντίτισσας, αντίγραφο της οποίας υπάρχει ακόμη στο ναό του Αγίου Τίτου. Μια εικόνα με τεράστια ιστορική και συμβολική σημασία, την οποία λατρεύουν και οι Βενετσιάνοι ως θαυματουργή, παρά το γεγονός ότι οι εικόνες δεν έχουν κυρίαρχη θέση στο τελετουργικό τους.
Η εικόνα της Μεσοπαντίτισσας, που απεικονίζει τη βρεφοκρατούσα Παναγία, θεωρείται σύμφωνα με την παράδοση έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και χρονολογείται στα 1397. Το όνομά της ετυμολογείται είτε λόγω του γεγονότος ότι η Παναγία είχε το ρόλο μεσολαβητή ανάμεσα σε Ενετούς και Κρητικούς επαναστάτες, είτε γιατί γιορταζόταν στο μεσοδιάστημα μεταξύ Χριστουγέννων και Υπαπαντής (Μεσο – παντίτισσα).
Η εικόνα έφτασε στις 26 Φεβρουαρίου 1670 στη Βενετία και τοποθετήθηκε αρχικά στο ναό του Αγίου Μάρκου. Στις 21 Νοεμβρίου η Παναγία του Αγίου Τίτου, όπως ήταν το δεύτερο όνομά της, επειδή βρισκόταν στην ομώνυμη εκκλησία του Ηρακλείου, μεταφερόταν με τιμές στη μεγαλόπρεπη Βασιλική της Αγίας Μαρίας της Υγείας (Santa Maria della Salute), όπου βρίσκεται έως σήμερα.
Ο ναός, που είχε ολοκληρωθεί λίγα χρόνια πριν σε μια από τις πιο πλεονεκτικές θέσεις της πόλης, στην είσοδο του Μεγάλου Καναλιού, υποδέχτηκε, παρουσία του Δόγη, των μελών της Συγκλήτου και πλήθους πιστών, με μια μεγαλόπρεπη τελετή, την εικόνα.
[irp posts=”331664″ name=”Την Παναγιά να μη την κάνεις ζητιάνα”]
Τοποθετημένη στο Ιερό Βήμα, είναι ορατή και κυρίαρχη από κάθε σχεδόν σημείο του ναού, ενώ μια πινακίδα πληροφορεί τον επισκέπτη για την κρητική καταγωγή και την ιστορία της.
Η ημέρα την οποία οι Βενετσιάνοι έχουν αφιερώσει στη Μεσοπαντίτισσα είναι αυτή των Εισοδίων της Θεοτόκου στις 21 Νοεμβρίου. Είναι χαρακτηριστικό για τη σημασία της Μεσοπαντίτισσας στην ιστορία της Βενετίας ότι αρχικά η Salute γιόρταζε στις 18 Νοεμβρίου, ημέρα κατά την οποία η πόλη λυτρώθηκε από τη φονική πανώλη του 1630, γεγονός που υπαγόρευσε και το χτίσιμο της εκκλησίας σαν τάμα της Γαληνότατης για τη σωτηρία από τη φοβερή ασθένεια.
Όμως η άφιξη και η τοποθέτηση της εικόνας της Παναγίας από το Χάνδακα, εκεί, οδήγησε τους Βενετσιάνους στην απόφαση να μεταθέσουν την ημερομηνία της μεγάλης γιορτής.
Ρώμη: Ο τάφος της Αγίας Ελένης
Η Αγία Ελένη, μητέρα του Μεγάλου Κωνσταντίνου και θεμελιώτρια της χριστιανικής πίστης με τη βοήθεια των κειμηλίων της Σταύρωσης που ανακάλυψε στο προσκυνηματικό ταξίδι της στην Ιερουσαλήμ, πέθανε το 328 ή 329 και τάφηκε στο μαυσωλείο της αρχαίας ρωμαϊκής οδού Λαβικάνα στη Ρώμη.
Η σαρκοφάγος της από πορφυρίτη μεταφέρθηκε στο Βατικανό, στα μουσεία του οποίου εκτίθεται ακόμα και σήμερα. Το μαυσωλείο κατασκευάστηκε από τον Κωνσταντίνου μεταξύ 326 και 330 και αρχικά είχε στόχο να αποτελέσει το δικό του ταφικό μνημείο.
Εκτός από τη Βενετία, άλλες τρεις εκκλησίες ισχυρίζονται ότι έχουν λείψανα της Αγίας, η Άρα Κοέλι (κοντά στον ομώνυμο βωμό του Αυγούστου) στη Ρώμη, η εκκλησία του Οτβιλέρ και εκείνη του Σαν Λιου-Σαν Τζιλς στο Παρίσι.
Βενετία: Το σκήνωμα της Αγίας Ελένης
Το σώμα της Αγίας Ελένης είχε μεταφερθεί στην Κωνσταντινούπολη, απ’ όπου το πήραν οι Βενετσιάνοι μαζί με πολλά κειμήλια κατά τη λεηλασία του 1204. Το σκήνωμα έφτασε στη Γαληνότατη Δημοκρατία του Αδρία το 1211 και, σύμφωνα με το θρύλο, μόλις το πλοίο με το πολύτιμο φορτίο μπήκε στη λιμνοθάλασσα, η γαλέρα προσάραξε από μόνη της στις ξέρες πίσω από το νησί Ολιβόλο, κοντά σε μια νησίδα, όπου ήδη από το 1028 υπήρχε ένας ναός των Αυγουστινιακών, αφιερωμένος στην Αγία.
Παρά τις προσπάθειες του καπετάνιου και των ναυτικών, το πλοίο δε μετακινούταν, με αποτέλεσμα να αποφασίσουν να αφήσουν τα λείψανα της Αγίας Ελένης στο νησί, αναγνωρίζοντας τη θαυματουργή παρέμβαση.
-120x86.jpg)
